ΦΙΛΕ, ΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ!

Δημοσίευση: 28 Ἰανουαρίου 2010). Σὲ παληότερο κείμενό του, τὴν «Κρισιολογία..» (Ἀπρ2009), ὁ Δημήτρης Τζουβάνος ἀναλύει τὰ ἐσώτερα τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, ὡς δομικῆς κρίσης τοῦ συστήματος, καὶ τὴν εἰδικότερη σχέση της μὲ τὶς συστημικὲς κι ἀντισυστημικὲς πολιτικές.

Τώρα, στὸ νέο του κείμενο, ἑστιάζει εἰδικότερα στὴν  Δημοσιονομικὴ κρίση, τὴν σχέση Δημόσιας κι Ἐθνικής Οἰκονομίας, καὶ τὴν κοινή τους κρίση στὴν χώρα μας εἰδικότερα. Ἰδιαίτερη ὅμως σημασία ἔχει ἡ πρόταση διεξόδου ποὺ ἀκολουθεῖ, καὶ ποὺ τεκμηριώνει περαιτέρω μία προηγούμενη κατάθεσή της, στὸ «Ποιὸ φορεῖο θὰ μᾶς κουβαλήσει...» τοῦ ἴδιου (Σεπτ2009). Πρόταση ποὺ μάλιστα συνοδεύεται κι ἀπὸ ἐνδιαφέρουσες ἐξειδικεύσεις.

Τέλος, χρειάζεται νὰ ἐπισημάνουμε πὼς οἱ προτάσεις καὶ θεωρητικὲς προσεγγισεις τοῦ Δ.Τ., ἀνεξάρτητα ἀπ' τὴν εἰδικότερη ἀξιολόγησή τους ποὺ ἀνήκει στὸν κάθε ἀναγνώστη, τοποθετοῦνται στὸ ἐπίκεντρο τοῦ κοινωνικοπολιτικοῦ ζητήματος σὲ ἐθνικό καὶ διεθνές ἐπίπεδο. Τοποθετοῦνται, μάλιστα, μὲ τρόπο ποὺ ξεπερνᾶ ἐπαναλήψεις καὶ ἁπλοῦς σχολιασμούς, παρουσιάζοντας ἔτσι ἐξαιρετικὸ ἐνδιαφέρον (Γ.Φ.Φ).

Κρυφό

Περιεχόμενα τοῦ ἄρθρου:

1.   Εισαγωγή

Γυρω, μαζι με την αγωνια για το αυριο, πλαναται μια θορυβωδης συγχιση για τα Οικονομικα, τα Δημοσιονομικα, την Κριση - σημαδι ότι σοβουν και συγκρούονται διαθέσεις κατανόησης και προσπάθειες συσκότισης.Στην επιχειρηση συσκοτισης, πάντα μπροστά τα συστημικα ΜΜΕ και ξωπίσω τα κόμματα.  Σπασμενες κραυγές, εντονες οσο και λειψές εικόνες, σταθερα η μειωπικη μεθοδος  του  Δενδρου κι όχι του Δασους, ευπεπτη τροφή ωσπου να λάμψει αχρηστη, ακριβως όπως και στα σχολεία.  Στοχος τα σπασμενα χειραγωγήσιμα μυαλα - 50 ετων προσπαθεια κατι πέτυχε, ολο κατι εφαγε από μας, όμως μενει και μαγιά...

...Η Κριση, τα Ελλειμματα, η Αναπτυξη, οι Φοροι, ο Αλμουνια, ο Ολι Ρεν...., ένα κουβαρι όλα - σκασε και κολύμπα.
Πάντα όμως ευκαιρία όλα αυτά, για λιγο απ' το αναγκαίο φως.   Λίγο μέ λειψές αλφαβήτες, λίγο με απόπειρες για το παραπέρα.

Στη συνεχεια, τα στοιχειωδη για την οικονομική πολιτικη και τα δημόσια οικονομικα, ακολουθώντας τις λέξεις- κλειδιά της περιόδου.  Αλλά λιγα και για το παραπερα, πέρα απ' την ψευτοσυνταγη τού «Ζήτα την απόδειξη».  Η λυση  περναει από μια άλλη φράση κι απαίτηση του καθένα μας.  Φίλε, το Λογαριασμό !

Τα βασικα της  γενικης οικονομικης  Κρίσης, απαραίτητα και για την προσέγγιση στα παρακατω, δεν  θα τα επαναλαβουμε εδώ, μιας και τα θίξαμε, στην  «Κρισιολογία».  Σε ειδικοτερες πολιτικές πλευρές, στενα δεμενες με τα οικονομικα, αναφερομαστε στο «Φορείο».  ( βλ. και τα δυο κειμενα στο Φυλλομαντη ).

2.   Η  Σταθερότητα

Η σταθεροτητα στην οικονομια αναφερεται ευρυτερα στο σταθερο και προβλεψιμο οικονομικο-επενδυτικο περιβαλλον ( γενικοτερη σταθεροτητα ) ειδικοτερα όμως αφορα τη νομισματικη σταθεροτητα, δηλαδη τη σταθερη ανταλλακτικη αξια του νομισματος και του αντιστοιχου χρηματικου κεφαλαιου.

Τον κινδυνο για τη σταθεροτητα αυτή αντιπροσωπευει ο πληθωρισμος (~ αυξανομενη ακριβεια) μεσω του οποιου οι ονομαστικες χρηματικες αξιες απαξιωνονται, αλλα και η ειδικοτερα συναρτημενη μ' αυτόν ( και με αλλους παραγοντες ) συναλλαγματικη ισοτιμια που απαξιωνει τις αξιες αυτές στη διεθνη αγορα. Είναι ευνοητο ότι η νομισματικη ασταθεια, η αδυναμια δηλαδη να γνωριζει κανεις ποιες πραγματικα οικονομικες αξιες κρατα ή προσδοκα, καθως και τα παρελκομενα της αστάθειας όπως η εκρηξη των επιτοκίων, παρεμποδιζουν ή κι ακινητοποιουν την οικονομικη δραστηριοτητα.

Παρα τα διαφορα τεχνικα μεσα ( πολιτικη επιτοκιων κ.α ) η νομισματικη σταθεροτητα κρινεται τελικα στην αγορα, οπου και τα χρηματα διατηρουν ή μεταβαλλουν την αγοραστικη τους αξία.  Αν και οι παραγοντες εδώ είναι πολλοι, το ζητημα-κλειδι αποτελει το αν τα χρηματα που κυκλοφορουν εχουν το πραγματικο τους αντικρυσμα στα παραγομενα προϊοντα, αν δηλ. προσφερομενο χρημα και προϊοντα εχουν ιδια αξια.  Στην περιπτωση υπερπροσφορας χρηματος σε σχεση με την πραγματικη αξια των προϊόντων ( πχ. μεσω εκτυπωσης και διανομης χρηματος ), συντομα οι τιμες τους θα αυξηθουν αναλογα, θα καταστουν δηλαδη πληθωριστικες.

Μ' αλλα λογια, αν στη χωρα εχουμε 10 δραχμες και 10 καρβελια, η τυχον 11η δραχμη που θα κόψουμε αγωνιστικα στο δημοκρατικο νομισματοκοπειο δε γενναει κι άλλο καρβελι, οσο κι αν πειναμε, απλως αυξανει την τιμη του μεσου καρβελιου  σε  1,1.  Κι αυτό είναι φυσικο αφου ο βασικος ορος για το 11ο καρβελι είναι η προσθετη (  ή πιο αποδοτικη ) δουλεια του γεωργου, του μυλωνα και του φούρναρη ( = η πραγματικη οικονομια ) κι όχι τα ( συμπληρωματικως αναγκαια ) νομισματο-τραπεζικα της υποστηρίγματα.
Αν επισης τυπωσουμε ( πιο αγωνιστικα ) όχι  1  αλλα  5  δραχμες, η τιμη πιθανοτατα δε θα σταθει στη 1,5 δρχ.  αλλα μεσω της αλυσιδωτης ανεμπιστοσυνης και τoυ φοβου για περαιτερω χρηματικη απαξιωση θα παει στις 2 και πιο πάνω,  ενώ σιγα-σιγα κι ο φουρναρης κι ο αλευρας κτλ.  αντιμετωποι  με άγνωστα κόστη και τιμες αγοράς και σχετικα στραπάτσα, θα βαλουν λουκέτο, ισως αγωνιστικα.

Στην αναγκη της σταθεροτητας δεν συμφωνουν το ιδιο ενθερμα οι δυο φιλελευθερες σχολές.

Οι «νοικοκυραιοι-ανταγωνιστικοι» ( οι κεντροδεξιοι, νεοφιλελευθεροι ) είναι ενθερμοι της σταθεροτητας, θεωρουν την αστάθεια νοσηρή και βολικη για την παρασιτικη οικονομια.  Εχουν φυσικα δικιο, μονο που ξεχνουν, πως ο παρασιτισμος, δομικος ορος του συστηματος, μολις αναταχθει επωδυνα στο νεοφιλελευθερο λοιμοκαθαρτηριο, επιστρέφει δριμυτερος και βουλιμικός στην καθαρή αυλη, μοιραζοντας προοδευτικα αναλγητικα ματζουνια στους ιθαγενεις, και καταρες κατά της επωδυνης νεοφιλελευθερης θεραπείας.  Ξεχνουν, είναι τροπος του λέγειν, αφου απλως κανουν την εξυγιαντικη βάρδια που αναγκαστικα ακολουθει το «αναπτυξιακο» γλεντι.  Καποιοι βεβαια αναμεσά τους ονειρευονται ένα υγιη,πούρο και αιώνιο δικομματικο νεοφιλελευθερισμο, τυπου   Μανου-Ανδριανοπουλου.

Οι «αναπτυξιακοι-πληθωριστικοι» ( οι κεντροαριστεροι, κεϋνσιανοι ) θεωρουν ότι η σταθερότητα λειτουργει αποπνικτικα, ότι δε δινει αρκετο αερα στα πανια των επενδυτων.  Εχουν δικιο κατά περιπτωση, μονο που ξεχνουν, πως ο πολυς αερας δεν είναι του μετρημενου κι ανοιχτου δημιουργου που κουβαλαει την κοινωνία, μα του δομικου παρασιτικου πρωταγωνιστη του συστηματος που κουβαλάει πλάνους αριθμούς «αναπτυξης», του αετονυχη αρπαγα της ευκαιρίας, του εν γενει βιοτικου καιροσκόπου που παριστανει το δημιουργο.   Ξεχνουν, είναι τροπος του λεγειν,  αφου απλως θρονιαστηκαν από μακρου στην αρμεκτικη βάρδια που ευκολα ακολουθει το νεοφιλελευθερο στεγνο καθαρισμα.  Καποιοι βεβαια αναμεσά τους, ονειρευονται αρμεκτικες ακόμα και τις στέρφες βάρδιες που η συγκυρία τούς πασάρει.

Η Σταθεροτητα, ακομα και για τους πιο ακραιους νεοφιλελευθερους, δεν είναι αυτοσκοπός, αλλα προϋπόθεση επενδύσεων.  Εχει μαλιστα τη δυναμη να αντεχει και να απορροφα ευκολα ενα μικρο πληθωρισμο μαζι με τη συνοδεία του ( τσίμπημα επιτοκίων κτλ ), χωρίς ζημιά στις επενδύσεις.  Κι ακομα πιο πέρα, καταφερνει στο εδαφός της να αξιοποιει θετικα το μικροπληθωρισμο, για την ενίσχυση των επενδύσεων.

Πραγματι, ενας μικροπληθωρισμος ( ελεγχομενος απ' τους  κρατικους ρυθμιστικους μηχανισμους, νομισματικους και μη ) αποτελει γενικοτερα  εργαλειο αναδιανομης υπερ του επενδυτικου κεφαλαίου, αναλαμβανοντας κυριως να εξανεμισει τις ετησιες «κατακτησεις» των συνδικατων.  Οι «κατακτησεις» αυτές, μεσω της αυξημενης τιμων των προϊόντων, επιστρεφουν στους επενδυτες, ολικως, μερικως ή και με το παραπάνω συχνα, ενισχυοντας τις επενδυτικες δυνατοτητες.

Αποτελει ετσι ο «ερπων» αυτος πληθωρισμος, τη μικρη εκεινη Επενδυτικη - Αναπτυξιακη ωθηση, στο εδαφος της εν γενει Σταθεροτητας, την οποία και θερμαινει ελαφρα, ωστε να μην κοκκαλωσει ως επενδυτικη Στασιμότητα.  Το μεγεθος της πληθωριστικης αυτης ωθησης, εξαρταται απ' τη γενικοτερη ικανότητα της συγκυρίας να απορροφησει επενδυτικα το μικρο αυτό bonus, συνυπολογιζομενων εδώ και των αρνητικων που προκαλει η μικροενοχληση της Σταθεροτητας ( πχ. ανοδος επιτοκιων κτλ ).  Γενικα, ως θετικο πληθωριστικο περιθωριο θεωρειται το 2-3 %.

Η Σταθεροτητα, για τους αμετανοητους κεϋνσιανούς, δεν αποτελει βασικη προϋποθεση επενδύσεων.  Στην ουσία οι τελευταίες χρειαζονται κυριως τη γενικοτερη σταθεροτητα (  ελεγχο των εργατικων διεκδικησεων - «κοινωνικη ειρηνη» κτλ,  καθως και γενικοτερη ρυθμιστκη και στηρικτικη-επενδυτικη παρεμβαση του κρατους ) και  βεβαια ρευστοτητα ( χρηματικα κεφαλαια ), κυριως πληθωριστικη.  Ετσι, η πληθωριστικη θυσια της σταθεροτητας είναι αναγκαια για τις επενδυσεις, ο πληθωρισμος αποτελει το φαρμακο για τη στασιμοτητα και την ανεργια, και η κοινωνια εχει να διαλεξει αναμεσα σε πληθωρισμο κι ανεργια.  Η  συνταγη αυτή, μετα την κριση του  29, στηριξε με επιτυχια την κεντρωα οικονομικη πολιτικη σ' ολη τη δυση, ακριβως στους ειδικοτερους ορους του μεσοπολεμου και μεταπολεμου ( βλ. Κ.9 ).  Εδειξε όμως τα οριά της περι το  70, όταν πληθωρισμος κι επενδυτικη στασιμοτητα ( στασιμοπληθωρισμος ) απεδειξαν ότι μπορουν θαυμασια να συνυπαρχουν.   Ο Κευνς όχι μονο απεδειχθη - όπως αλλωστε ομολογουσε - μακροπροθεσμα νεκρος, αλλα αποτελεσε και το αντικείμενο της νεοφιλελευθερης εξυγίανσης που αναγκαστικα ακολούθησε.  Ακομα και οι - λιγοι πλεον - που βρισκουν στον Κευνς ένα απαραιτητο οικονομο-πολιτικο καταφυγιο ( λαϊκιστικη κεντροαριστερα και αριστερα ) δε μπορουν να αγνοησουν τον πληθωρισμο ως τη «μεγαλυτερη ταξικη αδικια» - ηταν ο κεϋνσιανος Ανδρεας που το διαπίστωσε - παλινωδωντας κι αντιφάσκοντας.

Περα απ' τις διαφωνίες αυτές, και τις κορωνες μιας συσκοτιστικής δημοσιας διαμάχης, αναμεσα σε νεοφιλελευθερους και κεϋνσιανούς, η αναγκη της σταθεροτητας είναι πλεον δεδομενη, παραλληλα με την αναγκη-ανοχη  ενός θερμαντικου μικροπληθωρισμου.  Ετσι, το χαμηλο υψος του πληθωρισμου, αποτελει στοιχειο αλλα και δεικτη σταθεροτητας, μαλιστα συμπυκνωνοντας και καταγραφοντας μια σειρα παραλληλες εξελιξεις στην εθνικη οικονομια.

3.   Το Δημόσιο Έλλειμμα

Στο επιπεδο ειδικοτερα, όχι της εθνικης ( ολικης ), αλλα της δημοσιας (κρατικης) οικονομίας δυο βασικα στοιχεια-δεικτες καταγραφουν τη γενικοτερη οικονομικη σταθεροτητα, κυριως στην προοπτικη της αφου την επηρεαζουν με καποια χρονικη υστερηση.  Και την επηρεαζουν, γιατι τα κακα δημοσια οικονομικα ειτε ως αδυναμια πληρωμων-επενδυσεων ειτε ως αναγκαστικη φοροεπιδρομη μετακυλιουν το προβλημα στην εθνικη οικονομία.  Τα δυο αυτά στοιχεια είναι το Δημοσιο Χρεος και το ετησιο Ελλειμμα του κρατικου προϋπολογισμου.

Το Δημοσιο Ελλειμμα, είναι το τυχον ελλειμμα ( θα μπορουσε να είναι και πλεόνασμα )  στην ετησια διαχειριση των οικονομικων του κρατους.   Είναι η διαφορα αναμεσα στις Δημοσιες Εισπραξεις ( από Φορους Αμεσους κι Εμμεσους, Κερδη Δημοσιων Επιχειρησεων, Εκποιηση Δημοσιας Περιουσιας  κ.α πηγές ) και τις Δημοσιες Δαπανες ( για Δημοσιες αλλά και Ιδιωτικες Επενδυσεις που χρηματοδοτει το κρατος, για την Αμυνα, για Μισθους κτλ.  Λειτουργικα Εξοδα του Δημοσιου Τομεα, για συνδρομη στην Κοινωνικη Ασφαλιση, για καλυψη Μαυρων Οπών των Δημοσιων Επιχειρησεων, για Τοκοχρεωλυσια Δανειων  κ.α ).

Το Δημοσιο Ελλειμμα, ουσιαστικα αξιολογειται σε σχεση με το υψος της ετησιας παραγωγης της χωρας - τοσα βγαζουμε συνολικα το χρονο ( ΑΕΠ, πχ 270 δις $Ε ) και τοσα μπαινει μεσα το κρατος ( πχ. 12% του ΑΕΠ ).

Φυσικα, το ελλειμμα αυτό καλυπτεται από  Δανεισμο, με επιτοκια αναλογα της επισφαλειας Αποπληρωμης, που διαμορφωνει η πραγματικη οικονομικη κατασταση, όπως βεβαια την εκτιμουν οι Δανειστες και όπως την πανωμαγειρευουν οι γνωστοι Οικοι ( κερδοσκοπικης ) Αξιολογησης που τζογάρουν στα ομόλογα των κρατικων δανείων. Και είναι αυτά τα επιτόκια ακριβά προς τους υπερχρεωμενους κτλ. αναξιόπιστους δανειζομενους, με το αντιστοιχο «Σπρεντ» να περιγραφει αυτή την αναξιοπιστια ως διαφορα απ' τα γερμανικα επιτόκια δανεισμου  π.χ. στις 300 μοναδες  ( = 3% ).

