ΤΟΣΟ ΚΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΜΑΚΡΥΑ

(Δημοσίευση: 10 Ἰουνίου 2012) Ὁ Δ.Τ. ἀναλύει τὴν εὐρύτερη περίοδο ποὺ διανύει ἡ χώρα μας καὶ ἡ Εὐρώπη.

Περιεχόμενα:

1. Εκπλήξεις ή επιτάχυνση ;

2. Αστάθεια δυνατοτήτων και κινδύνων

3. Αριστερά αδιέξοδα

4. Ανασυνθέσεις στο δίπολο ΚΔ-ΚΑ

5. ΣΥΡΙΖΑ και ΚΑ πόλος

6. Αριστερά ή Σοσιαλιστικό κίνημα ;

7. Τρεις βασικοί άξονες

1. Εκπλήξεις ή επιτάχυνση ;

Τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών θεωρήθηκαν έκπληξη. Δυσάρεστη για όσους επιχειρούν μονίμως το κοινωνικό μάντρωμα έστω μέσα από περιορισμένες καλποτιμωρητικές εκτονώσεις, ευχάριστη για όσους αναμένουν να ιδιοποιηθούν τον κοινωνικό ριζοσπαστισμό στο εσωτερικό του συστήματος, κι αντιφατική κι αμήχανη για όσους η (βαθύτερη) υποκειμενική τους αναφορά κινείται πέρα απ' τους συστημικούς πόλους χωρίς όμως να έχει βρεί ακόμα τον εαυτό της...

...ΣΤΗΝ πραγματικότητα, ούτε το πλήγμα στον φιλελεύθερο πυρήνα ΚΔ-ΚΑ αποτελεί έκπληξη, ούτε το γεγονός ότι η κοινωνία χρησιμοποίησε για τον σκοπό αυτό Δεξιούς κι Αριστερούς μοχλούς, αν και η χρήση των μέσων πάντα σημαδεύει (δεσμεύει ορισμένως) το υποκείμενο. Η μόνη έκπληξη είναι η ένταση του πλήγματος, ιδίως κατά της ΚΑ του ΠΑΣΟΚ, και κυρίως η στήριξη-ρεύμα στον Αριστερό μοχλό, τον ΣΥΡΙΖΑ, που ήδη με αφετηρία τη β' θέση διεκδικεί την α' θέση στις επερχόμενες εκλογές. Και είναι ακριβώς αυτά τα στοιχεία που υπογραμμίζουν την πέραν του αναμενόμενου επιτάχυνση του πολιτικού χρόνου και την ανάδυση του συγκαλυπτόμενου κοινωνικοπολιτικού προβλήματος με σκληρότερους όρους.

ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ για τον χαρακτήρα της Δ-Α ενίσχυσης ως ανατρεπτικού μοχλού της ΚΔ-ΚΑ αιχμαλωσίας αποτελούν τόσο η μεγάλη κινητικότητα (προεκλογική και μετεκλογική) ψηφοφόρων μεταξύ των άκρων (ιδίως νέων αλλά και μεσηλίκων), όσο και οι ανακατατάξεις στο εσωτερικό του καθένα τους μέσα απ' τη στήριξη άμεσα «ανατρεπτικών» προτάσεων σε βάρος συγγενών πολιτικών (κυρίως ΚΚΕ-ΛΑΟΣ) που είχαν παγιωθεί στα περιθώρια του πολιτικού συστήματος. Στο πλαίσιο αυτό, είναι υπερβολική η «δημοκρατική» ανησυχία για τη ΧΑ ενίσχυση και τα «εγέρθητω», και πάντως περισσότερο κοινωνικοδιχαστική η γενικότερη διεργασία διαμόρφωσης ενός μάλλον σταθερότερου κι ευρύτερου εθνικιστικού πόλου τύπου Καμμένου. Αυτό όμως που κυρίως χρειάζεται κατανόηση είναι το ρεύμα και η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ που στον συνδυασμό τους βαραίνουν περισσότερο στο γενικότερο πολιτικοκοινωνικό στοίχημα. Αυτό της αναγκαίας διεξόδου απέναντι στις προσπάθειες επανασταθεροποίησης του συστήματος, περισσότερο ή λιγότερο τραυματικής.

ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ μήνες θα συμβούν πολλά, στη συνέχεια των κοινωνικοπολιτικών αδιεξόδων, του αποπροσανατολιζόμενου ριζοσπαστισμού, του αντιμνημονιακού χαμού όπου εκτρέπονται οι γενικότερες αντισυστημικές διαθέσεις, του καλλιεργούμενου διχασμού, της συστηματικής ψευδολογίας κι εκβιασμών από κάθε πλευρά (που πιστοποιεί έτσι τον συστημικό της χαρακτήρα), της ιδεολογοπολιτικής και τεχνικής ανικανότητας ολόκληρου του Δ-Κ-Α κομματικού φάσματος να διαμορφώσει κι εφαρμόσει πολιτικές ανάταξης κι ανασυγκρότησης, της απελπισίας μεγάλου μέρους της κοινωνίας που δεν έχει λόγους να φοβάται ακόμα και την κατάρρευση. Ο βασικός παράγοντας για τη συγκράτηση της χώρας απ' τον πλήρη εκτροχιασμό θα σταθεί η ευρωπαϊκή πολιτική, μ' όλα τα αρνητικά της, μιας και το εγχώριο πολιτικό σύστημα σ' όλο το κομματικό φάσμα βρίσκεται στη χειρότερη στιγμή του. Η ευρωπαϊκή πολιτική ωστόσο έχει τα ουσιαστικά συστημικά όριά της, πέρα απ' τα ψευδή που της καταλογίζονται, και τα όρια αυτά ίσως δεν επιτρέψουν να διασωθεί απ' την κατάρρευση η χώρα αν η ίδια δεν υπερβεί το διχασμό της και τα ψευδή διλήμματα.

