ΒΙΒΛΙΟ: Ἰμαρέτ - τοῦ Γιάννη Καλπούζου

(ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2008)

Το 7ο βιβλιο του Αρτινου 50χρονου συγγραφεα και στιχουργου, τιμηθηκε με το Βραβειο Αναγνωστων 2009 (Εθνικο Κεντρο Βιβλιου). Προκειται για ιστορικο μυθιστορημα, που επιβεβαιωνει για μια ακομα φορα, ότι το λογοτεχνικο αυτό ειδος, στα καταλληλα χερια, προσφερεται ιδιαιτερα για την ιστορικη γνωση και τη νοηματικη τροφοδοσια που εχει αναγκη ο κουρασμενος, παραπληροφορημενος και ζαλισμενος σημερινος αναγνωστης.

Το αφηγημα αναφερεται στην Αρτα της υστερης τουρκοκρατιας (δευτερο μισο του 19ου αιωνα). Τοπος και χρονος που γεφυρωνει την παλια και τη νεα Ελλαδα, προσφορος για πολλαπλη ανατομια, κι ακομα προσφορος για κεινη τη ματια που χρωσταει - πολλες δεκαετίες τωρα - η αυτοσυνειδησία μας σε τοπους και χρονους που επεσκιαστηκαν απ' το 1821 και το 1922.

Ρωμιοι, τουρκοι κι εβραιοι, οθωμανικη διοικηση και νεοελληνικο κρατος, χριστιανισμός και ισλαμ, ηθη κι εθιμα, παραδοση και νεωτερισμοι, ληστες και ξεσηκωμοι, τσιφλικαδες και κολληγοι, οικουμενισμος κι εθνικισμος, ερωτες και μιση, προδοσίες και δυνατές φιλίες, επιβίωση και θάνατος, καθημερινοτητα κι ονειρα, εντάσεις κι οσμώσεις, όλα οσα χωρεσαν στην Αμβρακιώτικη στροφη του Αραχθου και του Χρονου - καθως όλα χωρουν στο Ιμαρέτ του Θεου - όλα χωρεσαν και στις σελιδες του «ιμαρέτ».

Πολυσελιδο αλλα ευχάριστο, με πλοκη που συντηρει το ενδιαφερον χωρίς να το εκτρεπει σε ανούσιες μυθαγωνίες, με λεπτομερειες που δεν κουραζουν μα πλουτιζουν με εικονες και παραθυρα το νου του αναγνωστη, με συνδεσεις κι αποσαφηνισεις σε πληθος θολα ακουσματα του νεοελληνα, με πληθος αναφορές σε καθημερινους απόηχους ως σημερα στη μνημη των αρτινων - κι όχι μονο -, το «ιμαρέτ» θυμιζει το «ροδο» του Εκο, τοσο στην πολυεπιπεδη οπτικη του οσο και στη γραφη του.

Πισω απ' τις σελιδες του βιβλιου του ΓΚ δεν υπαρχει μονο συγγραφικο ταλεντο, υπαρχει πολλη δουλεια. Υπαρχει ιστορικη ερευνα, εντυπωσιακη για το χωροχρονικο οριζοντα του αφηγηματος, που ωστοσο τον ξεπερνα και τον πλαισιωνει νοηματικα διαπερνωντας ολοκληρη την οθωμανικη εποχη κι ανατεμνοντας τη νεοελληνικη ταυτοτητα ως τις σημερινες πτυχες της. Υπαρχει ακομα ψαγμενο βλεμμα - καθως και η τεχνη το οφειλει χωρίς να κρυβεται πίσω απ' την τεχνική -, πολύ περα απ' την ιστοριογραφία και τη λαογραφία, ικανο να κατευθύνει τον αναγνώστη στην αναζητηση του ιστορικου νοήματος. Υπαρχει τελος η επιδίωξη της πληροτητας στην ουσία και τη γραφή, σαν ένα επι πλεον δειγμα του σεβασμου του συγγραφέα στον αναγνωστη. Είναι ένα βιβλιο που αξιζει να το διαβάσετε και να το χαρίσετε.

Δ.Τ. - Γεναρης 2010