Εκτος απ' το υψος του Ελλειμματος, σημασια εχει και η Διαρθρωσή του και καποια συναφη μεγεθη, αφου  υποδεικνυουν ( σ' ένα βαθμο ) και τις κατευθύνσεις ανάταξης.  Όταν πχ.  η παραοικονομια, δηλ. η μη επισημη οικονομια που περιλαμβανει το χωρικο λαδοτενεκε (ευτυχως κατά βίωση, και προσφατως και κατ' αναγνωριση του Σπηγκελ ) εως τα τανκερ λαθροκαυσίμων, κινειται στο 40 % του ΑΕΠ, εχουμε μια μεγαλη πηγη απωλειας Δημοσιων Εσοδων.  Όταν οι Δημοσιες Δαπανες κινουνται πχ. στο  25 % του ΑΕΠ, εναντι 15-20 % σε ομόλογες χωρες, εχουμε τσακωτή τη δημοσια σπαταλη να χαραμιζει  το  1  στα  4  ευρω μας, όπως εχουμε κι ένα σοβαρό λόγο να παραοικονομούμε, αντι να ταϊζουμε παραφαγάδες.  Όταν  επισης το ~ 1 / 4  των Δημοσιων Δαπανων ( ποσοστο πανω απ' αυτό για Δημοσιες Επενδυσεις ), απαιτουνται μονον για σκετους Τοκους των Δανεικων, βλεπουμε καθαρα τη θηλεια στο λαιμο που μας φορεσε η αθλια πολιτικη εξαγοράς μας με μικροκόμματο απ' τα ιδια μας τα δανεικά. Μια σειρα από αλλα στοιχεια, όπως αναλογια Αμεσων κι Εμμεσων φορων ( = επιβαρυνση Πλουσιων / Φτωχων ), κατανομες Δαπανων στην Αμυνα, την Παιδεια, την Υγεια, τά πολιτικα  και παραπολιτικα Στελεχά, τα συστημικα  αρπακτικά Συγκροτήματα και Συντεχνίες κτλ, συμπληρωνουν τη σχετικη εικονα, χωρίς και να ορίζουν ακριβως τα πρακτεα, όπως νομίζουν τα χαζοσυνθηματα του τυπου «λεφτα στην παιδεια κι όχι στους εξοπλισμους».  Γιατι μπορει πχ. το ποσοστο για τις αμυντικες δαπανες να ακολουθει τις παγκοσμιες πρωταθλητριες ΗΠΑ ( και στο σχετικο ραβαϊσι ), πλην το Αιγαιο δεν είναι απλως η ευρυτερη περιοχη της Μυκονου.

Δια μεσου πολλων δυνατων συνδυασμων στο αναγκαιο κόψε-ράψε ( ποιος πληρωνει τι, και που χαλαλιζονται ή χαραμιζονται οι κοποι του κοσμου ) δεν αποφευγεται τελικα το συνοπτικο διλημμα για το κρατος, αν κυριως θα κοψει δαπανες ή κυριως θα αυξησει τις εισπραξεις.  Το κοψε δαπάνες ή αυξησε εισπραξεις εχει μια απαραιτητη τεχνικη διασταση, αλλα το από Πού και Πως είναι εξοχως πολιτικο - η οικονομία είναι πάντα Πολιτικη Οικονομία.

4.   Το Δημόσιο Χρέος

Το Δημοσιο Χρεος, είναι το Εντοκο Αθροισμα των μη αποπληρωμενων δανεικων που καλυπτουν τα ετησια Δημοσια Ελλειμματα.  Μετριέται κι αυτό φυσικα, σε σχεση με το  ΑΕΠ, και στη χωρα μας κινειται στο  110 %, δηλ. καπου στα  30.000 $Ε το κεφαλι.  ( Σ' αυτα πρεπει να προστεθουν κι αλλα τοσα που αποτελουν το  Ιδιωτικο Χρεος στις Τραπεζες ).  Εχει τη σημασία της εδώ μια σχετικη εικονα της μεταπολιτευτικης περιοδου στις αντιστοιχες σημαίνουσες χρονολογίες.  Στην ανάγνωσή της, πρεπει να συνυπολογισθει η αναγκαστικη αυτοτροφοδοτηση του ΔΧ ( λογω σωρευομενων τοκοχρεωλυτικων υποχρεωσεων ) για καποιο διαστημα, μετα από αυξημενη δανειοληψια.  Η ανακοπη και μονον της ανοδου, απαιτει σημαντικη προσπαθεια και θυσιες, ενώ η μειωση του ΔΧ όταν κινειται σε υψη όπως το σημερινο, μονον με κοκτεϊλ-σοκ μακρας διαρκειας κι εκποιήσεις εθνικης περιουσιας ( δημοσιας και ιδιωτικης ) εχει ελπίδα ( βλ. και Κ.12 ).  Στο μικρο πινακα που ακολουθει, μπορει να δει κανεις επίσης, το γνωστο κι απ' τα ιδιωτικα και οικογενειακα χρεη. Δηλαδη, πως λιγα χρονια με υπερδανεισμο, σου βαζουν θηλια που δε σ' αφηνει, για ολη σου τη ζωη - καλα ξεμπερδεματα : 1970-75 ( 20% )  -  1981 ( 30% )  -  1990 ( 75% )  -  1993 ( 106% )  -  2004 ( 110% )  -  2009 ( 110% )

Ας σημειωσουμε στο σημειο αυτο, ότι παρα τον ελληνικο πρωταθλητισμο στα δανεικα, οι άλλες ομολογες χωρες δε βρισκονται πολύ μακρυα, αφου παντου το φορτωμα του μελλοντος δινει ανασα στο (δομικα και συστημικα) απληστο παρον.  Με οπλο τη σταθεροτητα, ελπίζουν σε μια ξελασπωτικη αναπτυξη, γενικως όμως το μελλον τους είναι εκτεθειμενο σε κρισεις και κοινωνικες εκρηξεις.  Οι κρισεις θα τους δινουν ανασα (φτου κι απ' την αρχη), αφου οσο πνιγονται καποιοι, η σχεδια θα ελαφρωνει και οι πολλοι θα γλυτωνουν τον πνιγμο, αρκει να πιανονται γυρω-γυρω σαν G20, κι όχι μονόπαντα.  Οσο για τις κοινωνικες εκρηξεις ως ανευ κοινου στοχου θα διελθουν αναγκαστικα πρωτα απ' το ενδοσυγκρουσιακο κι επαναστατικο σταδιο να συνθεσουν απ' τα ράκη των ατομικιστικων επιβιοτικων ονειροστοχων, το προσωπικο-κοινωνικο βιοτικο ονειρο ( = μεσον+στοχος).  Ας επιστρεψουνε όμως απ' την παρεκβαση, στα Χρεη και στο διαρκες προεκλογικο ερωτημα.

Που πηγαν λοιπον τα λεφτα, καθως ρωταγε ανηξερος κι ο ΓΠ  πριν εφαρμοσει το προγραμμα των  100 ημερων ;  Οπου πηγαν κι αλλα τοσα ( ? ) των Κοινοτικων Πορων + Χρηματιστηριου + Υπεραξιας Καταπατηματων + Εκποιησης Πατρωων Αγροτεμαχιων.  Σε ολους, κατά ευλογη αναλογια, δηλ.  στο μειζον οικονομοπολιτικο κατεστημενο, στα δυναμικα συστημικα μεσοστρωματα, στις εθνικολαϊκες συντεχνιες, και στους ασθμαινοντες πληβειους - οι τελευταιοι πηραν  λιγα και χρωστουν πολλα.  Οι φωνασκουντες δανειστες δεν εζημιωσαν, ειχαν τα δικα τους παχυλα τοκοχρεωλυσια.

Ναι, αλλα επιασαν τοπο;  Η ιδια η κατασταση ηδη απαντα, οσο απαντα ως τωρα.   Η αληθεια είναι ότι δεν υπαρχει ( ακομα ) τροπος να το μετρησεις, αφου χρηματων απαντων μετρον ανθρωπος.  Ετσι η αριστερα διαπιστωνει πως Όχι, με κριτηριο τις αναλογιες διανομης, κι εχει ένα μερος δίκιου μαζι με το πιστοποιητικο αλλοτριων κριτηριων.  Το κεντρο ( κεντροαριστερα+κεντροδεξια ) διαπιστωνει πως  Ναι, με κριτηριο τους δεικτες συσσωρευσης, κι εχει ένα μερος δικιου μαζι με τις αλληλοκαταγγελιες για εγχρωμη και μη αγνη συσσωρευση.  Ο κοσμος διαπιστωνει  Ναι+Όχι+ΔΓ-ΔΑ, με κριτηρια το μεσο ορο κινητων ανα νοικοκυριο αλλα και το αγχωδες περιεχομενο του καθημερινου ταχυδρομειου.   Η νεολαια ( γενικοτερα ) μας γαμαει τα λυκεια και τα υπουργεια.  Η νεολαία ποτέ δεν ξερει τι θελει !

Μα η επιστημη εδώ τι λέει;  Η επιστημη εχει σηκωσει τα χέρια ψηλα.  Η αριστερη οικονομικη επιστημη γερασμένη κι απροσωπη, τραυλιζει τις μη απαντησεις της.  Η κυριαρχη οικονομικη επιστημη τριζει αλλα ανευ επαρκους αντιπαλου επιζει παραληρουσα.  Διαπιστωνει πως Ναι βασικα, αλλα πως Όχι ουσιαστικα, παραδιδοντας στους επικοινωνιολογους την ερμηνεια, και κατακρατωντας παντα την αυθεντια.

Μα η ΕΟΚ, τι λεει η ΕΟΚ;

5.   Το  Ευρωπαϊκό  Σύμφωνο  Σταθερότητας  κι  Ανάπτυξης

Η σταθεροποιηση της οικονομίας είναι μια συνθετη υποθεση, μπορει ωστοσο να καταγραφει στους 3 παραπανω δεικτες ( Πληθωρισμος, Δημοσιο Χρεος, Ελλειμμα του προυπολογισμου, τους οποιους υιοθετησαν και οι χωρες της ΕΟΚ στη μεταξυ τους Συνθηκη του Μααστριχτ το 92, σχετικα με την οικονομικη τους Συγκλιση.

Η Συνθηκη, στοχευοντας σ' ένα ενιαιο-σταθερο επενδυτικο περιβαλλον στην ενωμενη ευρωπη, και ταυτοχρονα στην προοπτικη Ενιαιου Ευρωπαικου Νομισματος εθεσε ως κριτηρια Συγκλισης ένα μικρο μονο Πληθωρισμο, περιορισμενο Δημοσιο Χρεος, και μικρο μονο Δημοσιο Ελλειμμα.

Στη συνεχεια της ανω συνθηκης, οι χωρες που καλυπταν τα ανω κριτηρια κι επιθυμουσαν την ενταξη τους στο κοινο ευρωπαϊκό νομισμα, το Ευρω ( χωρες της Ευρωζωνης - ΟΝΕ - οι περισσοτερες χωρες της ΕΟΚ / ΕΕ ) συνυπεγραψαν το Συμφωνο Σταθεροτητας κι Αναπτυξης ( 1999 ).  Με το  ΣΣΑ, οι χωρες υποχρεωνονται να ασκουν οικονομικη πολιτικη μεσα στα ορια της  Σταθεροτητας, με κυριο κριτηριο το περιορισμενο Δημοσιο Ελλειμμα, ενώ προβλεπονται και μετρα ελεγχου και συμμορφωσης.

Η ειδικοτερη πολιτικη σταθεροποιησης αφηνεται στην κάθε χωρα ώστε να προσαρμοζεται στις ειδικες συνθηκες ενώ και για μικρες αποκλισεις απ' τα ανω ορια δινεται καποιο χρονικο περιθωριο διορθωτικων κινησεων.  Για μεγαλυτερες όμως αποκλισεις η ΕΕ θετει τη χωρα υπο Επιτηρηση, παρακολουθει δηλαδη στενα κι εγκρινει ή απορριπτει τα λαμβανομενα σταθεροποιητικα μετρα επισειοντας συμβατικες χρηματοιοικονομικες ποινες και πολιτικες επιπτωσεις.

Στο ιδιο πλαισιο του ΣΣΑ, οι χωρες του κοινου πλεον νομίσματος, αποκτουν κοινη νομισματικη πολιτικη και ελεγχο ( ενιαιας εφαρμογης νομισματικες επεμβασεις ) με φορεα την  Ευρωπαϊκη Κεντρικη Τραπεζα.  Αυτό είναι απαραιτητο για να αποτρεπεται η «νομισματικη κλοπη» της μιας χωρας απ' την άλλη, για να προστατευεται η αξια του ενιαιου νομισματος από τις αλυσιδωτες τετοιες «αλληλοκλοπες», καθως και για να ασκειται ενιαια νομισματικη πολιτικη εναντι τριτων νομισματων.

Η σταθεροποιηση της οικονομιας σε κοινο πλαισιο είναι αυτονοητα αναγκαια σε μια πολιτικοοικονομικα ενοποιουμενη Ευρωπη, κι ασχετη με τις τυχον ενστασεις για την ενοποιηση αυτή,  θεμα που ωστοσο εχει απαντηθει με τους δικους του ορους.  Η αυστηροτητα του σταθεροποιητικου πλαισιου, παραμενει επίσης άλλο θεμα, πάντα ωστοσο εντος καποιων ορίων.  Αυτό που πρεπει να επαναληφθει εδώ, σε πεισμα του κεϋνσιανου τυχοδιωκτισμου, είναι ότι η  σταθεροποιηση κι αναπτυξη είναι θετικα συνδεδεμενες μεταξυ τους, κι όχι εναλλακτικες πολιτικες ( εξ ου και το συμφωνο είναι συμφωνο Σταθεροτητας κι Αναπτυξης ), ότι δηλ. μια ορισμενη σταθεροτητα, αποτελει βασικο ορο οικονομικης-επενδυτικης δραστηριότητας, τοσο σε ευρωπαϊκό οσο και σε εθνικο επιπεδο.

Παρα την αναγκη σταθεροτητας, εάν δεν υπηρχε ενιαιο καθεστως οι χωριστές κυβερνησεις θα ειχαν σημαντικες αποκλισεις στη σταθεροποιητικη τους πολιτικη ( ποτε αυστηροτερη ποτε πιο χαλαρη ) εξ αιτίας των δικων τους πολιτικοοικονομικων συγκυριων και προτεραιοτητων.  Οι αποκλισεις αυτές, επιτρεπτες και στο κοινο καθεστως, ευλογα δεν επιτρεπεται να περασουν εκεινα τα ορια που αποτρεπουν τη μεταφορα των εθνικων πολιτικοοικονομικων προβληματατων στις άλλες χωρες.  Ωστοσο, παρα την περιορισμενη εδώ ελαστικοτητα για κάθε χωρα, το συγκριτικο αποτελεσμα παραμένει θετικότερο γι αυτή, στο κοινο σταθεροποιητικο πλαισιο.   Σοβει βεβαια και η κουτοπονηρη λογικη ( κι όχι μονο στην Ελλαδα ) του τυπου «να κρατησουμε τα θετικα της γενικης σταθεροτητας, αλλα εμεις ειδικα, να την παραβιαζουμε οποτε μας χρειαζεται πολιτικοοικονομικα».  Το διαρκες εδώ παζαρι ενδημει, με τη χωρα μας πρωταθλητρια αλλα και γνωστη ( και καρφωμενη πλεον αμφικομματικα ) και για τα κατά περιπτωση «μαγειρέματα» στοιχειων κτλ..

Το χειροτερο είναι ότι η φανερη ή λαθραία επιδίωξη για παραβίαση ή χαλαρωση του  Συμφωνου, δεν αφορα καποιες ιδιαίτερες αναγκες «που δεν κατανοει η ΕΟΚ», αλλα την ευχέρεια των κυβερνησεων να τις αντιμετωπίσουν με το γνωστο αθλιο τροπο.  Δηλαδη με δανεικα, με σπαταλες, με χωσιμο των προβληματων κατω απ' το χαλι, γενικως στα πλαισια του γνωστου κοινωνικου συμβολαιου «Μαζι κλεβουμε τα παιδια σας, και ‘γω που το οργανωνω παίρνω τα πιο πολλα».

6.   Η  Ευρωπαϊκή  επιτήρηση

Η ΕΕ δεν είναι του λαϊκου κινηματος, οσο τουλάχιστον αυτό τη σνομπάρει.  Ουτε όμως θελει να μας τα φάει, ετσι ωμα.  Απεναντίας δίνει και μαλιστα πολλα, αν εχουμε ακουστά ή παρτά.   Όχι βεβαίως για ψυχικο, αλλα επειδη προσπαθει ( ρεπουμπλικανικα βεβαίως, εκτος κι αν αντίπερα «η ευρωπη των λαων» εχει καποιο κρυφο νόημα ) να συγκροτησει μια ισχυρη  πολιτικα και οικονομικα  Ευρωπη.   Μια Ευρωπη ( καπιταλιστικη ασφαλως, αλλα και μη, αμα λαχει ) ικανη να μεινει ζωντανη μεσ' τις κρισιμες παγκοσμιες εξελίξεις.  Κι επι πλέον, για οποιον βλέπει, ψαχνεται πιο πολύ απ' την αριστερα.  Είναι  ΕΟΚ παντως, κι εχει πολύ σωστα προκρινει να επιζησει μακροπροθεσμα κι όχι να πεθανει κεϋνσιανα.  Αν αυτό αχρηστευει τις διαλεκτικες καταρες που εκτοξευει εναντιον της το προοδευτικο κινημα, ισως πρεπει οι καταρες να αλλαξουν.  Παντως, η ΕΕ και η Ευρωζωνη ειδικοτερα στεκεται στη  Σταθεροτητα, σταθερα, αν και δεχεται εντονες κοντοφθαλμες πιέσεις, με κινδυνο ακόμα και διάλυσης.