ΟΠΩΣ κι αν έρθουν τα πράγματα, η κοινωνία κι οπωσδήποτε η διανόησή της έχει ήδη την ευκαιρία να πάρει το μεγάλο της μάθημα, αυτό που ανατρέπει τα μαζικά αντιληπτικά όρια και τα παρωχημένα ιδεολογήματα, αυτό που χλευάζει τα σκουριασμένα στερεότυπα και τις ανέλπιδες εμμονές. Και αφορά αυτό το μάθημα τα δυο πράγματα που κυρίως έδειξαν εκ-τυφλωτικά οι ως τώρα εξελίξεις. Πρώτον, πόσο κοντά σε μια ουσιαστική κοινωνικοπολιτική αλλαγή μπορεί να φτάσει μια κοινωνία, και πριν απ' όλες η ελληνική με τους ιδιαίτερους όρους της, μια αλλαγή επαναστατική και ειρηνική, μια αλλαγή δημοκρατική και κοινωνικοανατακτική, μια αλλαγή σε κοινό τόπο με τον ευρωπαϊκό δρόμο, μια αλλαγή παραδειγματική και περαιτέρω καταλυτική για την Ευρώπη και τον κόσμο του 21ου αιώνα. Και δεύτερον, πόσο μακρυά βρίσκεται την ίδια στιγμή απ' την αλλαγή αυτή η ίδια κοινωνία, όταν οι ταγοί της (όχι μόνον οι πολιτικοί) παραμένουν εγκλωβισμένοι στον συντηρητικό, φιλελεύθερο ή αριστερό εαυτό τους, αδύναμοι για το άλμα που τους αντιστοιχεί, αναμασώντας τα συστημικά ψεύδη και ιδεολογήματα, ανακυκλώνοντας την αλλοτρίωσή τους. Οι ως τώρα εξελίξεις έδειξαν πόσο αναγκαία κι εφικτή είναι μια βαθειά κοινωνικοπολιτική αλλαγή, πόσο κοντά και πόσο μακρυά απ' αυτή βρίσκεται η κοινωνία μας, πόσο κοντά σ' αυτή είναι ο κόσμος και πόσο μακρυά οι πνευματικοί ταγοί του.

2. Αστάθεια δυνατοτήτων και κινδύνων

ΣΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ τοπίο και μετά τις ερχόμενες εκλογές θα κυριαρχήσει η αστάθεια. Με τα αποτελέσματα να κινούνται κάπου κοντά στα δημοσκοπικά, η κυβερνητική και πολιτική περιπέτεια της χώρας θα καθορισθεί μερικώς απ' την πρωτιά της ΝΔ ή του ΣΥΡΙΖΑ και περισσότερο απ' την εν συνεχεία σύγκρουση στο δίπολο «(αμφίστομη) ευρωπαϊκή πορεία ή (δημαγωγικό) αντιμνημόνιο». Στο δίπολο αυτό έχουν στην ουσία συναιρεθεί τα δυό διλήμματα που τέθηκαν ως τώρα, δηλ. το «ευρώ(πη)-εκτός» & «μνημόνιο-αντιμνημόνιο». Με τον ευρωπαϊκό πόλο στην κυβέρνηση και τον αντιμνημονιακό στην αντιπολίτευση ή αντίστροφα, η αστάθεια είναι δεδομένη κι ανάλογη ενός βαθέως διχασμού όπου το Παλιό και το Δήθεν νέο έχουν σύρει τη χώρα, με σοβαρές πιθανότητες να εξελιχθεί όχι μόνον σε «άναρχη πτώχευση» (που οψίμως ανεκάλυψε και η Αλέκα) αλλά και σε άναρχο αλληλοφάγωμα. Μια ΚΔ-ΚΑ κυβέρνηση, υπό τη βέβαιη πολιτική ανεπάρκεια για κοινωνική ανάταξη που προδιαγράφει ο αδιέξοδος φιλελευθερισμός, θα παρατείνει την αγωνία και την κατιούσα της χώρας αναμένοντας ουσιαστικά δύσκολες ευρωλύσεις σταθεροποίησης και διεξόδου, που ωστόσο μπορεί να την περιλάβουν ως τον βασικό αποδιοπομπαίο. Μια κυβέρνηση Αριστεράς, υπό πλέον βέβαιη πολιτική ανεπάρκεια για κοινωνική ανάταξη που περιγράφει ο αριστερός λαϊκισμός, θα επιταχύνει απλώς τις εξελίξεις αυτές εναποθέτοντας ουσιαστικά σε κάποια «αριστερή στροφή» της Ευρώπης τη συνολική διέξοδο. Όμως κάτι τέτοιο έχει μηδενικές προοπτικές επειδή η Αριστερά, νεκρή ήδη διεθνώς, δεν έχει λύσεις παρά τις επί μέρους εν δικαίω καταγγελίες της, κι απλώς ως ενδοσυστημικός εξ αριστερών τριβέας υποβοηθεί συγκυριακά τη συστημική κατάρρευση, όταν ΚΔ-ΚΑ έχουν ήδη απωλέσει την κοινωνική εμπιστοσύνη ή ανοχή. Το πρόβλημα είναι ότι οι αντίστοιχες αριστερές-στρεβλές ρήξεις στο κοινωνικό σώμα (εθνικό και ευρωπαϊκό) εμποδίζουν την κοινωνική υποκειμενική συγκρότηση και υποβοηθούν τη φιλελεύθερη επανηγεμόνευση, ενδεχομένως και μέσα από μεγάλες περιπέτειες.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ με την εγχώρια αστάθεια θα εξελιχθεί η ευρωπαϊκή αστάθεια, πίσω απ' τη γενική κρίση α-κερδοφορίας στο διεθνές τοπίο, τα δημοσιονομικά κτλ. συνακόλουθα, και τις εξελισσόμενες κοινωνικοπολιτικές συγκρούσεις. Εδώ τα πράγματα ορίζουν οι εγγενείς ανεπάρκειες των φιλελευθέρων μιγμάτων των Μερκολάντ (εξυγιαντικών κι αναπτυξιακών κι όχι νεοφιλελεύθερων ως βολεύονται να καταγγέλουν οι ουραγοί του φιλελευθερισμού και της κεϋνσιαριστεράς) και μιας ευρωπολιτικής (στρατηγικής ευρωπολιτικής κι όχι στενο-αρπακτικής, ως βολεύονται να καταγγέλλουν οι τράγκες κι αριστεροκαμένοι) που ασφυκτιά μέσα στα μίγματα αυτά και τις δήθεν πανάκειες-παραλλαγές τους. Απέναντί τους στέκονται οι δημαγωγικές αντιστάσεις των παρασιτικών μεσαιοταξιτών του νότου και φυσικά οι αντιστάσεις κι ο ριζοσπαστισμός των κοινωνιών. Ριζοσπαστισμός που ωστόσο δεν έχει αυτονομηθεί επαρκώς ώστε να προβάλλει και στηρίξει τη δική του δημοκρατική-ανατακτική λύση ως τον κοινό τόπο ευρωπαϊκού στοιχήματος και εγχώριας κοινωνικοπολιτικής αλλαγής.

Η ΑΣΤΑΘΕΙΑ αυτή καθόλου δεν προοιωνίζει το «τέλος της λιτότητας» ούτε εγγράφει στα κεϋνσιαριστερά πλάνα τις από καιρό σχεδιασμένες χαλαρώσεις, πακέτα, μισο-ευρωομόλογα ή και νεοκουρέματα. Απεναντίας τα ανατακτικά κι αναδιαρθρωτικά κι ευρωσυντονισμένα θα ενταθούν ως (ανεπαρκής παρ' όλα αυτά, μεσοπρόθεσμα) όρος ευρωπαϊκής επιβίωσης, παρατείνοντας έτσι το γενικότερο ευρωπαϊκό στοίχημα. Δεν αποκλείεται ωστόσο στην πορεία των πραγμάτων να πυροδοτηθούν καταστροφικές εξελίξεις αν ο ευρωπαϊκός κοινωνικός ριζοσπαστισμός δεν καταφέρει έγκαιρα να αποκτήσει τη διέξοδη ιδεολογοπολιτική του ταυτότητα.

ΣΤΗΝ ΕΓΧΩΡΙΑ μετεκλογική αστάθεια ιδιαίτερα θα βαρύνουν η αβέβαιη ευρωπορεία και πτωχοπορεία της χώρας, αλλά και μια κοινωνική πόλωση που θα ζητά, μέσα απ' την έντασή της και την προσμονή ενωτικού και διέξοδου οδηγού λόγου, να ξεπεράσει τους πλασματικούς πόλους της. Οπωσδήποτε τα γνωστά συστημικά της «υπευθυνότητας» και της δημαγωγίας θα ενταθούν αλλά και θα εκτραπούν σε βολικές για τους συστημικούς πόλους κατευθύνσεις, την ίδια στιγμή που τα κοινωνικά προβλήματα κι αδιέξοδα επίσης θα εντείνονται. Μίγματα πολιτικής «υπευθυνοποίησης» (πχ. ανάλογος εκλογικός νόμος), πλασματικών εκβιασμών, εκτονωτικών κινήσεων εντυπωσιασμού, ασήμαντης ανακατανομής βαρών, μικροεξυγιάνσεων, αναπτυξιακής μυθολογίας και πολιτικών μεταμφιέσεων για τη διασπορά ψευδών ελπίδων θα επιστρατευθούν στο έπακρο για τη διάσωση του πολιτικού συστήματος. Την ίδια στιγμή η κοινωνία έχοντας κορυφώσει από καιρό τον ριζοσπαστισμό της και σπαταλώντας τον πλέον χωρίς οδηγούς, θα τείνει στο εξής να ενδώσει σε μίγματα εκρηκτικής υποταγής, ψευδελπίδων, αυτοκαταστροφικότητας κι αλληλοφαγώματος.

3. Αριστερά αδιέξοδα

ΣΤΟ ΤΟΠΙΟ αυτό η Αριστερά πιέζεται για δύσκολες αποφάσεις και ουσιαστικά πιέζεται είτε να εγκαταλείψει βασικά στοιχεία τής (αριστερής) ταυτότητάς της που ολοένα και πιο έντονα συγκρούονται με τις ανάγκες διεξόδου, είτε να τυχοδιωκτήσει περαιτέρω. Κάποια τμήματά της πράγματι θα κινηθούν σε παραπέρα απ-αριστεροποίησή τους (εκ δεξιών ή κι επί τα άνω) και κάποια θα αναζητήσουν στην ένταση τού αριστερισμού και τού τυχοδιωκτισμού τη διάσωσή τους. Έντονη πίεση δέχεται ήδη το ΚΚΕ που σωστά μεν επισημαίνει τα συστημικά-λαϊκιστικά-τυχοδιωκτικά του ΣΥΡΙΖΑ, το ίδιο όμως καταφεύγει στη σοβιετική οπτική κι επιχειρηματολογία (το γνωστό μίγμα ακρότητας και συντηρητισμού), με το ανάλογο φυσικά κόστος. Ομοίως έντονη πίεση δέχεται η ΔΗΜΑΡ που αναγκάζεται σε περαιτέρω απ-αριστεροποίηση (προς τα δεξιά κυρίως, εν αδυναμία αυθυπερβάσεων) ενώ ήδη στο εσωτερικό της σημειώνονται σοβαρά ρήγματα. Τέλος, μεγάλη πίεση δέχεται ο ΣΥΡΙΖΑ, μπροστά στα δεδομένα του ίδιου τού αριστερού του πρωταθλητισμού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ως τώρα καταφέρει να συντονίσει τις αποκλίνουσες αριστερίστικες συνιστώσες του στον κοινό λαϊκιστικό του παρονομαστή, παρά τα σχετικά παρατράγουδα των αντιφατικών δηλώσεων των στελεχών του. Δεν είναι όμως καθόλου βέβαιος ο ίδιος ότι αντέχει τις κυβερνητικές ευθύνες κι οπωσδήποτε δεν έχει καταλήξει σε ακριβές σχέδιο διαφυγής του. Δεν πρόκειται για τεχνική ανετοιμότητα λόγω της ραγδαίας ανόδου του, αλλά για βαθειά ιδεολογοπολιτική ανετοιμότητα, παρά τις φιλότιμες πλήν οριακές προσπάθειες κάποιων στελεχών του, όπως ο Δραγασάκης. Πρόκειται για την εγγενή σύγκρουση των μειοψηφικών αριστερών προτεραιοτήτων και πολιτικών με το κοινωνικό σώμα και τις ανατακτικές του ανάγκες, πρόκειται για το φόβο αποκάλυψης του αδιέξοδου και χρεωκοπημένου χαρακτήρα των πολιτικών αυτών. Αυτό ακριβώς συνιστά τη βόμβα χρεωκοπίας που φοβάται ο ΣΥΡΙΖΑ ότι θα σκάσει στα χέρια του, κι όχι κάποια ασώματη-αναπότρεπτη χρεωκοπία που πλανάται στη χώρα ερήμην δήθεν των ασκούμενων πολιτικών, περιλαμβανομένων των αριστερών.