Φυσικα, παραπερα,  η  ΕΕ  δε θελει την ατσαλιά που εδώ την πουλαν για προοδευτισμο, να την πληρωσει η ιδια ( βλ. Κ.5 ).   Επιμενει ετσι για τα αυτονοητα.  Ειμαστε ολοι εκει, και παρακολουθησαμε τα σχετικα :

« Ε,  Γκρέκο Μασκαρά.     Ελεος.  Και μη μου πασαρετε το λαμπογυαλο.  Ενταξει, αλληλεγγυη, σας δινω πακετο ΕΣΠΑ κι αγροτικες ενισχυσεις, που ουτε να τις μοιρασετε σωστα δεν αξιωνεστε γι αυτό και τα μπλόκα, να σας δωσω και τράτο να διορθωσετε, όχι να συνεχισετε το ιδιο βιολι.  Να διορθωσετε τωρα, γιατι αυριο θα είναι χειροτερα για σας.  Δε σας παίρνει,  ετσι κι αλλοιως.  Η μηχανη σας ρεταρει.  Δεν τραβαει που δεν τραβαει, σερνει και πολλα βαρίδια.  Δεν είναι βαρίδια, αλλα προοδευτικοι δικαιουχοι που στηριζουν τη σοσιαλιστικη αλλαγη επι δεκαετίες, εναντι πινακίου;  Ο,τι πειτε, μπραβο σας και μπραβο τους.  Πεστε μου εσεις όμως πως θα τα βγαλετε περα και εγω να σας πιστεψω.  Συγκεκριμενα όμως με νουμερα, και μαλιστα αμαγειρευτα.  Πως θα πληρωσετε.  Γιατι χρωστατε, χρωστατε πολλα, εχετε να ξοφλησετε δοσεις, είναι επειγον για να παρετε ανασα και να συνεχισετε.  Πεστε μου πως.

Όχι, όχι αερας, μη μου λετε εχουμε να λαβαίνουμε τόσα, του χρονου περισσοτερα, και τον άλλο ακομα πιο πολλα.  Μακαρι βεβαια κι απιστευτο, αν κι όπως βλεπω στα ισογεια ψαρευετε και σεις, και το μακαρι ακουγεται βαρυ.  Παντως, εδώ ειμαστε να το τσεκαρουμε κι αυτό σε κατι μηνες πως βαδιζει, αλλα αλλου είναι το θεμα.  Πεστε μου με τη μια από πού θα κοψετε, κάθε χρονο μαζευετε  40 ξοδευετε 60, δε γινετε να τη βγαλετε με ταξιμο, αλλα με σφιξιμο, εμεις δεν ειμαστε ψηφοφοροι σας.  Πως ειπατε;  Μονοι σας προτεινατε το συμμαζεμα κι ουτε σηκωνετε προσβολες για τους περηφανους ψηφοφορους της χωρας σας;  Συγγνωμη, αν δεν τους τάξατε, το παίρνω πίσω.  Πηρε επισης τ' αυτι μου πως την κουβέντα που ‘χαμε προεκλογικα τη μεταφερατε αναποδα, μπα ψεύτες τα λένε αυτά, τελος παντων.  Οντως, εκει που θα σας το λέγαμε γι άλλη μια και τελευταία, προτεινατε να συμμαζευτειτε με χαρτι και με μολυβι, σας πιστεψαμε, να και το μολυβι. Τι θα κοψετε; ....»

Το παζαρι αυτό οπου κι αν καταληξει προσωρινα, σφιγγει καμποσο τα πραγματα αφηνοντας όμως κι αρκετο λασκο, κι εδώ ειμαστε κι αργοτερα.   Να πεταξουν την Ελλαδα εξω απ' το Ευρω, είναι κακη σημειολογία και σερνει πολλα,  αν και δεν αποκλείεται αν το βιολι συνεχισει.  Ομως να αφησουν και τα Εξαρχεια εξω απ' την ευρωπαϊκη αγκαλια σε τετοιους μεταδοτικους καιρους, δεν είναι σημειολογια, είναι σεισμολογια.

Περα απ' αυτά, το ευρωπαϊκο σφιξιμο είναι ευτύχημα.  Επισυρει βεβαια την ιερη εθνικη αγανακτηση μερικων, μαζι και του ΓΠ, δυστυχως, που ολο και πιο πολύ ενδίδει στο λαϊκισμο, δε θα το γλυτωσει το ονομα.   Αγανακτηση τυπου «ποιος είναι ο Αλμουνια κι ο Ολι Ρεν να μας επιβαλλει μισθους πείνας - μας επρηξε πια η ΕΟΚ».

Μωρε κανενας δεν είναι ο Αλμουνια, επιτροπος σαν τη Δαμανακη ηταν στα εφοριακα, να κοιταει αν οι κυβερνησεις κλεβουν την  ΕΟΚ, να κοιταει κι αν οδηγουν σε φουντο τη χωρα τους κι εγκαιρα να τις ξεμπροστιαζει στον ιδιο τους τον κοσμο για να τους κοβεται η φόρα.  Αλλοι εχουν τις αποφασεις, το Συμβουλιο, τοχουμε ξαναπει αυτο, ο Σαρκοζι, η Μερκελ κτλ, ακομα κι ο Γιωργος.

Ο Γιωργος, που μια τρωει χειροκροτημα και μια χυλόπιτα, δικαίως και τα δύο.  Χειροκροτημα, γιατι δειχνει να καταλαβαινει το τερμα της «αναπτυξης».  Και χυλοπιτα γιατι δειχνει να μην καταλαβαινει το τερμα της «αναπτυξης».

Του το λεν ετσι του το λεν αλλοιως.  «Δεν περπατατε ετσι, ο καπιταλισμος είναι σε ζορι, του ‘χει (ανα)κοπει ο ιμπεριαλισμος και περναει το τελευταιο σταδιο, τον εξορθολογισμο, τον εκσυγχρονισμο, πως τον λετε.  Δε εχει ευκολία ν' απλωσει, θελει αποδοσεις σε στενεμενο πλεον χώρο για να σταθει, κι όχι μονο λόγια.  Θελει αναπτυξη στοιχημενη σε σταθερο περιβαλλον κι ελεγχο των κρίσεων, κι ενιαιο κουμαντο, μην κολλας στην εθνικη ανεξαρτησια, δηθεν, τα ξερεις αυτά.  Σκεψου και τη λαϊκη κυριαρχία και την κοινωνικη απελευθέρωση, σκεψου και τη δημοκρατικη διαδικασία, φανταζεσαι τι θα γινει;  Συμμαζευτειτε λοιπον, όχι γιουρούσια στη στροφη για να συνεχιζετε στο αναμεσα με τα ατσαλα-μπαχαλα, όπως τα παιδιά σας στην παρέλαση - μαθαίνουμε την πατε κατά Υπουργειο Μακεδονιας κι αυτη, μπράβο.  Τα λεγαμε λοιπον και του Κωστα, μάζεψέ τους, δίκιο ελεγε, το παλευω, μα ειμαστε αμαθοι, δε συμμαζευονται ολοι αυτοι, τα συμμαζεψε για Ραφήνα, καλο παιδι.  Και συ καλο παιδι, κολλας σ' αμερικανιές, πως δηθεν η αναπτυξη και τετοια, μα ειμαστε περα απ' τα κεντρωα, πάρ ‘το χαμπάρι και συνελθε.  Εχεις κι άλλο αέρα απ' τον Κωστα, αυτος ηταν μ' ένα Γιακουματο ετοιμο για αποκήρυξη, εσυ εχεις τον Πάγκαλο, καλα τα λεει χοντρά - δουλεύτε ρε και μη μιλάτε.  Ξερω, δεν εισαι ετσι χοντρός, εισαι όμως Παπανδρεου, πές τα ανάλογα, ξερεις. Συντονιστειτε λοιπον.   Η θα βαδισετε συντονισμενα κι αγχωμενα όπως ολη η ευρωπη, ή θα πνιγειτε αγχωμένοι, καλα το λες, ή θα αλλάξουτε ή θα βουλιάξουτε.  Τώρα, αμα ξέρετε και κανα τρόπο πιο ελληνικο να περπατατε, συντονισμένα χωρίς να καταληξετε σε βημα χηνας αλλα και χωρις καταθλιψη σαν τη δικη μας, ακόμα καλύτερα, δε μας πέφτει λόγος.  Ισα ισα, εμεις πάντα μαθαίνουμε από σας, να τωρα με το χάλι σας εχουμε ένα τέστ αντοχης-διεξόδου από προχωρημενη κριση, διαβάζεις ευρωπαϊκο τύπο - "ευκαριστούμε Ελλάντα"  ».

Τ' ακουει βέβαια προσεκτικα όλα αυτά, σωστα τα λετε, μα πως με τουτους που ‘χω, και με το χαρακτηρα που ‘ χω, θα δουμε, κι ωσπου να δουμε ας τα φορτωνουμε στον Κωστα, είναι τοσο ευκολο αλλωστε οσο το ψέμα - κοίτα τι παραλάβαμε.  Κι εχει βεβαιως ευθυνες ο Κωστας, η εντολη ηταν η μειζων αναταξη των επι δεκαετιες, κι οχι το νοικοκυριο στα ορια των συστημικων αντοχων,  ας ζητουσε κοινωνικη στηριξη για τετοιες υπερβάσεις αν το ‘χε, η ευθύνη για το μη χειρότερα απ' τις αναταράξεις είναι καλή και θα κριθει ιστορικα, η φιλελευθερη όμως αδυναμία για τις αναγκαιες υπερβάσεις εχει ηδη κριθει και στο προσωπό του.  Αυτος στα ραφιναρισμενα τα μυαλα μας, και τα φιλελευθερα τα μυαλα, στα καγκελα.

Οι αγανακτισμενοι ωστοσο, οψιμοι της αντι-ΕΟΚ, εχουν εκρηξεις αθλιου λαϊκισμου, το αφήνει κι ο Γιωργος να σέρνει λίγο.  Μοιραζουν χαντρες λεβεντιας κι αντιστασης στους ελληνες ιθαγενεις, ψιλο γαζι  ότι η ΕΟΚ τους κλεβει το κριθαρι - κανενα κριθαρι, το δικο τους παντεσπανι κλαινε ότι μπορει να ψιλοκοπει, εδώ που τα ‘φεραν αναπτυξιολογωντας επι δεκαετίες.

Ευτυχημα εδώ η ΕΟΚ, λιγες, ελαχιστες φορές το νοιωθει πραγματικα κανεις αυτο, εστω κι αν λογικα βρισκεται εκει από χρονια.   Φανταστειτε το ελληνικο γκουβέρνο να ‘χε το ελευθερο για μοιρασια «αναθερμανσης κι αναπτυξης» ( πραγματικα, όχι τα 28 εγγυητικα του Κωστα ) κι ελευθερο το Χρεος να ψηλωσει κι αλλο, με τοκογλυφικό θα το ‘περναν για εθνικη αναγκη, και μεγάλωνε εσυ παιδια.  Φανταστειτε ακομα ετσι ένα πληθωρισμο χορταστικο, διψηφιο όπως παλια να τρεχει με τα τωρινα χρεη στις καρτες και τις τραπεζες, ετσι όλα να καλπαζουν εκτος απ' τα εισοδηματα, φανταστειτε και τις γνωστες φατσες στο καναλι να εξηγουν τα πως, τα αλλοι φταινε, τα ετσι πρεπει, τα σκάσε και μείς ειμαστε.  Απελπισία στη σκεψη ότι  μπορει παρ' όλα αυτά, μια ελπίδα απελπισίας να οδηγει τον ελληνα στη φυγη προς τα μπρός.  Μια τετοια ξενητεια μέσα στην ιδια του τη χωρα, παλι λεω, δυσκολο, αφου στην ξενη φευγει και δω βρισκεται.  Άλλο το ταξιδι, άλλη η φυγη προς τα μπρος, η φυγη δεν είναι ταξιδι  είναι κοσμοπολίτης χωρίς ιθαγενεια, δεν είναι ουτε μαυρη πετρα που θελει να ξεχασει, το ‘χει από πριν ξεχασμενο, το μπρος είναι  χωρίς μνημη, μονο τοπος φυγης.

7.   Η  Ανάπτυξη - Συσσώρευση,  στο  Διεθνές τοπίο

Οικονομικη Αναπτυξη, στην καπιταλιστικη οικονομια, είναι η επεκταση των επενδυσεων κεφαλαίου.  Στη βασικη λογικη της η οικονομικη αναπτυξη θεωρειται προϋποθεση και σχεδον συνωνυμη της κοινωνικης προοδου κι ευημερίας.  Αλλα και στην αντιπερα οχθη, παρ' ότι η αναπτυξη θεωρειται ως η διαδικασια επεκτασης-συσσωρευσης του κεφαλαιου, η λογικη της υιοθετειται εν μεσω επι μερους καταγγελιων και διεκδικησεων, ακριβως επειδη απουσιαζει οποιαδηποτε εναλλακτικη θεωρηση.  Γενικως η αναπτυξη ( = ξεδιπλωμα, μεγεθυνση ) πρυτανευει στη λογικη της κοινωνικης προοδου και πορείας, αφηνοντας ελαχιστο χωρο για ουσιαστικοτερες προσεγγισεις αλλα και πολύ δουλεια για τα χρονια που ερχονται.

Τα βασικα στοιχεια της οικονομικης αναπτυξης είναι το επιπεδο και οι ρυθμοι της.

Βασικοι δεικτες του επιπεδου αναπτυξης ( χωρας, περιοχης κτλ ) είναι το κατά κεφαλη επενδεδυμενο κεφαλαιο και το κατά κεφαλη παραγομενο προϊόν ( κ.κ. ΑΕΠ Ελλαδας ~ 25.000 $E ). Αλλοι συμπληρωματικοι ή ειδικοτεροι δεικτες αντιδιαστελλουν την απλη οικονομικη μεγεθυνση από ειδικοτερες αναπτυξιακες πτυχες, καταγραφουν την ειδικοτερη τομεακη ή γεωγραφικη της κατανομη, τη σχεση ιδιωτικων και δημοσιων επενδυσεων  κτλ.

Βασικοι δεικτες των ρυθμων αναπτυξης είναι η αντιστοιχη ( ως ανω ) ετησια αυξηση των επενδυσεων και η ετησια αυξηση του παραγομενου προϊόντος, κινουμενες συνηθως σε μικρα μονοψηφια ποσοστα ή και αρνητικα ποσοστα απο-αναπτυξης - στον κινεζικο κομμουνιστικο  καπιταλισμο κινειται στο 10%.

Με βαση κυριως το επιπεδο αναπτυξης, διακρινονται οι «αναπτυγμενες» απ' τις «αναπτυσσομενες» (παλιοτερα ο ορος ηταν «υπαναπτυκτες») χωρες.  Μεχρι πριν  2 δεκαετιες οι  αναπτυγμενες χωρες αποτελουσαν τον «πρωτο κοσμο» ή τις χωρες του καπιταλιστικου κεντρου, οι σοβιετικες χωρες το «δευτερο κοσμο» και οι υπαναπτυκτες τον «τριτο κοσμο» ή τις χωρες της καπιταλιστικης περιφερειας.  ( Ας νοσταλγησουμε λιγο εδώ, την εποχη της τριτικοσμικης φιλολογιας στη χωρα μας, την ιδια στιγμη που κατευθυνονταν προς το καπιταλιστικο κεντρο ).

Σημερα, ο αναπτυγμενος κοσμος  με  πληθυσμο  1 δις  ( σε συνολο που πλησιαζει τα 6 δις ) παραγει το  1 / 2   του παγκοσμιου  ΑΕΠ ( που φτανει τα 70 τρις $ ).  Την ηγετικη ομαδα του αναπτυγμενου κοσμου αποτελει η ομαδα  G3  ( ΗΠΑ + ΕΕ + Ιαπωνια ) που παραγει το 90% του ΑΕΠ του αναπτυγμενου κοσμου, και κυριως οι δυο πρωτες, με πληθυσμους αντιστοιχα  300 και 500 εκ.   Το δευτερο πόλο σημερα στην παγκοσμια πολιτικοοικονομικη σκηνη, αποτελει μια νεα ομαδα χωρων, με κοινο στοιχειο όχι τοσο το επιπεδο αλλα τους μεγαλους ρυθμους αναπτυξης, καθως και τα πληθυσμιακα, λοιπα οικονομικα και στρατιωτικα μεγεθη, η BRIC ( = Βραζιλια + Ρωσία + Ινδία + Κίνα ).  Η BRIC, εχοντας το μισο σχεδον παγκοσμιο πληθυσμο ( κυριως Κινα και Ινδια ), παραγει το  1 / 4  του παγκοσμιου ΑΕΠ ( κυριως η Κινα με  ~ 1 / 2 της BRIC ).

Ο υπολοιπος κοσμος - μιαμισυ ακομα εκαντονταδα χωρες με το  1 / 3  του παγκοσμιου πληθυσμου, κι αναμεσά τους μερικες ισχυρές όπως το Πακισταν και η Τουρκια,  - παραγουν  το υπολοιπο  1 / 4  του παγκοσμιου  ΑΕΠ.

Παραλληλα, μια ομαδα 24 χωρων που εκπροσωπουν ολες τις ηπειρους, το 90% του παγκοσμιου πληθυσμου και το 99% της παγκοσμιας οικονομίας, οι  G20, διατηρει ένα δευτερευοντα συντονιστικο ρόλο στα παγκοσμια οικονομικα ζητηματα.

Η οικονομικη - καπιταλιστικη αναπτυξη ανα τον κοσμο δεν εξελιχθηκε ουτε ταυτοχρονα, αλλα ουτε ως κοινη τυπολογικα πολιτικοικονομικη διαδικασια.  Η ευρωπη των αστικων επαναστασεων και των αυτοκρατοριων που ηδη κετερρευσαν, οι ΗΠΑ της εθνικοαστικης ανεξαρτησιας και της ραγδαιας συσσωρευσης, οι αγροτοφεουδαλικες Ρωσια και Κινα του ιδιοτυπου κρατικου καπιταλισμου που ακολουθησε, ο τριτος κοσμος των αντιαποικιακων κινηματων κτλ.  εξελιχθηκαν σε διαφορετικους χρονους και μεσα από διαφορετικους δρομους, τροφοδοτωντας αντιστοιχα πολλες αναπτυξιακες θεωρησεις.  Η βαθμιαια επεκταση και κυριαρχηση του καπιταλιστικου τροπου παραγωγης, με τον ένα ή τον άλλο τροπο και τη μία ή την άλλη μορφη, παραμένει ωστοσο κοινός παρανομαστης, παρα τις ιδιοτυπίες.  Η αναπτυξη ως «παγκοσμια επεκταση της ελευθερης οικονομίας» ή ως «εξελιξη του καπιταλισμου με τελευταιο του σταδιο τον ιμπεριαλισμο» ή ως «πενταετη προγραμματα σοβιετικων κρατικων επενδυσεων» ή ως «επαναστατικη ανακτηση των εθνικων πορων κι αποτιναξη της δομικης αποικιοκρατικης υπαναπτυξης» διατηρει το στοιχειο αυτό, οσο και τις διαφορές της.