Η ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ διέξοδος για τον ΣΥΡΙΖΑ, άν κληθεί για κυβερνητικές ευθύνες, θα ήταν ο εκτεταμένος και βαθύς αναπροσανατολισμός του, όχι στα «ρεαλιστικά» μα στα όντως ανατακτικά-σοσιαλιστικά, κάτι που η σύνθεσή του και οι ιδεολογοπολιτικοί του όροι ελάχιστα επιτρέπουν. Η «ρεαλιστική» ΚΑ προσαρμογή του υπό την ανάλογη πίεση των πραγμάτων (και την επίδραση και του Συριζοπασόκ - βλ.πιο κάτω), έχει μεγαλύτερες πιθανότητες αλλά και μεγάλους κινδύνους αποκαλύψεων κι απαξιώσεων. Ακόμα πιο πιθανή όσο κι επικίνδυνη για την αξιοπιστία του είναι η διαφυγή του προς την αντιπολίτευση με την προσδοκία μεγαλύτερης στήριξης (και κοινωνικών ανοχών) απέναντι στην πολιτική του στο μέλλον, όταν άλλοι θα φθείρονται περαιτέρω προσπαθώντας να βγάλουν τα κάστανα (τους) απ' τη φωτιά. Μια τέτοια διαφυγή θα σταθμιστεί απ' τον ΣΥΡΙΖΑ στους ειδικότερους μετεκλογικούς όρους, ενώ μπορεί να πάρει διάφορες μορφές όπως η άμεση ηρωϊκή έξοδος ή η ηρωϊκή πτώση μετά από επιδείξεις ενός σύντομου, μαχητικού (κι ευέλικτου, για τη μετάθεση ευθυνών) κυβερνητισμού. Μια τέτοια θητεία που θα φέρει την ευρωπορεία και πτωχοπορεία της χώρας στα άκρα, θα σπρώχνει επίσης τον κοινωνικό ριζοσπαστισμό στον ΚΔ-ΚΑ εκφυλισμό του, ίσως και μέσα από τραυματικές εκρήξεις. Φυσικά η εναλλακτική της μετ-αριστερής έκφρασης και διαμόρφωσης του ριζοσπαστισμού αυτού θα αποτελεί το ανοιχτό και κρίσιμο ζήτημα σε κάθε περίπτωση.

4. Ανασυνθέσεις στο δίπολο ΚΔ-ΚΑ

Η ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ανασύνθεση του πολιτικού σκηνικού άρχισε ήδη, ενώ κι εδώ τη μόνη έκπληξη αποτέλεσε η ραγδαία επιτάχυνση των σχετικών εξελίξεων. Φυσικά το αιτούμενο της ανασύνθεσης αυτής είναι η σταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος επί τα αυτά, έστω και με ορισμένες αναπότρεπτες παραχωρήσεις προορισμένες (κατά τους σχεδιασμούς τους) να απορροφηθούν προσεχώς. Θυμίζουμε ότι το (πολιτικό) κλειδί σφετερισμού του πολιτικού συστήματος αποτελούν ο έλεγχος της κοινωνικής εκπροσώπησης σε επίπεδο κοινοβουλευτικό κι ενδοκομματικό, δηλ. η ελλειπής πολιτειακή και κομματική δημοκρατία, κι ο εγκλωβισμός της κοινωνίας στο πλαίσιο της Δ-Κ-Α κομματικής γεωγραφίας. Στο πλαίσιο αυτό συντελείται η κοινωνική αιχμαλωσία υπό την ΚΔ-ΚΑ ηγεμονία (εν πολωτική εναλλαγή ή συνεργασία) με τους εκατέρωθεν δορυφορικούς σχηματισμούς να αναλαμβάνουν τόσο την εξ αντιδιαστολής επιβεβαίωση της Κεντρώας (ΚΔ-ΚΑ) ηγεμονίας όσο και την απορρόφηση των τάσεων της κοινωνίας να κινηθεί πέραν του συστημικού εγκλωβισμού. Έτσι, σε μια συγκυρία όπου η ΚΔ-ΚΑ ηγεμονία και πόλωση έχει δεχθεί συντριπτικά πλήγματα, η ανασύνθεση του πολιτικο-κομματικού τοπίου στοχεύει ακριβώς στην ανασυγκρότηση του ΚΔ και ΚΑ πόλου, στους νέους διαμορφωμένους όρους.

Η ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ του ΚΔ πόλου έχει ήδη αρχίσει, οπωσδήποτε σε ασταθές έδαφος που προδιαγράφει κλυδωνισμούς πλάι στις επανασυσπειρώσεις, με στρατηγικό όμως πλεονέκτημα την ίδια την ΚΔ πολιτική η οποία καλύπτει πλέον όλο το φιλελεύθερο φάσμα κι όχι το συντηρητικό του τμήμα, κυρίως ως μίγμα νεοφιλελεύθερων και κεϋνσιανών στοιχείων. Στο μίγμα αυτό που έχει πλέον γίνει σημαία της ΝΔ, στηρίζεται η βιωσιμότητα του φιλελεύθερου πόλου ως αναγκαίου πόλου είτε στο τωρινό είτε στο διεκδικούμενο απ' την κοινωνία πολιτικό σύστημα. Ακριβώς όμως η (περαιτέρω εξελισσόμενη) ενσωμάτωση των κεϋνσιανών στοιχείων στην ΚΔ πολιτική, στερεί το ζωτικό χώρο στην (κεϋνσιανή) ΚΑ η οποία έτσι αντιμετωπίζει πρόβλημα στρατηγικής επιβίωσης. Το πρόβλημα μάλιστα αυτό είναι η άλλη έκφραση του αδιέξοδου του ΚΔ-ΚΑ πολιτικού συστήματος του οποίου τον κινητήριο πόλο αποτελούσε επί δεκαετίες η ΚΑ. Εν ταυτώ, το στοίχημα υπέρβασης του πολιτικού συστήματος αφορά και τη διαμόρφωση του αντι-φιλελεύθερου πόλου καθ' υπέρβαση της ΚΑ.

ΦΥΣΙΚΑ η ΚΑ (το ΠΑΣΟΚ και τα κέρματά του, κεϋνσιανά ή απλώς λαϊκιστικά) αντιμετωπίζει το πρόβλημα αυτό ως πρόβλημα ανασυγκρότησης κι όχι υπέρβασης της ΚΑ. Οι επί μέρους ανανεώσεις κι εξωραϊσμοί, όπως και η αξιοποίηση του «προοδευτικού» ιστορικού φορτίου ή των αντιφάσεων της ΚΔ αποτελούν στοιχεία της προσπάθειας αυτής, απολύτως όμως ανεπαρκή στις διαμορφωμένες συνθήκες. Το βασικό όπλο της ΚΑ εδώ, αποτελούν τα αδιέξοδα της αριστεράς, απ' τις ανασυνθέσεις και «ρεαλιστικές-κεϋνσιανές» μετατοπίσεις της οποίας μπορεί να τροφοδοτηθεί ο ΚΑ πόλος. Αυτό καθόλου δεν σημαίνει ότι την πρωτοβουλία στην ΚΑ ανασυγκρότηση τη διατηρεί το ΠΑΣΟΚ ή ο πρόεδρός του, ή ότι η μορφή της θα είναι ένα νέο μεγάλο ΠΑΣΟΚ. Αντίθετα μια πολυκεντρική-συνεργατική ΚΑ είναι ο στόχος πολλών προσπαθειών που έχουν πιά διαχυθεί σ' όλο το φάσμα απ' το εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ ως τις παρυφές του ΚΚΕ. Ενα τέτοιο εγχείρημα έχει μαζί του φθαρμένο πλήν έμπειρο στελεχικό δυναμικό, όλα τα συστημικά κέντρα και παράκεντρα, ενώ ως ένα σημείο εξυπηρετεί και την ΚΔ στην προοπτική επανασταθεροποίησης του όλου συστήματος. Απέναντί του έχει τις κοινωνικές ανάγκες διεξόδου και τον κοινωνικό ριζοσπαστισμό τον οποίο πασχίζει να διαχειριστεί και να ελέγξει.

5. ΣΥΡΙΖΑ και ΚΑ πόλος

ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι η γνωστή πλειάδα των αριστερίστικων ομάδων που συμμετέχουν εκεί. Ολες μαζί αυτές δεν αποτελούν ουσιαστικά παρά μια συνιστώσα δίπλα στη βασική συνιστώσα που συναπαρτίζουν στελέχη και μέλη προερχόμενα απ' το ΚΚΕ και το παλιό ΚΚΕ.εσ. κυρίως, σε μια σύνθεση ευρωκομμουνιστικού ριζοσπαστισμού, με ισχυρά μετωπικά και λαϊκιστικά στοιχεία πολιτικής, αλλά και με στοιχεία τυπικής σοσιαλδημοκρατίας, κοσμοπολιτισμού, ελιτισμού και καρριερισμού, σε αρκετά διαφορετικές αναλογίες συγκριτικά με τη ΔΗΜΑΡ διάσπασή του. Οπωσδήποτε τα πολιτικά αυτά στοιχεία, εν γένει αρνητικά και κυρίαρχα, συνυπάρχουν με στοιχεία θετικά που υπογραμμίζονται κι από αξιοσέβαστες εκεί παρουσίες, όπως αγωνιστών της εθνικής κι αντιδικτατορικής αντίστασης ή στελεχών με δημοκρατική συνείδηση κι ανοιχτή σκέψη.

ΣΤΙΣ ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ αυτές του ΣΥΡΙΖΑ προστέθηκε το τελευταίο διάστημα υπό αντιμνημονιακή σημαία η πασοκική συνιστώσα, δηλ. μερίδα στελεχών του ΠΑΣΟΚ με έντονα λαϊκιστικά χαρακτηριστικά, αναζητώντας αντίστοιχο νέο μετερίζι. Ακόμα στράφηκε προς τον ΣΥΡΙΖΑ μια μεγάλη μερίδα της προνομιούχας λίγο-πολύ ΚΑ που εκφραζόταν ως τώρα απ' το ΠΑΣΟΚ και τον αντίστοιχο προοδευτισμό του, έχοντας σ' ένα τμήμα της ως πρόσθετο κίνητρο την αναζήτηση μιας «αξιοπρεπούς» εθνικής-κοινωνικής πολιτικής έκφρασης, όπως βέβαια αυτή αφορά τα ιδεολογικά του όρια. Τέλος προστέθηκε, με τη μορφή σημαντικού ρεύματος υποστήριξης, μερίδα της κοινωνίας κυρίως πασοκικής και νεολαιϊστικης προέλευσης αλλά κι από κάθε κατεύθυνση, που ριζοσπατικοποιήθηκε βιώνοντας ιδιαίτερα τα πλήγματα της κρίσης και της συστημικής πολιτικής. Ετσι η εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ έγινε κατά κύριο λόγο απ' τη μετακίνηση αφ' ενός της «οργανικής» πασοκικής ΚΑ, κομματικής και κοινωνικοστελεχιακής κι αφ' ετέρου της λαϊκής βάσης του ΠΑΣΟΚ, επαναλαμβάνοντας με όρους εκλογικούς μια προ 3ετίας ανάλογη δημοσκοπική εκτίναξή του. Μια μετακίνηση που στη λαϊκή της διάσταση εκφράζει κυρίως υπερβατικές αντισυστημικές διαθέσεις και στη στελεχιακή της διάσταση εκφράζει κυρίως την αναζήτηση νέου ορμητηρίου της συστημικής ΚΑ.

ΠΑΡ' ΟΤΙ η υπερψήφιση της ΚΑ στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζει ακριβώς το βάρος της νέας ΚΑ συνιστώσας του, ο πολιτικός έλεγχος του διαμορφούμενου Συριζοπασόκ παραμένει στη βασική του Αριστερή συνιστώσα και τον Τσίπρα, ακριβώς όμως στο βαθμό που αυτός ανταποκρίνεται στα λαϊκιστικά προτάγματα. Στο βαθμό όμως που το μετεκλογικό τοπίο θα περιπλακεί όπως παραπάνω, ο ΣΥΡΙΖΑ θα δεχθεί πολύμορφες πιέσεις ένταξής του στον ΚΑ αστερισμό ως περιφερειακή συνιστώσα του.

ΣΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ αυτά η ανασύσταση του ΚΑ πόλου κινείται μέσα από 3 βασικά κανάλια, δια μέσου πολλών ενδιάμεσων φάσεων και διαγκωνισμών που ήδη εξελίσσονται. Το ένα κανάλι αφορά το νυν απολειφάδι του ΠΑΣΟΚ ή τα περαιτέρω κέρματά του, το οποίο όμως διαθέτει ακόμα ορισμένα συστημικά στηρίγματα κι όπλα, εμπειρία μεταμφιέσεων, καθώς και συνείδηση της δύσκολης εποχής για μονοκομματική ΚΑ, επομένως κι αντίστοιχη ευελιξία. Το δεύτερο είναι η Πασοκοσυνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ, με τη φθορά, την αναβάπτισή της αλλά και τη μοναδική (σε τέτοια κόλπα) εμπειρία της, να συναγωνίζονται μεταξύ τους, μπροστά στα συνειδησιακά όρια της κοινωνίας. Το τρίτο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ ο σκέτος και γνωστός, δηλ. αυτός της αδιέξοδης Αριστεράς, που είτε αριστερίζοντας είτε υπαναχωρώντας, απλώς διατηρεί το στελεχικό προσωπικό του σ' ένα θορυβώδη, περιφερειακό, συστημικό ρόλο. Φυσικά, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει (ήδη) την ανασύσταση της ΚΑ ως μετώπου υπό Αριστερή ηγεμονία, όσο όμως θα αποκαλύπτεται (και πάλι) η ουσιαστική αδυναμία της αριστερής μετωπικής πολιτικής να οδηγήσει την κοινωνία, όλο το εγχείρημα θα εγγράφεται στην αναζωογόνηση του ημιθανούς ΚΑ πόλου.