Δια μεσου των ιδιαιτερων ως ανω ιστορικων μορφων καπιταλιστικης αναπτυξης και των αντιστοιχων θεωρησεων και «αναπτυξιακων μοντελων», εξελισσεται η παγκοσμια καπιταλιστικη αναπτυξη.  Η εξελιξη αυτή, στο πλαισιο πάντα μιας προϊούσας αλληλοσυνδεσης των εθνικων οικονομιων, τεινει να ενοποιησει και τους ιστορικους τυπους της καπιταλιστικης αναπτυξης, γεγονος που ενσωματωνεται στην εννοια της «παγκοσμιοποιησης».  Η βασικη διασταση της παγκοσμιοποιησης, δεν αφορα καθαυτη την ενταση της αλληλεξαρτησης, η οποια κατά περιπτωση ηταν στο προσφατο παρελθον πολύ μεγαλυτερη καθως συντελουνταν με μορφες ωμης αποικιακης κατοχης κτλ., κι αντιστοιχους εθνικους πολεμους ( ιμπεριαλιστικους, αντιιμπεριαλιστικους και ενδοιμπεριαλιστικους ).  Αφορα κυριως την ταση τυπολογικης εξομοιωσης της αναπτυξης, με αλλα λογια την ταση κυριαρχησης του τυπικου καπιταλιστικου μοντελου, υπο συγχρονη αποδομηση των εθνικοκρατικων περιχαρακωσεων και το ξεθωριασμα των «ιδιαιτερων μοντελων».

Στη γενικη εξελιξη αυτή, τα ιδιαιτερα θετικα κι αρνητικα των ιδιαιτερων εθνικων ιστορικων  εξελιξεων ( ελεγχος των εθνικων πορων, αυταρχικες μορφες εγχωριας διακυβερνησης κτλ ) τα οποια και καταχρηστικως αποδοθηκαν στα αντιστοιχα «μοντελα αναπτυξης», τεινουν να αποσβεσθουν, συμπαρασυρονται δηλ. απ' το ανω ξεθωριασμα των μοντέλων.  Μ' αλλα λογια, τα αναπτυξιακα προβληματα τεινουν να εξομοιωθουν οριζοντια σε παγκοσμιο επίπεδο, χωρις αυτό να αιρει τις διαμορφουμενες ιδιαιτεροτητες ( πχ. του κινεζικου απ' τον ευρωπαικο καπιταλισμο ) ουτε την υπαρξη και εξελιξη των εθνικων κεντρων ισχυος ( πχ. του αμερικανικου ) στην παγκοσμια σκηνη, ουτε την πραγματικοτητα περιφερειακων εθνικων συγκρουσεων ουτε την απειλή μειζονος παγκοσμιας συγκρουσης.

Η ως ανω παγκοσμιοποιηση του αναπτυξιακου μοντελου, εχει δυο βασικες επιπτωσεις.  Η πρωτη αφορα στην οριζοντια εκδηλωση των προβληματων της καπιταλιστικης αναπτυξης, με κυριο στοιχειο την παγκοσμιοποιηση των κρισεων και των κυριαρχων πολιτικων διεξοδου, και η δευτερη αφορα την κυριαρχηση της οριζοντιας διεξαγωγης των κοινωνικων συγκρουσεων ( πχ. διεθνοποιηση του ανταρτικου, της κρατικης τρομοκρατίας κτλ ).

Στους ορους αυτους, η στηριξη ή αντικατασταση του κυριαρχου αναπτυξιακου μοντελου, τιθεται ευθεως ως ζητημα παγκοσμιας υπερβασης του καπιταλισμου, με ολες τις ιδιαιτερες δυνατοτητες και δυσκολίες που αυτό σημαινει.  Δεν αφορα δηλαδη, ουτε καποιο μοντελο στα προτυπα ή στην αναλογια των από δεκαετιων προβαλλομενων αντιιμπεριαλιστικων αναπτυξιακων δρομων, ουτε τις αναζητουμενες αναπτυξιακες λυσεις απ' το συστημα.

Τον πυρηνα μιας τετοιας υπερβασης αποτελει μια αντιστοιχη ιδεολογια, η οποια εξ αλλου ορίζει και υπερ-οικονομικα το ανθρωπινο περιεχομενο της «αναπτυξης». Η πολιτικη της παντως εκφραση οριζεται ειδικοτερα απ' τις ανω αναφερομενες δυνατοτητες και δυσκολίες της παγκοσμιοποιησης, διαφορετικες απ' αυτές προηγουμενων δεκαετιων, και φυσικα στην εθνικη τους ιδιομορφία.

8.   Ο  Αναπτυξιακός  δομικός  εκβιασμός

Στο πλαισιο της φιλελευθερης καπιταλιστικης οικονομιας, το κλειδι για την οικονομικη αναπτυξη αποτελουν οι ιδιωτικες επενδυσεις, με συμπληρωμα τις δημοσιες επενδυσεις, κυριως σε σημαντικους τομεις μειωμενης κερδοφορίας.  Οι επενδυσεις είναι αυτές που εξασφαλιζουν επάρκεια και ποιοτητα προϊόντων οσο και θέσεις εργασίας.  Μαλιστα, προβαλλεται ορισμενη σχεση αναμεσα στους ρυθμους αναπτυξης και τη δημιουργια θεσεων εργασιας, κατι σαν  2 προς 1  στα σχετικα ποσοστα.

Παρα την παγια και κατά καιρους ιδιαίτερη σκοπιμότητα για ορισμενες δημοσιες επενδυσεις, σε νευραλγικους κατά περιπτωση τομεις, αυτές θεωρουνται, συνηθως δικαιολογημενα, πηγη παρασιτισμου κι επιβαρυνσης της οικονομίας.  Η μικρη αποδοτικοτητα της εργασιας, η διαφθορα, οι σπαταλες, η γραφειοκρατια, η ζημιογονα λειτουργια που επωμιζονται οι φορολογουμενοι, ο αθεμιτος ανταγωνισμος στη λοιπη οικονομια κτλ. συνιστουν γνωστη παθολογία στη δημοσια επιχειρηματικότητα.   Ετσι, κατά κύριο λογο, η αναπτυξη στηρίζεται στις ιδιωτικες επενδυσεις.

Το κινητρο για τις ιδιωτικες επενδυσεις είναι το κερδος.  Κι ενώ προϋπόθεση παραμένει μια ορισμένη σταθερότητα ( βλ. Κ.2 ), αυτή δεν αρκει για να εξασφαλίσει κερδη.  Εκτος των ειδικοτερων επιχειρηματικων ικανοτητων ( οργανωτικων, διοικητικων κτλ ) που κυριως αφορουν την κάθε επιχείρηση, την κερδοφορία εξασφαλίζει το διδυμο εργασιακης και τεχνολογικης αποδοτικοτητας στο γενικότερο συνδυασμό του, μεσα στην επιχείρηση και σ' ολοκληρη την οικονομία.  Ειδικότερα, και χωρις να επεκταθουμε εδώ, η διατηρηση της μεσης κερδοφορίας, η οποια φυσιολογικα μειωνεται διαρκως οσο οι ( ολικες ) επενδυσεις αυξανονται , απαιτει διαρκως αυξανομενη αποδοση της εργασίας, στηριγμενη σε διαρκως πιο αποδοτικη τεχνολογια και σε διαρκη εργατικη συναινεση περι τους ορους και τις αμοιβες της εργασίας, και το βιοτικο επιπεδο γενικοτερα.  Η δυσκολία να ικανοποιηθει η δομικη αυτή αναγκη, η ζωτικη αυτή «απληστία» ( αναγκη για διαρκη επιταχυνση σε ανηφορα ) βρισκεται πισω απ' τις κρίσεις.

Η πιο ευκολη αλλα κι οριακη παρεμβατικη συνταγη εδώ για τη διατηρηση της μειουμενης κερδοφορίας αφορα τη ( φορολογικη, μισθολογικη, πληθωριστικη κ.α  ) αναδιανομη υπερ των επιχειρησεων και εις βαρος των εργαζομενων.  Οι δυσκολες παρεμβασεις που αντεχουν κάπως στο χρονο, είναι οι «διαρθρωτικές», αυτές δηλαδη που επιτρέπουν τη βελτιωση της «ανταγωνιστικότητας» ( κερδοφορίας ) «εσωτερικα» στις επιχειρησεις, χωρίς την αναγκη εξωτερικων ενισχύσεων.  Οι παρεμβασεις αυτές και παλι στηριζονται σε τεχνολογικες, κι εργασιακές προσαρμογές, μεγαλυτερου όμως βάθους κι αντοχής.  Εδώ περιλαμβάνεται και η ευρύτερη «τομεακη» αναδιαρθρωση της οικονομίας, η εγκαταλειψη δηλαδη μη κερδοφόρων τομέων ( πχ. γεωργιας, δημόσιων ζημιογονων επιχειρησεων κτλ ) και η ενταξη νεων ( π.χ. τουρισμός, περιβαλλοντικα κτλ ).

Το διλημμα «σφίξιμο ή ανεργία», περα απ' την καταχρηστικη του προβολη, είναι πραγματικο και κρίσιμο στο καπιταλιστικο ( = κινουμενο απ' το κερδος ) συστημα.  Γιατι η ( φυσιολογικη, δομικη ) μειωση της κερδοφορίας, οδηγει στην από-επενδυση ( ~ στασιμοτητα,  υφεση ), και σε όλα τα συνακολουθα με πρωτη την ανεργία.  Αυτό που πρεπει επίσης να τονισθει εδώ, είναι ότι το δομικα ( κι όχι ετσιθελικα από κακούς καπιταλιστες ) εκβιαζομενο «σφιξιμο», δεν αφορα απλως το εισοδημα ή τους στενους εργασιακους ορους, τα οποια αλλωστε κατά περιοδους μπορει και να βελτιωνονται.  Αφορα το συνολο της ανθρωπινης ζωης όπως υποθηκευεται στην πρωταρχικη δομικη αναγκη της κερδοφορίας, κι όπως αυτή υποτασσει κάθε άλλη βιοτικη προτεραιοτητα, πολιτισμικη, περιβαλλοντικη κτλ.
Το δομικο αναπτυξιακο-συστημικο προβλημα, το οποιο και μεταφερεται στην κοινωνία ως εκβιαστικο διλημμα, εχει δυο σημαντικες πτυχές, δομικές επίσης.

Η μια είναι ότι και οι ανω ευκολες ή δυσκολες παρεμβάσεις, αναλογα με τα γενικοτερα επίπεδα κερδοφορίας δεν είναι ουσιαστικά αποτελεσματικες, στο επιπεδο του διαπιστουμενου προβληματος.  Δεν «αντιμετωπίζουν» δηλαδη την κρίση, αιροντας ευκολα ή δυσκολα τις επιπτώσεις της, αλλα ειτε ως ανεπαρκεις τη βαθαίνουν, ειτε ως «επαρκεις» την αποδέχονται ( στις επιπτώσεις της ) επιχειρώντας στη νέα αυτή αφετηρία «δημιουργικης καταστροφης», την «εξοδο».  Κι αποδοχη σημαίνει πρακτικα απώλεια εργασιακων και κοινωνικων κατακτήσεων, ακριβως ως βάση για την «εξοδο».

Η άλλη, είναι ότι το συστημικο αυτό εκβιασμο, η κοινωνία είναι οριακα μονον σε θεση να αντιμετωπίσει, ενώ σε περιόδους κρίσης είναι αοπλη, οσο επιχειρει να αντισταθει μη δομικα-πολιτικα.

Σε ορους κερδοφορίας, τα οπλα για τον επενδυτη αποτελουν η πολυμορφη κρατικη υποστηριξή  και η προβολή των ευθυνων και του κοινωνικου του ρολου.  Αντιστοιχα, τα οπλα των εργαζομενων είναι η προβολη των βιοτικων του αναγκων και η απεργία ή άλλες μορφές αντιρροπου εκβιασμου, νομιμου ή μη.

Στις συγκρουσεις αυτές, που η ειδικοτερη καταληξή τους ορίζεται από πολλούς συγκυριακους παραγοντες, η λυση είναι γενικα συμβιβαστικη και περιλαμβάνει καποιες «κατακτησεις», γενικα αναδιανεμητικες και γενικα πιεστικές της κερδοφορίας.  Αποτελουν ετσι οι κατακτησεις αυτές παραγοντες επιβίωσης αλλα εν ταυτω και παραγοντες ωριμασης συνθηκων υφεσης και κρίσης.

Σε περιοδους όμως κρισης ή επαπειλουμενης κρίσης, το εργοδοτικο οπλο ισχυροποιειται, εστω αυτοκτονικα, ενώ αντιθετα οι εργαζόμενοι επωμίζονται το ολο προβλημα αοπλοι.  Εδώ, η εργοδοτικη απεργια, δηλαδη η αποεπενδυση και το λουκετο, δεν αφήνουν κανένα περιθωριο ουσιαστικης αντιδρασης απ' τους εργαζομενους.  Οι συνηθεις απαιτησεις κρατικης παρεμβασης που ακολουθουν, εστω κι αν πάρουν τη μορφη κοινωνικης εξέγερσης, δεν εχουν ουσιαστικο αποτέλεσμα στο επίπεδο του αιτήματος, ουσιαστικα για λόγους δομικης αδυναμίας και δευτερευόντως μονο για λόγους ανικανοτητας ή αλλοτριας πολιτικης βούλησης.

Ακριβως στις συνθηκες αυτές, καταφαινεται η ανεπαρκεια των «οικονομικων» αιτημάτων, και η φυσιολογικη απουσια επίδικου κι στρατηγικου αντιδικου στο οικονομικο επιπεδο, προβαλλει δηλαδη η αναγκη για δομικες πολιτικοκοινωνικες αλλαγες, επιθυμητες, ρεαλιστικες και υπερβατικες ταυτοχρονα.  Ακριβως εδώ εντεινεται και η συστημικη εκστρατεια συσκοτισης κι αποπροσανατολισμου, στην οποια συμμετεχουν αναλογα και με το βαθμο της δικης τους αλλοτριωσης και «φίλιες δυναμεις», αγωνιστικα αποπροσανατολισμενες και οι ιδιες.

Οι αναγκαιες αυτές αλλαγές, απαιτουν αντιστοιχη καθαρη πολιτικη στοχευση ανάληψης διαχειριστικων ευθυνων απ' την κοινωνία, κι αντιστοιχη ελαχιστη ικανοτητα και προετοιμασία να ανταποκριθει περαιτερω.  Απαιτουν δηλαδη ένα νέο πολιτικο συστημα, ζητημα στο οποιο αναφερομαστε πιο κατω ( Κ.13).

9.   Ανάπτυξη  και  Φιλελεύθερες  Κρατικές  Πολιτικές

Η σχεση Αναπτυξης και Κρατους είναι πολλαπλα συγκεχυμενη, πολύ περισσοτερο αφου και οι ιδιες οι εννοιες αυτές είναι πλασματικες ή επισης συγκεχυμενες.  Η  συστημικη  Αναπτυξη ( = Αναπτυξη-Επενδυσεις ) είναι απανθρωπη και δομικα αντιφατικη, και η «προοδευτικη» Αναπτυξη ( = Αναπτυξη-Ευζωϊκη Προοδος υπο Κρατικη Αιγιδα ) αδιεξοδη κι αναξια του ανθρωπου. Εξ αλλου και η εικονα του «Κρατους - Υπηρετη των Καπιταλιστων» ή και του «Κρατους - Εργαλειου των Εργαζομενων» αποτελουν απλες καρικατουρες, όπως και το «Ουδετερο Κρατος-Οργανωτης και Φροντιστης» αποτελει ένα αλλοτριο ιδεολογημα.

Στη φιλελευθερη πολιτικη-οικονομια ο κυριος ρολος του κρατους είναι η διασφαλιση Χωρου και Συνθηκων Αναπτυξης δηλ. Ιδιωτικων Επενδυσεων.   Περαν των αντιστοιχων πολιτικοστρατιωτικων, θεσμικων, ιδεολογικων  κτλ λειτουργιων του, βασικη κρατικη λειτουργια είναι η αντιμετωπιση της δομικα αντιφατικης αναπτυξιακης περιπέτειας.  Στο σημειο αυτό η φιλελευθερη θεωρια-πρακτικη  διχαζεται, ή μαλλον εναλλασει δυο οριακές στρατηγικες, οργανικα δεμενες, αφου η εξαντληση της καθεμιας, καλει την άλλη στο προσκηνιο, με τις επικαιρες μορφες και τα ειδικοτερα χαρμανια τους.

Η κλασικη νεοφιλελευθερη σχολη, βεβαιωνει ότι η αγοραια οικονομια ( οι αντιφασεις της Αναπτυξης ) αυτορυθμιζεται, μεσα από εξυγιαντικες-δημιουργικες καταστροφες που επιτρεπουν τη συνεχιση της Αναπτυξης. Εχει δικιο, αφου αυτό οντως συμβαινει οσο η κοινωνία δεν παρεμβαινει εξω-οικονομικα, οσο δηλαδη ανεχεται αυτή την αυτορυθμιζομενη Αναπτυξη.  Θελει ετσι η στρατηγικη αυτή, το κρατος σε ρολο εγγυητη της αγοραιας αυτης διαδικασιας από μη αγοραιες παρεμβασεις ( = κρατος-χωροφυλακας ) και σε ρολο νομισματικου εγγυητη της Σταθεροτητας ( = μονεταρισμος ).  Η στρατηγικη αυτή, προσκρουει στην κοινωνικη ανοχη περιοδικα, ακριβως διοτι η συνεχιζομενη Αναπτυξη, γενικα αλλα και στην ειδικοτερη νεοφιλελευθερη μορφη της, αποκαλυπτεται αλλοτρια ενωπιον των κοινωνικων αναγκων.

Η κεϋνσιανη φιλελευθερη σχολη, βεβαιωνει ότι η αγοραια οικονομια ( οι αντιφασεις της Αναπτυξης ) δεν αυτορυθμιζεται, απαιτωντας ουσιαστικοτερη κρατικη παρεμβαση για τη συνεχιση της Αναπτυξης.  Εχει δικιο, αφου αυτό οντως συμβαινει, ακριβως επειδη η κοινωνία παρεμβαινει εξω-οικονομικα, νομιμα ή υπερ-νομα, καταστρεφοντας την αυτορυθμιση, χωρίς και να κανει ( ως τωρα ) το επομενο βημα, το οποιο και αφηνει στο αλλοτριο κρατος.  Θελει ετσι η στρατηγικη αυτή, το κρατος σε ρολο οικονομικα παρεμβατικο, και ειδικοτερα ρολο επενδυτικο ( = κρατος επιχειρηματιας ) και ρολο αναδιανεμητικο τοσο της  κερδοφοριας ( = κρατος-προστατης ) οσο και της καταστροφης ( = κρατος πληθωριστικης αναθερμανσης ) στις αντιστοιχες Αναπτυξιακες φασεις. Η στρατηγικη αυτή, προσκρουει στην κοινωνικη ανοχη περιοδικα, ακριβως διοτι η συνεχιζομενη Αναπτυξη,  γενικα αλλα και στην ειδικοτερη κεϋνσιανη μορφη της, αποκαλυπτεται αλλοτρια ενωπιον των κοινωνικων αναγκων.

Μπορει κανεις ευκολα στις δυο ανω φιλελευθερες θεωρησεις, να διακρινει το «επιστημονικο δίκιο» τους, με την αντιστοιχη «μικρη» προϋπόθεση ότι η «αυτορυθμιση» ή η «παρεμβατικοτητα» είναι κοινωνικα αποδεκτες.  Είναι ετσι απτή η αποδειξη ότι η οικονομια είναι παντα πολιτικη οικονομια.

Οι φιλελευθεροι οικονομολογοι ( της προκοπης ), εχουν βεβαιως πληρη συναισθηση της ανω πολιτικότητας της οικονομιας, αντίθετα με την ( ψευδομαρξιστικη ) αριστερα και τους εν γενει προοδευτικους, οι οποιοι χωρις καν αισθηση της εσωτερικης σχεσης πολιτικης και οικονομίας, πολιτευονται οικονομοδιεκδικουντες και οικονομουν πολιτευομενοι.

Στο πλαισιο των ανω θεωρησεων, επιχειρειται και η αντιμετωπιση της κρισης, της οικονομικης γενικοτερα και της δημοσιονομικης ειδικοτερα.  Στο ιδιο πλαισιο αναπτυσσονται ενδοσυστημικες ( κι ενδοκομματικες ) διαφωνιες, συγκρουσεις και συναινεσεις, με αιχμη τη Σταθεροτητα ( τη νομισματικη-αντιπληθωριστικη  στηριξη της κερδοφορίας ), την Αναθερμανση ( τη χρηματοδοτικη-αποσταθεροποιητικη στηριξη της κερδοφοριας ) και τα Δημοσιονομικα.  Τιποτα ωστοσο απ' αυτά δεν αλλαζει, την ουσια που παραμενει μια.  Τα αναποφευκτα προβληματα και  κρισεις της φιλελευθερης αναπτυξης τα πληρωνει παντα η κοινωνία, με το αλλοτριο κρατος να κατανεμει χρονικα κι εντοκα την πληρωμη αυτή.

Η κοινωνικη λυση, η οποια ξεπερνα την απλη απαντηση στα τρεχοντα οικονομικα, είναι μια πολιτικη-οικονομια μετα-φιλελευθερη, μια αναπτυξη βιοτικη, οπου η κερδοφορία οσο κι όπως κινει τη δημιουργικη πρωτοβουλια των ανθρωπων, θα αποτελει κοινωνικη ευθύνη.  Όπως κοινωνικη ευθυνη θα αποτελει και η βαθμιαία απαλειψή τής κερδοφορίας ως κινήτρου δημιουργίας, ακριβως όπως συμβαίνει ιστορικα σε κάθε πραγματική δημιουργία.  Στην ιδια προοπτικη το Κρατος αποκτα το χαρακτηρα Κοινωνικου Στρατηγειου, ρολος του κρατους είναι η διασφαλιση των συνθηκων για μια τετοια Αναπτυξη, δηλ. η διασφαλιση ορων της κοινωνίας να ανταγωνιζεται δημιουργικα ( οικονομικα, πολιτικα, εξεγερτικα και συνολικα πολιτισμικα ) τον κακο εαυτο της.

Παρα τις ενδοφιλελευθερες διαμαχες, η προϊούσα ωριμαση του καπιταλισμου ( η προϊούσα δυσκολια για τις ζωτικες του κερδοφορικες αναγκες ), πιέζει για διαρκεις πολιτικο-οικονομικους «εξορθολογισμους», στο πλαισιο των οποιων οι δυο ανω σχολες συγκλινουν και τυπολογικα, σε διαφορα ενδιαμεσα μιγματα.  Ο «υγιης» ( = μετρημενος, μισοκεϋνσιανικος  ) φιλελευθερος παρεμβατισμος και ο «κοινωνικος» ( = μετριασμενος, μισονεοφιλελευθερος )  φιλελευθερισμος  των  ΓΠ και ΑΣ, συμμαθητων αλλωστε περι αυτά, στα αμερικανικα πανεπιστημια, δεν απεχουν ως «σχολες» - η προσωπικη κουλτούρα και μανταλιτέ των πολιτικων ηγετων βαραίνει πλεον περισσότερο.

Η ανω συγκλιση είναι προφανης, ιδιαιτερα στο ευρωπαϊκο επίπεδο.  Είναι η νεοφιλελευθερη ΕΟΚ του Μααστριχτ που από καιρο σχεδιαζει κι εφαρμοζει πολυετη αναπτυξιακα κι αναδιανεμητικα προγραμματα, που ουτε στα ονειρα των κεϋνσιανων ( που δεν παραλειπουν να τα αρμεγουν ) τετοια παρεμβαση.  Και είναι οι Ευρωπαιοι Σοσιαλιστες που οσο σοβαρεύουν ( παίζουν και οι υστερήσεις των καθυστερημενων, κατά περιπτωση ) μονεταρίζουν τοσο, που ουτε στα ονειρα των συντροφων ΜανΑνδριανοπουλαίων.  Ο συγκλινων αυτος «εξορθολογισμος» διατηρει τις δομικες του αντιφασεις, όπως πχ. την αυξουσα Διαπλοκη με τους «επενδυτες», αλλα και τις λιγοτερο δομικες, όπως το βασανισμο των μικροεπενδυτων, τις αμηχανες παλινωδικες εκρηξεις «νοικοκυριου» και «κεϋνσιανισμου», τις κομματικες αρπαχτες στο κρατος και το ταμειο του κτλ.

Η συγκλιση αυτή, συνοδευεται από προσπαθειες των πιο καθυστερημενων κεϋνσιανων, να υψωσουν ξανα τη διαχωριστικη γραμμη Κεντροδεξιας - Κεντροαριστερας, με χωρισμα το νεκρο Κευνς.  Η θνησκουσα αριστερα ακολουθει ως καθυστερημενη κεϋνσιανη, μη εχοντας που αλλου να κρυφτει, κι ετσι θνησκει ως κουτοπόνηρος ουραγος του συστηματος.

Μ' αυτά και μ' αυτά η περιφορα του νεκρου Κευνς θα κρατησει καμποσο - η φυγη προς τα μπρός, ο σφετερισμός του μελλοντος, το φορτωμα στη «νεκρη» νεα γενιά, θα σημαδευει τον τρεχοντα «προοδευτισμο», πλαϊ στον αποηχο του Ανδρεϊκου εξορκισμου στον (ταξικο) πληθωρισμο, και των Σημιτικών κραυγών, ότι σοσιαλισμός είναι ο ( ανατακτικός ) εκσυγχρονισμος.

Ως μικρη συνεισφορα στην περιφορα αυτή, θα κανουμε εδώ δυο παρατηρησεις :

α) Ο κεϋνσιανισμος, εκπροσωπει όχι την αναπτυξιακη-δημιουργικη δυναμη, αλλα την ακρα αξιοποιηση των εκαστοτε περιθωριων του καπιταλιστικου τοπίου, την πλεον επιθετικη σωρευτικη δυνατοτητά του, την επι τα προσω αναζητηση της κερδοφορίας., και μ' αυτή την εννοια είναι οντως «αναπτυξιακός» και «προοδευτικός».  Βεβαίως είναι και με την εννοια ότι εξισορροπει την επιθετικοτητα αυτή, με εξαγορασμένη συναίνεση ( κρατος προνοιας κτλ ), στην ουσία με εκμαυλισμό των εργαζομενων στη λογικη της ξεφρενης «αναπτυξης», φορτώνοντας σ' αυτους τα αποτελέσματά της.  Εξαντλητικα θεσμικος, υιοθετει τη θεσμισμενη αλληλεγγυη, αναπαράγοντας ταυτόχρονα τον απληστο αρπαγα.  Όχι τον οντως δημιουργο, αλλα τον «αξιοποιητη» των ευκαιριων, αυτόν που αμέσως τρεχει να μπαζώσει-αξιοποιησει ιδιοφελως και με φιλοδωρημα, κάθε ανοιγμα της στενης ζωης που η φιλοπονία δημιουργει, αυτόν που λεηλατει κι αποθαρρύνει τη δημιουργικη φιλοπονία, αυτόν πού αναπαράγει τον ανταγωνισμό ως ορο επιβίωσης και τη ζωή ως ανταγωνιστική επιβίωση. Είναι αυτος που φωναζει πιο δυνατα «ζητω ο ανταγωνισμος» σε θεσμισμενα εστω ορια, και που αρνειται τη μακροπροθεσμη εστω απωθησή του στο ιστορικο χρονοντούλαπο.

β) Οσο για την τελικη αναπτυξιακη του δυνατοτητα, ας σημειωσουμε ότι ο κεϋνσιανος χαρταετος, χρειάζεται ( κι αξιοποιει ) ουριο ανεμο διαρκείας, για να πεσει όμως και πάλι με την πρωτη απνοια.  Δεν είναι τοσο το ότι χρειαζεται χρημα οπως σημερα, μιας και περισσευει ως γνωστον, πλην όχι για πέταμα απ' αυτους που το ‘χουν, ενώ και τα πληθωριστικα νομισματοκοπεια λειτουργουν αν πραγματι θα χρειαζονταν.  Χρειάζεται βεβαιοτητα κερδοφορίας τετοιας που να βγαλει και τα πανωτοκια.  Χρειαζεται δηλαδη πολιτικο-στρατιωτικη και κοινωνικη-τεχνολογικη εξασφαλιση της κερδοφορίας, δηλαδη τα ερειπια του 30 και τον πολεμο του 40 ας πουμε, ή βαθεια διαρθρωτικα ερείπια διεθνως, ή εστω ένα ιό γρίππης που να κανει σωστή δουλεια και σε βάθος ( κι ας θυμίσουμε εδώ τις αποκαλύψεις της Νορβηγίδας υπουργου Υγείας, που κουπώθηκαν εσπευσμένα ).  Βεβαια και μια τεχνολογια κερδοφορικη που θα στοχευε και στις πραγματικές κοινωνικές αναγκες ( αναλογη μ' αυτές της μεταπολεμικης ανοικοδομησης ) θα τον ευνοούσε.

Στο σημειο αυτό, οι κεϋνσιανές ελπίδες διαφοροποιουνται μονο στην προαπαίτηση για βαθειά ερείπια και αντιστοιχη ανοικοδόμηση, κατά τα αλλα είναι κοινές με αυτές του συνολικου φιλελευθερισμου.   Αναζητηση της κερδοφορίας στις βαθειες ( = καταστρεπτικες ) αναδιαρθρωσεις, την καινοτομία ( = αυξημενη υπεραξια παραγωγης ) και νεους τομεις επενδυσης ( πχ. πρασινη αναπτυξη ) - είναι ο  ΟΟΣΑ  που δίνει τη συνταγη αυτή.  Και στους περιφερειακούς πολέμους, συμπληρωνουν οι γνωστοι προϊσταμενοι του  ΟΟΣΑ.   Και στην κοινωνικη συναινεση περι όλα αυτά, συμπληρωνουν οι  γνωστικοι φιλελευθεροι.  Και στην κοινωνικη συσκευασία των εγχειρημάτων αυτων,  συμπληρωνουν οι επικοινωνιολόγοι τους.

10.   Τα πράσινα άλογα  Eco-eco

Το πράσσειν άλογα, δεν είναι καθολου σπάνιο γενικως.   Τα περιβαλλοντικα ζητηματα επισης καθολου επουσιωδη.  Γι αυτό και συγκινησαν βαθυτατα τους συνευρεθεντες προσφατως ρυπογονους παγκοσμιους ηγέτες, γι αυτό ποναει και βραβευεται με νόμπελ ο Αλ Γκορ, γι αυτό επενδυονται κεφαλαια στην αποψιλωση δεκαδων χιλιαδων δασοστρεμματων ημερησιως - περαν των απανταχου καιομενων - γι αυτό καπνιζει η βιομηχανια προωρης αντικαταστασης «παλαιων» συσκευων κι οχηματων, γι αυτό το τσιμεντωμα θεωρειται βασικη οικονομικη λοκομοτίβα ιδιως στη χωρα μας οπου και οι υπεραξίες της γης ( δημοσιας, ιδιωτικης και δασικης ) αποτελουν παντα «αναπτυξιακο» χαρτι, γι αυτό αγωνιζεται ο Ραδιο-Σπάϊ, γι αυτό τελος πάντων προσεγγιζουμε τεχνολογικα τη «λυση» που θα μας επιτρεπει το ανεξελεγκτο φούμο, δηλ. το μποτίλιασμα και πάτωμα του CO2 στους ωκεανους.  Να ‘χαμε κι ένα μετρημα πόσες  KWH  καιει την ημερα ( στη συνολικη του καταναλωση, μαζι με τ' αυτοκινητα που αλλαζει ανα διετια ) ο κάθε ιδεο-οικολογος πολυτελείας, αυτός του στυλάτου ποδηλατου και του γυμναστηριου που χτιστηκε στην αλανα.  Φυσικα το ποδηλατο είναι άγιο, όπως και η αλάνα.

Παρ' όλα αυτά, η οικολογούσα απάτη της οικο-οικονομίας, καθολου δε μειώνει τη σοβαροτητα των περιβαλλοντικων προβληματων, ουτε την οικο-αγωνία του κόσμου, ουτε την αξία του ειδικότερου αγώνα των οικολόγων.  Η τελευταία απομειώνεται από μόνη της στο βαθμο του ιδεολογικου οικοκεντρισμου τους αν και διασωζεται ως οικο-πρακτικη κατά περιπτωση.  Ολοι χρειαζονται λιγο-πολύ, όπως και να ‘χει.
Χρειαζονται βεβαια και οι  Ανανεωσιμες Πηγες Ενεργειας, που όπως λεει κι ο ΓΠ  θριαμβευουν στη Δανια.  Πραγματι, θριαμβευουν εκει οι  ΑΠΕ, πλην κατά   80 %   αφορουν Βιοκαυσιμα κι όχι Ανεμομυλους και Φωτοβολταϊκα.  Καλά ασφαλώς κι αυτά, ως ένα βαθμο, ιδιως για τη Μυκονο, όπως και οι καλλιεργειες με ελαιοκράμβες και γαιδουράγκαθα.  Όμως, ως Τριτο Οραμα μετα απ' αυτό του  92  και του  2004  ουτε με την Αγγελοπούλου ανανεωσιμη δε νομιζω ότι μπορει να το αντεξει η χωρα.

Η οικο-προσπαθεια σαφως και πρεπει να ενταθει.  Η πολιτικη σαφως και πρεπει να πρασινισει.  Η πρασινη αναπτυξη σαφως κι οφειλει να καταστει ουσια.  Δηλαδη μερος μιας αλλης «αναπτυξης», κατά βαση εκτος κερδοφορίας, πιστοποιωντας τον πρασινο χαρακτηρα της στο μη εμπορευματικο χρηστικο προϊόν της.  Δεν προκειται για «αντικαπιταλιστικο μαξιμαλισμο» αλλα για τη μόνη δυνατοτητα ουσιαστικων πρασινων επενδυσεων κοινης ωφέλειας ( πλην εάν μιλουμε για επαναστατικες ενεργειακες τεχνολογιες - πχ. φτηνη ενεργεια υδατικου υδρογονου για ολους, δε νομιζω όμως ότι μιλουμε γι αυτά ).  Κι αυτό, γιατι η «πρασινη αναπτυξη» εξ ορισμου σημαίνει «ακριβοτερη παραγωγη λογω αυστηρων οικοπροδιαγραφων» + «προσιτο προϊόν στη μαζική και όχι την πολυτελη καταναλωση», δηλαδη επιβάρυνση της κερδοφορίας.

Φυσικα οι λογαριασμοι του συστηματος είναι αλλοι.  Θεωρουν ότι η οικο-βιομηχανια μπορει να συμβαλλει στην κερδοφορικη συστημικη διεξοδο, εξασφαλιζοντας κυριως πολυτελη οικο-προϊόντα στους εχοντες ( εσωτερικη αναδιανομη υπεραξιας ), και τη χαρά της «πράσινης συναίνεσης» στους υπόλοιπους, καπως σαν τους πανάκριβους ποδηλατόδρομους της Εκάλης.  Γενικως με ορους οικονομικων αξιων, θεωρουν ότι η «πρασινη αναπτυξη» θα επιτρεψει τη δημιουργια και μεταφορα σχετικης υπεραξιας προς την οικο-βιομηχανια υπο τους απαραιτητους γι αυτό ορους που εδώ θεωρει ότι συντρεχουν, δηλ. της ανταγωνιστικης τεχνολογιας και της γενικευμενης συναινεσης.  Γι αυτό ο ΟΟΣΑ  κ.α. μονοτονα τεχνολογο-οικολογουν για την οικονομικη διεξοδο.
Όμως, καθως σημειωσαμε, πρασινη αναπτυξη σημαινει παραγωγη «πρασινων προϊόντων και υπηρεσιων μαζικης κατανάλωσης» ενώ αντιστοιχα η πρασιναδα είναι κοινωνικα επιθυμητη αλλ' ως μερος θετικης αναδιανομης αξιων κι όχι ως στηριξη των αντιστοιχων επενδυσεων απ' τους μη εχοντες.