6. Αριστερά ή Σοσιαλιστικό κίνημα ;

Η ΔΙΕΞΟΔΟΣ είναι συνυφασμένη με αναγκαίες βαθειές αλλαγές στο Πολιτικό Σύστημα, που μεταξύ άλλων αφορούν την υπέρβαση της Δ-Κ-Α πολιτικής γεωγραφίας, της εκεί οργανικής ηγεμονίας της ΚΔ-ΚΑ, και του αντίστοιχου ΚΔ-ΚΑ δίπολου στο οποίο και προσαρτώνται τα περιφερειακά αντιπολιτευτικά συστημικά μορφώματα. Κι αυτά σημαίνουν με τη σειρά τους την ανάγκη ενός διάδοχου διπολισμού αντίστοιχου με τη ζωντανή διαλεκτική (στις συγκρουσιακές αλλά και τις συνθετικές πλευρές της) του Νέου με το Παλιό, δηλ. του Νεοσυστημικού με το Παλαιοσυστημικό στον πυρήνα τους, δηλ. του Σοσιαλιστικού με το Φιλελεύθερο. Φυσικά η ανάδυση ενός νέου Σοσιαλιστικού Πόλου απέναντι (και εν ταυτώ συνθετικά) στο καταρρέον σύστημα έχει τις ειδικές πλευρές και δυσκολίες της ως κάθε τοκετός. Ανάμεσά τους σημαντική είναι η δυσκολία να αποσαφηνισθεί τυπολογικά-τοπολογικά η σχετική εικόνα, στα δεδομένα ιδεολογοπολιτικών ορίων κι αγκυλώσεων αλλά και των πλασματικών πολώσεων (εκβιαστικών ή δημαγωγικών) με τις οποίες εκφράζεται και μεταμφιέζεται το Παλιό. Είναι μια δυσκολία που μαζί με άλλες αναζητούν στον παρατεινόμενο βρασμό τόσο τα θεωρητικά όσο και τα εμπειρικά (πάθημα-μάθημα, όπως πχ. στην τελευταία διετία) ξεκαθαρίσματά τους, ενώ κι ορισμένες σχηματοποιήσεις, όπως στη συνέχεια, αρκούν για μια βασική σκιαγράφιση.

ΣΗΜΕΡΑ κυριαρχεί αφ' ενός η προσπάθεια αναβίωσης του ΚΔ-ΚΑ διπολισμού, όπως πχ. εκφράζεται στο εκβιαστικό δίλημμα «παλιός διπολισμός ή χάος», κι αφ' ετέρου το εγχείρημα διαδοχής του από ένα διπολισμό (ΚΔ+ΚΑ) - Α εκφρασμένο αποκαλυπτικά απ' το συσκοτιστικό δίλημμα «μνημόνιο ή ΣΥΡΙΖΑ» ή το ανάλογο σύνθημα «ήρθε η ώρα της Αριστεράς». Ωστόσο, στην ίδια σχηματική γλώσσα, θα λέγαμε ότι το δίπολο που αντιστοιχεί στις αναγκαίες κι εφικτές πολιτικές υπερβάσεις, είναι του τύπου (Δ+(ΚΔ+ΚΑ)+Α) - Σοσ. Πόλος. Εδώ περιγράφεται αφ' ενός η αναγκαία πόλωση με ολόκληρο το Σύστημα, η ειδικότερη πόλωση με τον ηγεμονικό πυρήνα του, αλλά και η πόλωση με τις προσπάθειες των συστημικών παραρτημάτων να πλαστογραφήσουν τη διέξοδο. Δεν πρόκειται για αντισυστημικό μαξιμαλισμό, αλλά για δομικές σχέσεις των οποίων η πολιτική διαχείριση είναι άλλο θέμα. Επίσης, στο σχήμα αυτό η Αριστερά λογίζεται ως δευτερεύων συστημικός πόλος αλλά τα σχετικά με την εν γένει φύση της και τις υπερβατικές της (α)δυνατότητες τα θεωρούμε δεδομένα στη συνέχεια απολογισμών και συζητήσεων που ήδη έχουν ουσιαστικά γίνει. Εκκρεμεί βέβαια η βαθύτερη κοινωνησή τους με όρους που να φτάνουν στον ιδεολογοπολιτικό της πυρήνα και την ανάγκη αναθεωρήσεων σ' αυτό το επίπεδο, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου μορφωτικού κινήματος .

ΑΥΤΟ που περαιτέρω εκκρεμεί κατά κάποιο τρόπο είναι το αν η Αριστερά μπορεί να απ-αριστεροποιηθεί, μάλιστα όχι εκ δεξιών αλλ' επί τα άνω, έστω μέσα απ' τη σύγκρουση με τα αδιέξοδά της και τις αντιφάσεις της στο πεδίο της καυτής συγκυρίας. Και η εύλογη απάντηση (επίσης στη συνέχεια απολογισμών αλλά και θεωρητικών προσεγγίσεων) είναι ότι ο ιδεολογοπολιτικός πυρήνας της Αριστεράς δεν επιτρέπει τέτοιες αυτ-επαγωγές σε αξιόλογη κλίμακα και ρυθμούς, αν εξαιρέσουμε μεμονωμένες φωτεινές περιπτώσεις. Είναι τελείως διαφορετικό το θέμα ότι και η Αριστερά (και τα διάφορα μορφώματά της, κατά περίπτωση) μπορεί να απ-αριστεροποιείται υπό την καταλυτική επίδραση εξωτερικών κριτικών και προσανατολιστικών επεμβάσεων, όπως άλλωστε ως τώρα έχει συμβεί. Όπως είναι τελείως διαφορετικό το θέμα ότι (και) οι Αριστεροί ως πρόσωπα, όχι μόνο είναι ομοίως χειραφετήσιμοι (και ορισμένως χειραφετούμενοι) κατά περίπτωση, αλλά κι αποτελούν οιωνεί πολύτιμο κοινωνικό δυναμικό ακριβώς στο βαθμό πού χειραφετούνται. Όλα αυτά όμως επαναστρέφουν στην ανάγκη αυτόνομου (ιδεολογοπολιτικά) σοσιαλιστικού πόλου, έχοντας παράλληλα υπ' όψη ότι αυτός δεν ταυτίζεται αναγκαστικά με κάποιο τυπικό κομματικό μόρφωμα κι ότι η αυτονομία του δεν ανάγεται στην ολοκληρωτική αντίθεση με τα μορφώματα του εκάστοτε κομματικού τοπίου.