Αυτά δεν σημαινουν ότι η οικο-βιομηχανια πρεπει να εξορκισθει, αφου ως ημι-βιωσιμη θα εχει τις ορισμενες θετικες επιπτωσεις των κοινων επενδυσεων, ισως και λίγο πιο πρασινες.  Βεβαια, η αναγκαια στηριξη μεσω αρνητικης αναδιανομης ( επιδοτησεις με μαζικη επιβαρυνση ) μαλλον θα εξανεμισει τα θετικα αυτά, αλλα σε κάθε περιπτωση αξιζει η σχετικη οριακη-διερευνητικη προσπαθεια.  Αυτό που δεν αξιζει είναι το ονομα της «πρασινης αναπτυξης» τοσο ως οικο-αξιας, οσο κι ως οικονομικης διεξοδου.

Τα χαμηλα ορια του ολου οικο-εφευρηματος, και στην οικο-ουσια αλλα και στη συμβολη του στη συστημικη διεξοδο φαινονται κι απ' τα ακολουθα παραδειγματα.  Στην οικο-ουσια, τα ηλεκτρικα αυτοκινητα ( όποτε, κι αν ) απλως θα μεταφέρουν τους ρύπους απ' τις Αθήνες στίς Πτολεμαϊδες, πολλαπλασιασμενους επι το σχετικο συντελεστη ενεργειακης μετατροπης - δεν είναι ασημαντο, δεν είναι και η λυση.  Εξ αλλου, τα «βιολογικα» τροφιμα πολυτελείας, ενώ νομιμοποιουν εν γενει το χαμο στα μαζικης διατροφης, ουδόλως στοχευουν στη μαζικη παραγωγη και κατανάλωση, προς την οποία αλλωστε κατευθύνεται πιεστικα η γενετική μετάλλαξη.

11.   Δημοσιονομικά,  Σταθερότητα  κι  Ανάπτυξη

Θα συνοψισουμε εδώ, σχηματικα, τις πιο ουσιαστικες σχεσεις αναμεσα στα παραπανω, παντα στη φιλελευθερη οικονομια.

1) Η Σταθεροτητα είναι απαραιτητη για τις επενδυσεις και την Αναπτυξη.  Το ότι δεν αρκει ( για δομικους συστημικους λογους ) είναι άλλο θεμα, όπως και το ότι δεν προστατευει από κρισεις «δημιουργικης καταστροφης».

2) Κατά περιοδους, μια πιο χαλαρη Σταθεροτητα, υποβοηθει την Αναπτυξη, εάν συντρεχουν κι αλλοι οροι, κυριως αναδιανομης και στοχευμενων αναδιαρθρωσεων, και με τον προσθετο ορο ότι λογαριάζεται διπλοτσεκαρισμενα η δυνατοτητα αποπληρωμης για τα «δανεικα-πληθωριστικα».

3) Σε περιοδους κρισης τα διαφορα μιγματα  Σταθεροποιητικης-Αναπτυξιακης πολιτικης, εχουν οριακη αποδοση,  και κυριως στοχευουν στην αναδιανομη της αναποτρεπτης-αναγκαιας ζημιας, με κριτηριο την μεσω της ζημιας αυτης, αναθερμανση της οικονομίας.

4) Η αποδοση της οποιασδηποτε οικονομικης πολιτικης, προϋποθετει τη γενικη κοινωνικη συναινεση, επιτυγχανομενη με οποιοδηποτε πειθαναγκαστικο τροπο.

5) Κλειδι στην αναπτυξιακη πολιτικη είναι οι τεχνολογικες-παραγωγικες αναδιαρθρωσεις ( η αυξανομενη αποδοση της εργασιας ) η οποια αφ' ενός συντηρει ( ή διευρυνει ) τα περιθωρια κερδους ως επενδυτικο κινητρο, και αφ' ετέρου επιτρέπει την αναδιανεμητικη δημιουργια κοινωνικης συναινεσης.

6) Βασικος ορος αναπτυξιακης πολιτικης είναι οι Κρατικες Χρηματοδοτησεις των Αναδιαρθρωσεων κι Επενδυσεων, ιδιαιτερα σε περιόδους Υφεσης, ενώ και μια σειρα αλλοι οροι  ( απ' την αντιγραφειοκρατία, ως την αναπτυξιακη παρακαμψη της αρχαιολογίας  κτλ ) εχουν κατά περισταση ιδιαιτερη σημασια.

7) Οι κρατικες χρηματοδοτησεις όμως απαιτουν αντιστοιχους πόρους, ενώ η στηριξή τους σε ελλειμματικους προϋπολογισμους, ιδιαίτερα σε συνθηκες υψηλου Δ. Χρεους, υπονομευουν τη σταθεροτητα και το επενδυτικο κλιμα.

8) Σε περιοδους υψηλης κεφαλαιακης κερδοφοριας τα Κρατικα Εσοδα γενικως αυξανονται ( υπο ορους ) κι αντιθετα σε περιοδους Υφεσης και στενοτητας γενικως μειωνονται.

9) Αυξημενα Δημοδια Εσοδα επιτρέπουν  Κρατικες Επενδυτικες Χρηματοδοτησεις ( Δημοσιες και Ιδιωτικες ), ορισμένη αναδιανομη και διαμορφωση αναλογης κοινωνικης συναινεσης, καθως κι επιλεκτικα στοχευμενες και δυσαναλογα διογκωμενες «σπατάλες» (μη αμεσα παραγωγικες δαπανες).  Αντιθετα τα μειωμενα Δημοσια Εσοδα περιοριζουν ή απαγορευουν τις Χρηματοδοτησεις και Δαπανες αυτές.  Ειδικοτερα εδώ, η κοινωνικη συναινεση επιδιωκεται όχι μεσω αναδιανομης αλλα κυριως μεσω προβολης «απειλων» πλασματικων και πραγματικων, καθως κι «ελπιδων», κυριως πλασματικων.

10) Η περιοδος αυξημενων ζωτικων  αναγκων για Δημοσια Χρηματοδοτηση, συμπιπτει ( εν γενει ) με την περιοδο των μειωμενων Δημοσιων Εσοδων.  Ομοίως η περιοδος αυξημενων αναγκων για τα Δημοσια Εσοδα, συμπιπτει ( εν γενει ) με την περιοδο μειωμενης κερδοφορίας και φοροδοτικης ικανοτητας.   Γενικως οι  εντονες αναγκες Φορολογησης και οι εντονες αναγκες Αναθερμαντικης Χρηματοδοτησης, συμπιπτουν στην ιδια περίοδο και συγκρουονται δομικα.  Η συγκρουση αυτή είναι εντονη σε περιοδους κρίσης.

11) Η δομικη αυτή συγκρουση ουσιαστικα δε μπορει να αντιμετωπισθει χωρίς απωλειες και θυματα, κυριως στο επιπεδο της εθνικης οικονομιας, ιδίως όταν και η αναταξη των δημοσιων οικονομικων είναι επιτακτικη.  Στην πρακτικη της ελλειμματικης Δημοσιας Χρηματοδοτησης με την ελπιδα ότι «η αναπτυξη θα φερει φορους και θα αντιμετωπίσει το ελλειμμα και το χρεος» η πραγματικοτητα απαντα ότι «τα δανεικα κι ο πληθωρισμος απλως θα τα αυξησουν».

12) Η δομικη αυτή συγκρουση δεν αποκλειει τη δυνατοτητα μερικης «εξυγιανσης» του προϋπολογισμου, δηλ. την ορισμενη ανακληση των στοχευμενων επιλεκτικων «σπαταλων» του πολιτικοικονομικου συστηματος. Αντιθετα την επιβαλλει για καθαρα δημοσιονομικους λογους, για λογους αποκρυψης των δομικων συστημικων προβληματων μεσω της μεταθεσης «ευθυνων» σε προηγουμενες διαχειρισεις, κι ακομα για λογους υποβοηθησης της κοινωνικης συναινεσης.

13) Η δομικη αυτή συγκρουση δεν αποκλειει το μερικο «εξορθολογισμο» ( εσωτερικη αναδιαρθρωση ) του προϋπολογισμου, την ανακατανομη δηλαδη Εσοδων ( και Πηγων ) - Δαπανων ( και Στοχων ). Αντιθετα την επιβαλλει ως απολυτως αναγκαια, δομικης λυσης μη υπαρχουσας, ενώ ταυτοχρονα την προβάλλει ως δομική λυση ( ή μαλλον ως «αποτελεσματικη», για να αποφυγει  «δομικες» αναφορες και συστημικες αποκαλυψεις ).  Το μικρο προβλημα εδώ είναι η ορισμενη κοινωνικη αντιδραση στον «εξορθολογισμο» αυτό, ενδεχομενως και συντεχνιακη, και παντως μερικως διαχειρισιμη.  Το μεγαλο είναι ότι η «αποτελεσματικη» αυτή πλαστωνυμία δεν απαντα στην ουσία του προβλήματος, δεν αιρει δηλαδη την ανω δομικη συγκρουση η οποια κι εξελισσεται «φυσιολογικα».  Δεν επιτρεπει δηλαδη σημαντικη «κεϋνσιανη» παρεμβαση στην Κρίση, η οποια και εξελισσεται σε ορους μη κεϋνσιανης ( ~ νέο-φιλελευθερης ) διαχειρισης, στην οποια και περιπίπτει η συνολικη οικονομικη πολιτικη, εν μεσω διαφωνιων, παλινωδιων και πλαστογραφήσεων.

14) Η τετοια διαχειριση-εξοδος απ' την κριση, είναι εφικτη ως φαινεται ηδη στην Ευρωπη, (επανα)πιστοποιωντας τοσο το θανατο του Κευνς, οσο και την πρωθημενη παρα ταυτα συστημικη δυνατοτητα παραγωγης των αναγκαιων εδώ συναινεσεων, με κυρια διαστασή της την απουσία εναλλακτικης πολιτικο-οικονομικης διεξοδου.  Και είναι αυτό φυσικο, αφου η (διεθνως θνησκουσα) αριστερα εχοντας εγκαταλείψει τα πούρα σταλινικα οικονομικα, εχει ουραγώς καταφύγει στον Κευνς και σε λαϊκιστικοσταλινοκεϋνσιανους αχταρμαδες.  Όπως είναι επισης φυσικο, ότι η συναινεση αυτή είναι σε διεθνες ( κυριως ευρωπαικο ) επιπεδο ακρως επισφαλης, εξ ου και ολη η συστημικη ευρωπη παρατηρει ( επιτηρει ) αγωνιωδως τον πυροκροτητή των Εξαρχειων.

15) Οι εν γενει δημοσιονομικές δυνατοτητες περαιτερω, είναι συγκεκριμενες.  Αφ' ενός «δανεικα» για ολιγον Κευνς κι αφ' ετερου Μειωση Δ.Δαπανων+Αυξηση Δ.Εσοδων.  Κυριος στοχος η διαχειριση της Οικονομικης κρισης και δευτερευων ( και σωστα, ας πουμε ) η εξυγιανση του Δημοσιονομικου Υποστηριγματος.  Το οποιο όμως στη χωρα μας ειδικότερα, οντας κακά για λογου του, δεν εχει την πολυτέλεια να δει τον εαυτό του ως δευτερεύοντα.  Δε μπορει να δανειστει κεϋνσιανα, ως αναξιοπιστος υπερχρεωμένος, ουτε να κάνει παιχνίδι χωρίς διπλη επιτηρηση.  Επιτοκιακή επιτηρηση των δανειστων, και συνολικη των ΕΟΚεταιρων κατά τα ανω.  Ευτυχως, γιατι θα τα ‘χωνε για άλλη μια κάτω απ' το χαλί του μέλλοντος κι ότι βρεξει ας κατεβασει.

12.   Η  οριακή  κατάσταση  της  ελληνικής  οικονομίας

Η οριακη κατασταση της ελληνικης οικονομιας δεν περιγραφεται μονο απ' τα σχετικα οικονομικα και δημοσιονομικα μεγέθη που αναφέρθηκαν πιο πανω, ουτε απ' το υψηλο σχετικα μεσο βιοτικο επίπεδο, ουτε απ' την ανέχεια του  1 / 4  της κοινωνίας.  Αφορα κυρίως τη δραματικη προοπτική του βιοτικου επιπέδου, εν μεσω των περιορισμων και οριακων δυνατοτητων που εχουν διαμορφωθει, μια προοπτικη που είναι πλεον αμεση.  Μια σχετικη εικονα, συνοπτικα και σχηματικα, δινεται στη συνεχεια.

1) Η εθνικη, αλλα και ειδικοτερα η δημοσια οικονομία, δεν εχει πλεον τα περιθωρια να κινειται στη λογικη «παραγω 5 ξοδευω 10».  Το αυτονοητο αυτό, τιθεται πλεον πιεστικα σε επιπεδο εγχωριας οικονομιας, διεθνων οικονομικων σχεσεων της χωρας, περιλαμβανομενων των ευρωπαικων, καθως και θεσμικοπολιτικα ειδικοτερα σε επιπεδο ΕΕ.

2) Η πίεση της παγκοσμιας αγορας εδώ, και η ειδικοτερη θεσμικη πιεση της ΕΕ, αποτελουν τα θετικα στοιχεια, παρα την ενοχληση που δημιουργουν.  Η ενοχληση αυτή, παρομοια με τις αυξημενες εγγυησεις που ζητουν πλεον οι τραπεζες προκειμενου να δανεισουν τα νοικοκυρια, ή και με τα γνωστα εισπρακτικα τηλεφωνηματα για τις χρωστουμενες δόσεις, είναι ευλογη ως ενοχληση, για το ξενυχτισμενο όμως ξυπνημα δεν φταιει το ξυπνητηρι.   Το αρνητικο στοιχειο αποτελει το γεγονος ότι ο τελευταιος που συνειδητοποιει την κατασταση είναι η ιδια η ελληνικη κοινωνια, με επικεφαλης την πολιτικη της ηγεσια.

3) Η διεθνης κι ευρωπαϊκη πίεση, καθως και το συνολο του ανω πολιτικο-οικονομικου μίγματος ( βλ. Κ.12) που «επέλεξε» ο ΓΠ, συνοψιζονται στο  Τριετες κι επιτηρουμενο προγραμμα για το οποιο και «επεισε» την ΕΕ, η οποια ουσιαστικα δεν ειχε άλλη λυση, εκτος της αποβολης της χωρας απ' την ευρωζωνη, επικινδυνης παντα για αλυσιδωτες αντιδρασεις.  Περαιτερω, εφαρμοστικα, η ΕΕ δια των γραφειοκρατων  αλλα και δια των πολιτικων ηγετων ( Μερκελ κ.α ) πιεζει την ελληνικη κοινη γνωμη για συναινεση και την ελληνικη πολιτικη ηγεσια για «νοικοκυριο».

Ας επαναλάβουμε εδώ, ότι η πίεση αυτή είναι που ανακόπτει την ιθαγενη ταση για ευκολες χρεωστικες - πληθωριστικες λύσεις.  Αρκει κανείς να ακουσει τον πρωθυπουργο ( παρ' ότι παραμένει ο πλέον σοβαρός ομιλών ), τα κομματα και τα τηλεπαραθυρα - στα τελευταια θα δει κι ακαδημαϊκους οικονομολόγους να υπερθεματίζουν στο αναθερμαντικο χωσιμο κατω απ' το χαλί, ανικανους να δουν το μειζον διαρθρωτικο-δομικο προβλημα, καθως κάθε συστημικός, με πρωτους τους οικονομολογους που υπούργησαν στα οικονομικα κατά καιρούς, και ουραγούς του Αλαβάνους που ξιφουλκουν κατά του «γορδιου δεσμου» της σταθερότητας.

4) Ο μυθος των «αγωνιστικων διεκδικησεων» ως συντεχνιακος σε πολιτικο περιτυλιγμα, δεν εχει περιθωρια καρποφοριας, κατά την παροιμία του αυγου και του μαλλιου, δεδομενου ότι τα ψευδοπλεονασματα που τον συντηρησαν ως τωρα ( δανεικα απ' τα παιδια μας + υπεραξιες καμενης γης ) δεν είναι ευκολα πλεον.  Ομοιως δεν εχει περιθωρια ως πολιτικος μυθος σε συντεχνιακη συσκευασια, δεδομενου ότι η πολιτικη του προοπτικη ( δημιουργία κρισης κι ακολουθη σοβιετικου τυπου ανατροπη του καπιταλισμου ) είναι μηδενικη, υπαγορευοντας ακριβως νέο-διεξοδο περιεχομενο και τροπο κοινωνικων διεκδικησεων.

5) Το πραγματικο γεγονος ότι η εκλειψη της ανω ψευδοδιεξοδου πληττει κυριως το λαο, ακριβως όπως και η προηγουμενη φαση διανομης των δανεικων πλουτιζε κυριως τους νταβατζηδες του, δεν αλλαζει την κατασταση.  Αυτό φυσικα δεν σημαινει ότι «ο λαος» πρεπει να παραμεινει παθώς, αλλα ότι μαθώς οφείλει να αναλάβει συνολικότερες πολιτικοοικονομικες ευθυνες.

6) Στο τεχνικο-οικονομικο επιπεδο, υπαρχει δομικη συγκρουση αναμεσα στις αναγκες «σταθεροποιησης» κι «αναπτυξιακης αναθερμανσης».  Οι αναγκες σταθεροποιησης ( για το μη χειροτερα και νεα εκκινηση ) συγκρουονται με τις συνταγές αναθερμανσης.  Και οι συνταγες αναθερμανσης υπονομευουν τη σταθεροποιηση.  Προκειται για το μπρος γκρεμος και πισω ρεμα, οπου φτασαμε πια, κι όχι για τις γνωστες ακαδημαικές διαφωνιες μεταξυ «σταθεροποιητων» κι «αναπτυξιακων» που είναι πλεον γραφικες.

7) Στο κοινωνικοοικονομικο επιπεδο, το προβλημα παραμενει η «αναπτυξη».  Όχι ως κεϋνσιανη τεχνικη που παρακαμπτει τη σταθεροτητα  ( αυτή ακριβως η τεχνικη βρισκεται σε κριση ) αλλα ως ουσια.  Δηλαδη και ως οικονομικη μεγεθυνση, και ως περιεχομενο διαφορετικο απ' αυτό της γνωστης «αναπτυξης».  Το οποιοδηποτε μιγμα σταθεροποιητικης κι αναθερμαντικης πολιτικης εδώ το οποιο είναι πλεον δυνατο να επιλεγει, δεν θα αποφυγει τις βραχυχρονιες επωδυνες συνεπειες.  Το ζητημα είναι πλεον, οι αναποτρεπτες θυσιες να μην υπονομευσουν και μεσοπροθεσμα την αναγκαια αναπτυξη, δηλ. να πιασουν τοπο.  Κατι που δεν θα γινει εάν δεν ελεγχθουν κοινωνικα ( πολιτικοθεσμικα ) οι σχετικες πολιτικες.

8) Εν γενει το ζητημα της κοινωνικοοικονομικης αναπτυξης αφορα τη γενικοτερη διαρθρωση της οικονομιας, η οποια διαρθρωση πασχει βαρυτατα κι από δεκαετιων.  Αφορα το ζητημα του Τι παραγουμε και Πως, το οποιο επίσης βρίσκεται πίσω απ' τις ιδιαιτερότητες της εγχώριας κρίσης.  Ειμαστε μια χωρα οπου η αγχωδης και ημιαποδοτικη υπερεργασια και η ιδιωτικη υπερχρεωση, συνυπαρχουν με τη μη αποδοτικη παρασιτικη «απασχοληση», κατανεμημενη σ' ολο το κοινωνικο φασμα, και ιδιαιτερα στα συστημικα ρετιρε οπου κι αμοιβεται παχυλα.  Μια χωρα γερασμένη, ανικανη να αναπαραχθει, ανικανη να εκπαιδευσει τα λιγοστα παιδια της ως δημιουργους, τρομαγμενη μπροστα στο υγιες ανταρτικο της ιδιας της νεολαίας της.  Μια χωρα με  10% ( παρανομους ) μεταναστες, το υψηλοτερο ποσοστο στην ευρωπη, ανικανη να τους ριξει την ανθρωπινη ματια του αριστου οικουμενικου και πάτριου μέτρου, χαμενη στους λογαριασμους της φτηνης τους εκμεταλλευσης, της εκρηκτικης εγκληματικοτητας, και της αλλαγης ψηφοφορικου λαου.

Μια χωρα οπου η Γεωργια του 7 %, ολο και μακραινει απ' τις δυνατοτητές της και τις κοινωνικες αναγκες, κατω από μια ασυναρτητη και στενομυαλη εθνικη αγροτικη πολιτικη, κρεμασμενη στις κοινοτικες επιδοτησεις και περικυκλωμενη από συστημικα αρπακτικα.  Μια χωρα οπου η Βιομηχανια του 22%, στηριζεται στο εργολαβικο τσιμεντωμα και τους καταπατητες, σφιχτα πιασμενη στη μεγγενη της Διαπλοκης, την οποία η γενικευμενη Διαφθορα δε μπορει να συναγωνιστει αν και τη συσκοτιζει.  Μια χωρα των Υπηρεσιων του 71 %, οπου η Ναυτιλία του 11% με τα ξενα πληρωματα και  ο Τουρισμος του 17%, ολο πιο απροσιτος στους Ελληνες, καθως κι αλλοι μικροτεροι και στραβόλαιμοι παραγωγικοι τομεις, δε μπορουν να κρυψουν τα μεγεθη του μη παραγωγικου επαγγελματισμου που αναδιανεμει μικροοικονομιες, μικροελπιδες και μικροαρπαχτες.  Μια χωρα ενός τεραστιου και παρασιτικου Δημοσιου Τομεα, λαφυρο του (δια)κομματικου συστηματος, ανικανου και ζημιογονου, ακριβως όπως οι πολιτικοι του προϊσταμενοι.

9) Ο διαρθρωτικος αναπροσανατολισμος ( που αφορα πολύ περισσοτερα απ' την εκποιηση των ζημιογονων κρατικων επιχειρησεων ) αναγκαιος οσο ποτέ, είναι πλεον αδυνατος χωρίς αντιστοιχη κοινωνικη συναινεση και σχεδιαστικη - ελεγκτικη συμμετοχη.  Ο γενικος προσανατολισμος εδώ, αντίθετα με τις συνταγες των «εξωστρεφών» παπαγαλων, οφείλει να βασίζεται στην «εσωστρέφεια», την οικουμενικη τοπικότητα, στην καλυψη δηλαδη των κοινωνικων αναγκων.  Βεβαιως στα δεδομενα της παγκοσμιας αγορας, αλλα και των πραγματικων αναγκων κερδοφορίας ( αναγκαστικης τρεχουσας επιχειρηματικοτητας ) η εσωστρεφεια αυτή εχει ποσοτικα ορια, αφου η εκχωρηση κι εξαγωγη υπεραξιων είναι αναγκαια.  Παραμενει ωστοσο βασικη τοσο με την εννοια της αφετηριας των σχεδιασμων ( αρα και του ανω ποσοτικου ελεγχου ), οσο και με την εννοια της ευθειας απόσπασης αξιων απ' το αγοραιο συστημα, μεσω επιχειρηματικων μορφων κοινωφέλειας αλλα και μη ανταποδοτικων ( ~ δωρεαν = αναδιανεμητικων ) στοιχειων ποιοτητας ζωης.  Αλλωστε μονον με τους ορους αυτους εχει νοημα η περιφημη επικοινωνιακή παρόλα ότι «δεν θετουμε την κοινωνια στην υπηρεσια της αγορας, αλλα την αγορα στην υπηρεσια της κοινωνιας».

Το επι πλεον προβλημα, που ωστοσο δεν ακυρωνει την αφετηριακη λογικη, είναι ότι στις συνθηκες του τεραστιου Χρεους, τα περιθωρια της αναγκαιας εσωστρεφειας μικραινουν ακομα περισσοτερο, αφου η χωρα πρεπει να δουλεψει περα απ' τις αναγκες της για την αποπληρωμη των εξωτερικων δανειστων.  Το σημειο μαλιστα αυτό αποτελει και τον  ( τετελεσμενο ) ουσιαστικο περιορισμο της «εθνικης ανεξαρτησίας» που επισειει ως φοβητρο ο ΓΠ, κι όχι η επιτηρηση που ( ευτυχως, μιας και φτασαμε ως εδω ) μας επιβάλουν εταιροι και δανειστες.

10) Στις αναπόφευκτες βραχυπροθεσμες επιπτωσεις πρεπει να αναμενουμε τη μεγαλη αυξηση της ανεργιας, την αυξηση του κοστους ζωης και τη μειωση των εισοδηματων, της οποιας η κατανομη αποτελει ζητημα, και που παντως απειλει κυριως τα χαμηλα και δευτερευοντως τα μεσαία εισοδήματα, στα οποια και επαφίεται η αναθέρμανση.  Περαιτερω όμως, η κριση της ελληνικης οικονομίας ( περαν των δημοσιονομικων ) θα διαρκεσει, με τις υπαρχουσες διαρθρωσεις, να μη μπορουν να στηριξουν την αναπτυξη.  Ουτε η κοινοτικη ενεση του  ΕΣΠΑ αρκει εδώ, ουτε οι περικοπες σπαταλης ( που επιχειρουνται οριακα πχ στη δημοσια υγεια ενώ διατηρουνται προκλητικα στις αμοιβες του μειζονος συστηματος, πχ. βουλη, κομματα, μιντια κτλ ), ουτε η Καρατζαφερεια συνταγη που φαινεται να υιοθετειται μερικως, για αναθερμανση μεσω του πλυντηριου του βρωμικου χρηματος.

11) Τα δημοσιονομικα βρισκονται αναμεσα στον ιδιο γκρεμο και ρεμα.  Περα απ' τα εφαρμοστικα προβληματα της φοροσυλλογης, η φοροεπιδρομη επιτεινει τη γενικη οικονομικη κριση, την ιδια στιγμη που η αναθερμανση είναι αναγκαια για τις φοροεισπρακτικες αποδοσεις.  Η μειωση των Δημοσιων Δαπανων ετσι είναι μονοδρομος και οι υποδειξεις εδώ των εταιρων Επιτηρητων ευλογες.  Σε μεγαλο όμως τμημα τους οι δαπανες αυτές είναι αρκετα «ανελαστικες», αφου συντηρουν το πανακριβο κι αλλοτριο πολιτικο συστημα, τοσο στην πολιτικη του κορυφη, οσο και στην ιδιαιτερη ημιπρονομιουχα βαση του.  Μπροστα στο αδιεξοδο ωστοσο, την ευλογη πίεση των επιτηρητων, και το φοβο της κοινωνικης εκρηξης, μια ορισμενη περικοπη είναι αναποφευκτη και μαλιστα χωρις αντιδρασεις, αφου οι ως ανω νομεις των ρετιρε ξερουν από τι πραγματικα κινδυνευουν.  Οι περικοπες αυτές όμως ως ανεπαρκεις, αναγκαστικα θα επεκταθουν κι ευρυτερα στο δημοσιο τομέα, όπως και η φοροεπιδρομη.  Ειδικα στο δημοσιο τομεα θα δρομολογηθει ορισμενος διαρθρωτικος και μισθολογικος εξορθολογισμος και ορισμενη πίεση στον ενδημικο παρασιτισμο.  Οι σχετικοι ρυθμοι εδώ δεν θα καθορισθουν απ' τις αμεσες αντιδράσεις, οι οποιες αλλωστε είναι απολυτως αδυναμες και κοινωνικα απομονωμενες, αλ' απ' τον υπολογισμο του στρατηγικου πολιτικου κοστους απ' το μειζον πολιτικο συστημα.

12) Τοσο το δημοσιονομικο νοικοκυριο, οσο και η ευρυτερη οικονομικη πολιτικη, όπως φαινεται θα κινηθουν συντηρητικα, στα ορια της ευρωπαικης ανοχης.  Καποιο αμεσο μαζεμα, καποιο απλωμα των μετρων στην τριετια, σιγουρα ορισμενες αναδιαρθρωσεις ιδιως στο δημοσιο, ενώ οι ουσιαστικες παραγωγικες αναδιαρθρωσεις θα οδηγηθουν σε μακρα μεταθεση, ελλειψει σχετικου πολιτικου σχεδίου και διαδικασιών πολιτικής παραγωγής του.

13) Η βραχυπροθεσμη στενωπος, παρα τα νεα πανακριβα δανεια, περναει μεσα απ' την πίεση του δημοσιου τομεα, αλλα και της μικρομεσαιας επιχειρηματικοτητας και φυσικα της εργασίας.  Ας σημειωσουμε εδώ ότι η παραγωγικη εργασία του ιδιωτικου τομέα, είναι η μονη που διατηρει για το επομενο διαστημα καποιο διαπραγματευτικο πλεονεκτημα και μαλιστα επι πραγματικου οικονομικου περιθωριου, εστω και μικρου.  Ο κομματικος όμως συνδικαλισμος εδώ, δεν θα επιτρεψει την αξιοποιηση αυτης της δυνατοτητας.  Αντιθετα, το τμημα των μεσοστρωματων που ημιπαρασιτει και υπεραμοιβεται ή φοροδιαφευγει, και που επίσης θα πιεστεί, εχει σημαντικους ορους διαφυγης.

14) Περα απ' τα οριακα και τα απατηλα της Πρασινης Αναπτυξης, η αναπτυξιακη πολιτικη δε φαινεται να μπορει να αποφυγει την πεπατημενη  του διδυμου  Τουρισμος - Κατασκευες.  Την κατευθυνση αυτή αλλωστε, στην οποια και πιεζει ολο το εργολαβικο συστημα, μπορουν μερικως να υποστηριξουν τοσο μια καποια ανακαμψη της ευρωπαϊκης οικονομιας και η αντιστοιχη τουριστικη ανακαμψη, οσο και το ΕΣΠΑ.  Η ελπιδα στην Ελλαδα της εκποιησης των πατρωων, θα παραμεινει η γενικοτερη ανακαμψη στην Ευρωπη, που θα επιτρεψει μεσω του ανω διδυμου και των συνδεδεμενων υπεραξιων και πωλησεων γης κτλ,  καποια εγχωρια ανακαμψη.  Γη και υδωρ η ελπις.

Τη χρυση αυτή κοτα της εκποιησης γης, την οποια κι «αξιοποιησε» ως ένα σημειο τις δυο τελευταιες δεκαετιες κοσμος και κοσμακης, δεν θα την αφησει ανεκμεταλλευτη το αρρωστο συστημα.  Κι εννοουμε τα αγροτεμαχια και τα χωρικα πατρωα σπίτια των συνελληνων των πολεων, που φιλοξενουν όχι μονο τους ιδιοκτητες τους, αλλα και το συγγενικο και φιλικο πανελληνιο.   Η δευτερη αυτη πατρωα κατοικία «στο χωριο» που διαθετουν πολλοι, η «πολυτελεια» αυτή του ευρυτερου πολιτισμικου δίπορτου και δυσυπόστατου των ελληνων - κατι που ελαχιστοι μονον ανεπτυγμενοι ευρωπαιοι διαθετουν -, εχει ηδη μπει στο φορολογικο στοχαστρο.  Κι αυτό σημαινει για πολλους πλεον, ότι το χάσαμε το σπιτ' πατριώτ.  Σιγα-σιγα με ετησιες και μεταβιβαστικες φορολογησεις, κι αντιστοιχες αντικειμενικες αξιες, η «αναπτυξη» και η αποπληρωμη του φαγωμενου Δ.Χ. θα ανοιξουν δρομο για το χωριο.

15) Μ' αυτά και παρ' όλα αυτά, η οικονομικη κατασταση στη χωρα θα επιδεινωνεται μεσοπροθεσμα,  και μαλιστα στο βαθμο που οι ανω εργολαβοεκποιητικες «λοκομοτιβες» θα αντιμετωπιζουν προβληματα.  Οι κοινωνικες αντιδρασεις με οικονομικα διεκδικηματα εδώ,  δε μπορουν να εχουν αποτέλεσμα, ενώ αντίθετα μπορουν ευκολα να χειραγωγηθουν στην «αγωνιστικη» στηριξη της ανω αντικοινωνικης ψευδοεξοδου, δηλ. σε μια ακόμα ανάσα πριν το ακόμα χειρότερα.

Η κατιουσα αυτή θα συνεχισθει περαν του μεσοπροθεσμου οριζοντα, και για οσο θα απαιτησουν οι απωθησεις του παρασιτισμου στη δημοσια αλλα και την εθνικη οικονομία, ενώ το πραγματικο μικρο και μεσαιο εισοδημα θα συρρικνωνεται.

Γενικως το εισοδηματικο σημειο ανακοπης της κατιουσας, θα το ορισει η παραγωγικοτητα της ελληνικης οικονομιας σε σχεση με την ευρωπαϊκη ( αλλα και τη διεθνη, πχ. την κινεζικη ), με την υποβοηθηση των «εθνικων οπλων», δηλ. αυτο των εκποιήσεων κι αυτό της χρεωσης του μελλοντος.

13.   Η  αναγκαία  πολιτική  αλλαγή

Η οριακη οικονομικη κατασταση, αλλα και τα βαθυτερα αδιεξοδα της φιλελευθερης Αναπτυξης, δεν μπορουν να απαντηθουν πλεον στο εδαφος της οικονομίας, μεσω δηλ. «οικονομικων μετρων».  Δε μπορουν να απαντηθουν με τροπο ουσιαστικα ανατακτικο, δηλ. περαν μιας εγκατεστημενης πλεον βιοτικης κατιούσας.  Δεν είναι ζητημα απλως επωδυνων «μετρων», για τα οποια οι γνωστοι εξωθεσμικοι καλλιεργουν ηδη την προοπτικη μιας «κυβερνησης εθνικης ενοτητας».  Είναι ζητημα μιας οικονομικης και συνολικοτερης πολιτικης, για την οποια ολοκληρο το πολιτικο συστημα εχει καταδειξει τα οριά του.

Το πολιτικο μας συστημα δεν εχει ωστοσο εξαντλησει τα τυπικα φιλελευθερα ορια ωρίμασής του, μοιαζει ακόμα εκσυγχρονιστέος επαρχιώτης, κι εχει ζωή απ' αυτή την αποψη, αφου εχει δρόμο.  Αλλ' απ' την άλλη ποιο, εστω βελτιωμενο κι ωριμο, φιλελευθερο αλότριο συστημα θα μπορουσε να δώσει λύσεις στα πιεστικά πλέον προβλήματα της ελληνικης κοινωνίας ;  Κανένα εκει που ειμαστε πια, η πορεία θα είναι κατιούσα ( βλ. Κ.12 ). Αυτό όμως, καθόλου δε σημαίνει αυτόματα, ότι  ένα κραμα βελτιωσεων και κατιουσας δεν είναι κοινωνικα αποδεκτο, αναμεσα στα αναθέματα, οσο τουλαχιστον μια άλλη λυση πιο αποδεκτη κι αξιοπιστη θα λειπει.  Αυτό αλλωστε ορίζει και τη στρατηγικη του συστηματος, δηλ. την αναγκαστικη και μονοδρομη οριακη βελτιωση κι επιβίωση - καλοδεχουμενη να ‘ναι, και γρηγορα να ξεπεραστει.

Το τοπίο αυτό της ταχειας εκσυγχρονιζομενης κατιούσας που η χωρα μπαίνει, είναι  γόνιμα επιρρεπές στο παραπέρα. Για να καρποφορησει ομως, χρειάζεται αυτό το παραπέρα να πάρει μορφή, μορφη πολιτικη και άξια για το κοινωνικο του Σωμα, ικανη να το μορφοποιησει - αναβαθμισει σε Σωμα αυτοσυνειδητό, δηλ.υπεθυνο και ικανο να ορίσει κι όχι να «δεχτει» αναγκαιες κοινωνικες αλλαγες.

Δεν είναι άλλη αυτή η μορφη από ένα νέο δημοκρατικο πολιτικο συστημα, πολυκομματικο και συμμετοχικο, ένα βημα αποφασιστικο πέρα απ' τη φιλελεύθερη κι αλλότρια ρεμπούμπλικά μας.  Και δεν είναι μακρυα η χωρα από μια τετοια δυνατοτητα, αντιθετα είναι μπροστα από ολες τις άλλες στον αναπτυγμενο κόσμο, τόσο γιατι η κατιουσα προς τα εκει πιέζει, αλλα και γιατι η κοινωνικη συνειδηση, μ' ολες τις αντιφάσεις της κι ανάμεσα σε αλλότριους μύθους, προς τα εκει προσανατολίζεται κι ελπιζει.  Δεν είναι όμως ξεκαθαρα πεισμένη η διανόησή της για όλα αυτά, αντιφατικη και σαστισμένη η ιδια, κλεισμένη κι αυτή στους δικούς της μύθους.  Και είναι αυτό κρισιμο, γιατι μια οργανική διανόηση, οσο και μια ανταρτικη νεολαία, είναι απαραίτητοι καταλύτες.  Θα επεκταθουμε ετσι λίγο, εδώ, εστω και πλατειάζοντας.