ΚΑΘΩΣ στα παραπάνω το Σοσιαλιστικό κίνημα κι η Αριστερά αντιδιαστέλλονται, χρειάζονται δυο σχόλια απέναντι σε γνωστές ενστάσεις, που επιμένουν να τα συγχέουν, τόσο με ιστορικά όσο και με θεωρητικά επιχειρήματα. Στην αριστερή ένσταση θα πούμε ότι πράγματι στα χρόνια των (ψευδο)μαρξισμών, ο σοσιαλισμός κι η αριστερά συνυφαίνονται στενά κι αδιέξοδα, οπότε καιρός να αποσυνδεθούν για να σωθεί η (σοσιαλιστική) ουσία αφού η βάρκα της (αριστερή ιδεοθεωρία και υποκείμενά της) βουλιάζει - και ναι, καινούρια βάρκα τώρα, αλλοιώς τίποτα. Στην (ελλειπέστατη επί του θέματος) μετανεωτερική ένσταση θα πούμε ότι πράγματι σοσιαλισμός κι αριστερά ανάγονται στη νεωτερική εποχή πλην μόνον ονοματολογικά κι ως σύνθεση ουσίας και μορφής (όπως το «έθνος», άλλωστε), ενώ ως πυρηνική ουσία ο «σοσιαλισμός-κίνημα» διαπερνάει τους αιώνες και την ανθρωποποίηση - και ναι, ζωντανός και πάλι, αλλοιώς τίποτα.

ΑΝ ΚΑΙ η ανάγκη σοσιαλιστικού κινήματος κι αντίστοιχου πόλου αναδεικνύεται σήμερα έντονα, δεν πρόκειται για κάτι καινούριο. Στην πραγματικότητα κάποιου είδους σοσιαλιστικό κίνημα, υπό διάχυτη μορφή (μάλιστα σ' όλο το τυπικό πολιτικό φάσμα), ανεπαρκή ιδεολογοπολιτική συγκρότηση και σημαντική εξάρτηση από σοσιαλδημοκρατικές ή αριστερές επιρροές, υφίσταται επί πολλές δεκαετίες στον εθνικό και διεθνή χώρο. Σήμερα όμως που οι κοινωνικές ανάγκες και διαθέσεις συγκλίνουν με πρωτοφανή τρόπο σ' ένα τέτοιο προσανατολισμό μ' όλη την ασάφεια, τις αντιφάσεις αλλά και τις οριοθετήσεις του, το ζήτημα τίθεται με νέους όρους. Φυσικά, οι ιδεολογοπολιτικές ορίζουσες μιας ανάλογης υποκειμενικής συγκρότησης παραμένουν το βασικό και δύσκολο ζήτημα. Δεν πρόκειται για κάποια «πλατφόρμα» αλλά για τους βασικούς όρους ιδεολογοπολιτικής αυτονόμησης στο πλαίσιο της υποκειμενικής επαγωγής όλου του κοινωνικού σώματος. Κάτι τέτοιο ουσιαστικά παραπέμπει σε εκτεταμένες ιδεολογοπολιτικές αναθεωρήσεις, εκ των πραγμάτων δύσκολες και συνακόλουθα υποχρεωμένες να συντελεσθούν σε πλουραλιστικό- πολυκεντρικό έδαφος.

7. Τρεις βασικοί άξονες

ΠΛΑΪ στις δυσκολίες όμως, η συγκυρία προσφέρει ευνοϊκό «καυτό» πεδίο για τις αναγκαίες προσεγγίσεις, παρ' ότι τίποτα δεν εγγυάται την αξιοποίησή του. Κι αυτό γιατί αναδεικνύει με όρους γενικευμένου αιτήματος, ευρείας κοινωνικής στήριξης και άμεσης δυνατότητας πολιτικής εφαρμογής, τους πιο βασικούς άξονες μιας σοσιαλιστικής οπτικής, όπως στη συνέχεια.

1) Τον Δημοκρατικό άξονα, όπως αφορά μια βαθειά δημοκρατική αλλαγή στο πολιτικό σύστημα, κυρίως μέσω της ανάταξης της στρεβλής εκπροσώπησης στο πολυκομματικό πλαίσιο. Δεν πρόκειται για ενδιάμεσο βήμα προς κάποια μετέπειτα «σοσιαλιστική» προοπτική, αλλά για ευθέως ουσιαστικό σοσιαλιστικό στοιχείο, για ευθέως καίριο αντισυστημικό πλήγμα και υπερβατικό άλμα, για μεταφορά εξουσίας, ευθυνών κι ελέγχου στην κοινωνία.

2) Τον Κοινωνικό άξονα, όπως αφορά κυρίως 3 πράγματα, εν ταυτώ ευθέως και πλήρως σοσιαλιστικά και καθόλου προδρομικά :

α) τον πολιτισμικό τομέα (Σύστημα Ελευθερωτικής Παιδείας, ανάδειξη και στήριξη των ιδιαίτερων πνευματικών στοιχείων της εθνικής-οικουμενικής-ανθρώπινης παράδοσης και ταυτότητας, πολιτική ανεξιθρησκείας κι αντι-μισαλλοδοξίας, αντι-μιντιοκρατική πολιτική κι απελευθέρωση του Λόγου, κινήματα Μόρφωσης, Ιδεολογοπολιτικής Χειραφέτησης κι απο-αποβλάκωσης, κινήματα απο-παγανισμού κι απο-θετικισμού της πνευματικότητας, πολιτικές στήριξης της τέχνης και του αθλητισμού, πολιτικές επί του ελεύθερου χρόνου και των ανθρώπινων σχέσεων κτλ).

β) τον τομέα κοινωνικής προστασίας κι αλληλεγγύης (Εθνική κι Εσωτερική Ασφάλεια, εξασφάλιση ελάχιστων εισοδηματικών όρων επιβίωσης, προσβάσιμες υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας, ανθρώπινο Δικαιοσωφρονιστικό σύστημα, Περιβαλλοντική προστασία, Αλληλέγγυα και Δίκαιη κατανομή βαρών, ενίσχυση του Κοινωνικού Ιστού και της Κοινωνικής Ενότητας κτλ.).

γ) τον οικονομικό τομέα (Επιτελικός - συμμετοχικός σχεδιασμός, ενθαρρυνόμενη επιχειρηματικότητα, απο-κρατισμός, απο-παρασιτισμός, παραγωγική ανασυγκρότηση κι αναδιαρθρώσεις, δίκαιο κι αποδοτικό φοροσύστημα, λιτό κι ευφραντικό καταναλωτικό πρότυπο, σύνδεση παραγωγικών και καταναλωτικών δυνατοτήτων, απελευθέρωση απ' τη θηλειά του χρέους, παρέμβαση στην εξέλιξη των παραγωγικών σχέσεων μέσω θεσμών προστασίας και συνευθύνης, προώθηση της «κοινωνικής οικονομίας» κτλ.).

3) Τον Ευρωπαϊκό άξονα, όπως αφορά την Εθνική προοπτική στις παγκόσμιες εξελίξεις, την ορισμένη απάντηση στα διεθνή συστημικά αδιέξοδα και την πολύμορφη σύγκρουση πλούτου και φτώχειας, την ιεράρχηση των ρήξεων μέσα στο διεθνές σύστημα και την πορεία παγκοσμιοποίησης, το κοινωνικό στοίχημα σε υπερεθνική κλίμακα, τις αναθεωρήσεις που χρειάζονται οι «αντικαπιταλιστικές» κι «αντιιμπεριαλιστικές» απλουστεύσεις.

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ είναι αυτονόητο ότι οι παραπάνω άξονες έχουν μια στενή εσωτερική σχέση, καθώς και την ιδεο-θεωρητική πλάι στη θεσμικο-πολιτική τους πλευρά, ενώ συνδέονται με μια σειρά σημαντικά ζητήματα όπως αυτό της ιδιαίτερης κοινωνικής τους αναφοράς και τροφοδοσίας, όπου δεν θα επεκταθούμε. Ωστόσο, στο παραπάνω επιγραμματικό πλαίσιο, επιτρέπουν βασικές οριοθετήσεις μιας σοσιαλιστικής οπτικής στο σημερινό ιδεολογοπολιτικό τοπίο, ώστε αυτή :

α) Διαχωρίζεται απ' τη φιλελεύθερη οπτική σ' όλες τις εκδοχές της, τη νεοφιλελεύθερη και την κεϋνσιανή, την κεντροδεξιά και την κεντροαριστερά-σοσιαλδημοκρατική. Βασικό στοιχείο του διαχωρισμού αυτού αποτελεί ο υψηλής προτεραιότητας και σταθερός προσανατολισμός στην περαιτέρω απ-αλλοτρίωση του πολιτικού συστήματος με κατάλληλους θεσμούς ανάληψης εξουσίας κι ευθυνών απ' την κοινωνία, μακράν οποιασδήποτε υποκατάστατης μετρολογίας, είτε «σωτήριας» είτε «φιλολαϊκής».

β) Διαχωρίζεται επίσης απ' την αριστερή οπτική σ' όλες τις ιστορικές κι ανανεωτικές εκδοχές της, περιλαμβανομένης αυτής της «σοσιαλιστικής αριστεράς» η οποία άλλωστε ποτέ δεν απέκτησε σαφή ταυτότητα ως ιδιαίτερο ρεύμα της αριστεράς. Βασικό στοιχείο του διαχωρισμού αυτού αποτελεί ο υψηλής προτεραιότητας και σταθερός προσανατολισμός στην ιδεολογική χειραφέτηση της κοινωνίας, μακράν του οικονομισμού, του μονοκομματισμού, του οπαδισμού, του δημαγωγικού λαϊκισμού, του μετωπισμού, του κρατισμού, του κοσμοπολιτισμού, του «επιστημονικού σοσιαλισμού», της εσχατολογίας, του «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», και των λοιπών στερεοτύπων και μεθόδων της αριστεράς.

ΑΥΤΑ καθόλου δεν αποκλείουν τη σύνθεση αυτόνομων και υπερβατικών πολιτικών από στοιχεία που «τυπολογικά» έχουν ταξινομηθεί στις παραπάνω πολιτικές (π.χ. από μέτρα λιτότητας έως κρατικοποιήσεις, κατά συγκυρία). Ούτε υψώνουν τείχη απέναντι σε μορφώματα ή ανθρώπους που αυτοπροσδιορίζονται ως φιλελεύθεροι ή αριστεροί, ούτε αναζητούν σε παρθενογενέσεις και νέες μονολιθικότητες την αγνή αλήθεια. Απεναντίας υπογραμμίζουν την ανάγκη ενωτικών-υπερβατικών προσεγγίσεων καθώς και την ανάγκη οριζόντιων θετικών εξελίξεων σ' όλο το πολιτικό φάσμα, χωρίς όμως να αγνοούν την ιστορική εμπειρία, τα εξ αυτής δυναμικά ανα-θεωρήματα, και την ανάγκη ελευθερωτικών ρήξεων.

ΕΞ ΟΣΩΝ γνωρίζω, συστηματικές ζυμώσεις στην παραπάνω κατεύθυνση δεν έχουν ξεκινήσει στη χώρα. Πολύ περισσότερο όταν είναι αμφίβολο αν βασικά πράγματα (πχ. επιτελικός σχεδιασμός, παραγωγική ανασυγκρότηση κτλ) κατανοούνται έστω μειοψηφικά στις απαραίτητες τεχνικοπολιτικές τους διαστάσεις. Βεβαίως διακινείται υλικό ιδεολογοπολιτικού προβληματισμού (κυρίως διαδικτυακά) που αγγίζει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το θέμα, ενώ κατά καιρούς την τελευταία διετία έχουν γίνει διάφορες συλλογικές παρεμβάσεις σε επί μέρους πλευρές του κοινωνικοπολιτικού και της συγκυρίας, χαρακτηριστικές της περιρρέουσας ιδεολογοπολιτικής ανωριμότητας της διανόησης. Η επόμενη ωστόσο περίοδος, με αφετηρία τις ίδιες τις μεθαυριανές εκλογές, κυρίως θα αποτελέσει μια πρόκληση για στάσεις κι απαντήσεις που δεν μπορούν να παρακάμψουν ένα τέτοιο ζήτημα.

Δημήτρης Τζουβάνος, 9 / 6 / 12