Η αναγκη βαθειας πολιτικης αλλαγης, συνειδητοποιειται ολο και περισσοτερο στην ελληνικη κοινωνία, η οποια και επι χρονια την εχει αναζητησει στα συστημικα ορια, όχι λογω ανωριμότητας, αλλα λόγω ωριμότητας, αρνουμενη δηλαδη τα (ψευδο)αντι-συστημικα κι εμμένοντας στην εκ των ενδον διαρρηξή τους.  Εστω με ελπιδες σε υπερβατικες υποσχεσεις, εστω με στηριξη σε εκχωρημενες υπερβατικες αποπειρες, και φυσικα με αντιφάσεις - χωρίς οδηγους αλλωστε. Δεν είναι αυτά ελλείμματα ωριμότητας, αλλα ωριμη απόρριψη του σάπιου κι ανεπαρκούς που παριστανει τη λυση, αυτου πού φανερά η ψυχή του αναδίδει συστημίλα χειρίστου ειδους, εστω κι αν εκει στεγάζονται - κι ασφυκτιουν - και πολυτιμα στοιχεια της κοινωνικης συνειδησης.

Δεν εχει βεβαιως η κοινωνία μια συνεκτικη θεωρηση για όλα αυτά, ουτε την απ-αλλοτριωμένη υπερ-πολιτικη ιδεολογία που θα επέτρεπε αυτή τη θεώρηση, ουτε εχει φυσικα προσδιορισει τα ειδικοτερα πολιτικα βηματα που απαιτουν οι ωριμες πολιτικές κατευθύνσεις της.  Δεν εχει η κοινωνία μια τετοιου ειδους ιδεολογοπολιτικη ωριμότητα, κι ως προς αυτά δεν προηγειται πολύ των κομματων και πολιτικών ομαδων.  Εχει όμως τον αδρο προσανατολισμο σε ριζοσπαστικες συστημικες αλλαγες, πάντα όμως πέρα από τυχοδιωκτισμούς, μετωπισμους και σοβιετισμούς, οντας στο σημειο αυτό πολύ μπροστά απ' την αριστερα συμπασα.  Μπροστά, αλλα κι απέναντι στην αριστερα, η οποία μεσα από γυαλιά ψευδο-μαρξιστικα, διαβαζει στον ανω προσανατολισμο, την ιδεολογοπολιτικη «ανωριμότητα» της κοινωνίας κι όχι δική της βαθειά αλλοτρίωση και υστέρηση.

Κι όμως, ενας τετοιος κοινωνικός προσανατολισμος εντείνεται συνεχως, αναζητωντας την πρακτικη διεξοδο, στο ριζοσπαστισμο και τη μεταβατικη δυναμη ενός δημοκρατικού - κοινωνικου πολιτικου συστήματος, που ασφαλως ξεπερνάει την αριστερα.   Αρκει εδώ η αναγνωση των εκλογικων συμπεριφορων, γενικων κι εσωκομματικων, καθως και τα πολυμορφα δημοσκοπικα στοιχεια για να καταδειχτει η πραγματικοτητα αυτή.

Στις πολιτικές ελλείψεις της κοινωνιας για τα παραπέρα σχετικα βηματα, τη βασικη αποτελει η αγνοια της αναγκης και δυνατοτητας να πραγματοποιησει αμεσα ένα σημαντικο δημοκρατικο-συμμετοχικο αλμα, περα απ' την εκχωρητικη φιλελευθερη ρεπούμπλικα.  Η αγνοια της αναγκης και δυνατοτητας, να προδιαγραψει και να απαιτησει αμεσα, το αντιστοιχο πολιτικο συστημα, κι ακομα η αγνοια ότι είναι αυτό το ιδιο που θα την καταστησει αποτελεσματική μπροστα στις μεγάλες της ευθύνες, αυτες που ηδη εχει κι αποποιειται, και που στο νέο πολιτικο συστημα θα αναλάβει θεσμικα.

Κι αυτό ακριβως είναι το κεντρικο ζητημα του αναγκαιου πολιτικου της προσανατολισμου, πλαϊ στα αναγκαια βήματα γενικότερης ιδεολογικης χειραφέτησης.

Το ζητημα αυτό απαιτει ειδικοτερες καταθεσεις κι επεξεργασιες, σκληρη κριτικη του φιλελευθερου συστηματος, αλλα και σκληρη κριτικη στα αδιεξοδα και παρωχημενα της αριστερας, η οποία και παρεμποδιζει την ανω ιδεολογοπολιτικη χειραφετηση της κοινωνιας.  Κριτικη από μια θεση που κατανοει ότι οι ανάγκες κατεδαφισης του πολιτικο-κομματικου τοπίου και οι αναγκες αναβάθμισής του δεν είναι διαδοχικές αλλα ταυτόχρονες, κι ετσι αντίθετες με τους αριστερούς μονοκομματισμούς και μετωπισμούς.   Όλα αυτά βεβαια, προ-απαιτουν με τη σειρα τους τα αναγκαια βηματα περαιτερω ιδεολογοπολιτικης χειραφέτησης, του διασπαρτου πρωτοπόρου κοινωνικου δυναμικού.

Οι παραπανω πολιτικες κατευθύνσεις, είναι και οι μονες που μπορουν να αντιμετωπισουν ειδικότερα και την οικονομικη κριση της χωρας.  Και εδώ όμως υπαρχει σημαντικο ελλειμμα κοινωνικης συνειδησης.

Το αιτημα για μια «σωστη» αλλα κι «αξιοπιστη» οικονομικη πολιτικη σημερα, είναι παγκοινωνικο και μάλιστα ξεπερνα σε μεγαλο βαθμο το αιτημα για «αποτελεσματικα οικονομικα μετρα».  Τι σημαινει όμως αυτό, στην ευρύτερη κοινωνικη συνειδηση;  Ας πουμε, να κανουν ολοι σωστα τη δουλειά τους, να μην κλέβουν κτλ.  Μ' ολες τις ειδικότερες ενστασεις για τις ελλείψεις, ασάφειες, αντιφάσεις  κτλ  η συνταγη αυτή εχει κάποια αξία παρέχοντας ορισμένους πραξεολογικους μπούσουλες για τον καθένα, καθως και καποια κριτηρια αξιολογησης των κυβερνησεων.  Το βασικο της προβλημα ωστοσο είναι ότι παραμένει ευχολογική.  Αυτό δεν σημαίνει γενικως ανεφάρμοστη - παντα ένα μερος της ευχής είναι εφαρμόσιμο, υπο πίεση εστω - αλλα ότι παραμένει, φιλελεύθερη, ρεπουμπλικανική, αλλότρια, εκχωρητική.   Σημαίνει δηλαδη ότι αφορα μια συνταγη που θα εφαρμοστει ερήμην του νοικοκύρη, ετσι εξ ορισμου αναξιοπιστη, κι ετσι στο απαιτητικο σήμερα εκ των πραγματων αναποτελεσματική.

Βεβαια, στη φιλελευθερη ρεπούμπλικα που μας κουβαλα, δεν είναι τελείως απών ο νοικοκυρης ουτε όλα ολωσδιολου ανεξελεγκτα.   Λίγο θεσμικα ανα 4ετια κτλ, λιγο «αγωνιστικα» χωρίς πυξιδα, υπάρχει μια καποια συνιστωσα κοινωνικης παρουσίας κι επέμβασης στις ασκουμενες πολιτικές.  Η παρουσία όμως αυτή εχει πλέον καταδειχτει πολλαπλα ανεπαρκής.

Πρωτον είναι αποστασιοποιημενη, δεν εχει δηλαδη την αναγκαια αμεσοτητα (  χρονικη κ.α. ) στη λήψη και τον ελεγχο των αποφάσεων.  Δευτερον είναι αντιφατικη, δεν εχει δηλαδη εσωτερικη συνέπεια, στοχευση, απολογισμο κτλ ( για πολλούς λογους ) κι ετσι πχ. μια στιγμη η κοινωνία ( ή τμηματά της ) πιέζουν προς το Α και την άλλη προς το Β, παρεχοντας περιθωρια χειρισμων αλληλοεξουδετερωσης κι εν γενει χειραγώγησης.  Και τριτον και κυριώτερον, υπολείπεται των επιτακτικών αναγκών και των αμεσων κοινωνικων δυνατοτήτων.  Για να το πουμε αλλοιως, δεν είναι ουτοπική κι ανωριμη η ουσιαστικότερη κοινωνική συμμετοχη-ελεγχος-ευθύνη στα τεκταινομενα, ουτοπική είναι πλεον η ρεπουμπλικανικη τηλε-εντολη και τηλε-κριτικη.

Η ουσιαστικη κοινωνικη εξοδος απ' την κριση ( βλ. και Κ.8 ), η άλλη αναπτυξη, απαιτει βαθειες δομικες αλλαγες στην ιδια την καρδια του κερδοφορικου συστηματος.  Όχι φυσικα με τη μορφη του σοβιετικου καπιταλισμου ( που εχει απορριφθει απ' την κοινωνία, αν και θριαμβευει ως τωρα στην Κινα πανω σε καθημερινες εκατομβες εργαζομενων ), καθως κι όχι ερήμην των σχετικων διεθνων εξελιξεων.  Ουτε με τη μορφη ενός ανανεωμενου φιλελευθερου «κοινωνικου συμβολαίου - new deal» μισθωτων-εργοδοτων-κρατους.  Απαιτει ένα ειδος «αμεσου μεταβατικου παγκοινωνικου συμβολαίου», με αλληλοχρεες ελαχιστες διασφαλίσεις, με ευρεως αποδεκτες κοινωνικοπολιτικές στοχευσεις, με αναληψη ευθυνων (ιδεολογικα και θεσμικοοικονομικα) απ' ολο το κοινωνικο φασμα, με αυξημένη κοινωνικη συμμετοχη κι ελεγχο, και με ενταξη ( = στηριξη-αξιοποιηση ) της κερδοφορίας στο κοινο πλαίσιο.  Κατι τετοιο προαπαιτει αντιστοιχο κοινωνικο αναπροσανατολισμο, κι αναταξη του ψευδοταξικου διεκδικητισμου σε αντιστοιχο κοινωνικο-πολιτικο κινημα, οργανικα ενταγμενο στη συνεχεια, στο μεταφιλελευθερο δημοκρατικο πολιτικο συστημα.

Δεν είναι αοριστη ευχη, η παραπανω διεξοδος, είναι μια πραγματικη δυνατοτητα, δυσκολη οσο κι αναγκαια.   Το καθεστως οπου το κερδοφορικο συστημα οδηγει κι αναπαραγει την ηγεμονία του,  βρισκοντας πάντα αυτό τη διεξοδο μεσα απ' τα κοινωνικα ερείπια, το καθεστως οπου η αλλοτριωμένη κοινωνία διεκδικει κι αποσπα μικρα κομματια φρούδου ευδαιμονισμού, πρεπει και μπορει να αλλαξει.  Η οργανικη διανόηση οφειλει να δείξει στην κοινωνία ένα δρόμο δημοκρατικης μεταβασης στις παραπανω γενικες προδιαγραφές.  Ένα δρομο οπου το επιχειρειν ( = δημιουργειν στις συνθηκες της παγκοσμιας πραγματικοτητας = συναιρειν τα οικονομικα και τα πολιτικα = δημιουργειν το Τωρα και το  Αυριο = .... ) θα κινεί μαζι και θ' απ-αλλοτριωνεται.  Θα κινει όχι ως ασύδοτη καρικατουρα  της εργασιακης δημιουργικοτητας, αλλ' ως διαρκως απ-αλλοτριούμενο, και θ' απαλλοτριώνεται όχι ως (ψευδο)δημευομενο ντουβάρι, αλλα ως δημιουργικως κινουν.  Δηλαδη οφείλει η οργανική διανόηση να χαράξει και να δείξει ένα δρομο-τροπο ζωης τοσο ρεαλιστικο και τοσο υπερβατικο.

Τίθεται, με όλα αυτά, ως αμεσο ( ως κυρίαρχο κατά τη γνωστη σε πολλούς από μας διάλεκτο ) ζήτημα, η υπερβαση του πολιτικου συστήματος στις ανω κατευθύνσεις.  Η αμεσοτητα αυτή ( στην ιδια ως ανω διαλεκτο ) είναι αντικειμενικα ωριμη αν και υποκειμενικα λιγοτερο, όπως δείχνει το γενικευμενο σιχτίρ του κόσμου, υπαγορεύοντας αντιστοιχους προσανατολισμούς,  εξειδικευτικα ψαξίματα, κτλ.  σε οποιον εχει αυτιά να ακούσει.

Προκειται για τη μειζονα κοινωνικη συγκρουση που δεν περιορίζεται στην ενδοσυστημικη «εξυγίανση» κι «εκσυγχρονισμο» του κρατους, αλλ' ουτε οπισθέλκεται στη φαντασιακη «πραγματική αλλαγη».  Πρόκειται για την ορισμένη «εδώ και τωρα» κοινωνικη απαλλοτρίωση του κράτους ή αλλοιως για την ορισμενη απ-ιδιωτευση της κοινωνίας, στους ορους της πολυκομματικης δημοκρατίας κι ως το βαθος αποφασιστικου λόγου σε κάθε ζητημα που η ιδια η κοινωνία θα κρίνει.  Φυσικά για την αναγκαία αυτή Δημοκρατικη Μεταπολίτευση, αναγκαιούν εξειδικεύσεις με κυριώτερη αυτή που θα εξασφαλίσει την ιδια την εσωτερικη μετεξέλιξη του πολιτικου συστήματος.
Στο εδαφος αυτό αλλωστε, δηλ. στο εδαφος υποκειμενικου προσανατολισμου και διεκδικησης της πολιτικης αυτης αλλαγης, θα κριθει η διαμόφρωση του γενικότερου πολιτικο-κομματικου τοπίου, ιδιαίτερα του αντισυστημικου.

Ορισμενα ζητηματα σχετικά με τους αναγκαίους προσανατολισμούς και τα αντίστοιχα κοινωνικα διεκδικήματα ως προς το πολιτικό συστημα, εχουμε θίξει στο «Φορειο» ( βλ. Φυλλομαντη ).  Στο ιδιο πλαίσιο, θεωρουμε ότι πρέπει να εξειδικευθουν εκείνα τα διεκδικηματα που αφορούν την αναβαθμιση της κοινωνικης παρουσίας ειδικότερα στην οικονομική πολιτικη.

14.  Το κεντρικό ζήτημα της πολιτικής μας οικονομίας σήμερα

Το κεντρικο ζητημα σημερα σχετικα με την οικονομια μας και την οικονομικη πολιτικη είναι η διαφάνεια.  Μια διαφάνεια που θα θέσει το συνολικο εθνικο και δημοσιο λογαριασμο στο τραπέζι του καφενείου.  Θα αφήσουμε για πιο κατω ( Κ.17) τα τεχνικα ζητηματα για να σταθουμε εδώ στα κυριως πολιτικα.

Η προτεραιοτητα του ζητηματος προκυπτει κυριως απ' το ότι αποτελει το κρισιμο βημα για τον κοινωνικο συμμετοχικο ελεγχο στα πολιτικο-οικονομικα πραγματα.  Δημιουργει την κυρια γνωστικη βαση που μπορει να ενοποιησει εκτεταμενα την κοινωνικη  ματια στα ζητηματα αυτά, και ιδιαιτερα στα «αβατα» και κρισιμα οικονομικα, κι επομενως να τη μετατρεψει σε πολιτικη δυναμη.  Αποτελει ετσι ουσιαστικο βημα για τον κοινωνικο δημοκρατικο ελεγχο και κατευθυνση της οικονομίας.  Αναδεικνυει παραπερα όλα εκεινα τα ερωτηματα κτλ. που μπορουν να στηριξουν μια μαζικη βαθυτερη αναγνωση των σχετικων θεματων καθως και ειδικοτερα τη διαμορφωση μιας ευρυτερης οργανικης διανόησης.  Διαμορφωνει ακομα πεδιο ευρυτερης ουσιαστικης πολιτικοποιησης, παρακαμπτοντας με ορους συγκεκριμενους την προωθουμενη παραπολιτικολογια αλλα κι αποτελωντας μια σχετικα ευκολη «νικη» της κοινωνίας επί των συστημικων ιεροφαντων.

Η προτεραιότητα αυτή δεν θίγει τα παράλληλα σχετικα βήματα που τμήματα της κοινωνίας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θεωρουν απαραίτητα.  Δεν αποκλειει πχ τις διεκδικησεις για αυξησεις ή για τους εργασιακούς ορους κτλ, ενώ αντιθετα οξυνει εδώ τα σχετικα κριτηρια.  Δεν αποκλειει την προωθηση αλλων θεσμων συμμετοχης κι ελεγχου ( αυτοδιοικησης, αποκεντρωσης, διαβουλευσης, δημοσιοποιησης κυβερνητικων αποφασεων κτλ ) ενώ αντιθετα αποτρέπει την περαιτερω αλλοτριωτικη-συσκοτιστικη προβολή και λειτουργία τους.

Ακριβως ως κεντρικο το ζητημα αυτό θα αντιμετωπίσει σοβαρές αντιστασεις και θα απαιτησει συγκρούσεις, των οποίων η θετικη εκβαση, αμεσα, δεν είναι καθόλου δεδομένη, είναι όμως δυνατη κι εν γενει δρομολογημένη.  Μεσα απ' τις συγκρουσεις αυτές μια σειρα συνδεομενα ζητηματα θα αποκαλυφθουν περαιτερω στην κοινωνικη συνειδηση, η οποία παράλληλα θα συγκλινει ιδεολογοπολιτικα εμπρακτως.  Οι σημαντικοτερες αντιστασεις εδώ αφορουν τα εξης:

α) Τις συστημικές αντιστασεις των μεγαλων κομματων και του μιντιακου-εργολαβικου συστηματος που κατανοουν πως η κοινωνικη επιτηρηση των τελουμένων και το απλωμα του λογαριασμου στο τραπεζι, αποτελει την απαρχη απώλειας της σφετερισμενης εξουσίας.  Στις συνθηκες ωστοσο των κοινωνικων πιέσεων που ηδη δεχεται το μειζον συστημα, είναι υποχρεωμένο σε υποχωρήσεις, οπότε θα καταφύγει σε αναζήτηση πιό ανώδυνων μορφων κοινωνικου ελέγχου.  Οι ρωγμες όμως εδώ, από καποιο σημειο και πέρα θα καταστουν χάσματα.

β) Τις αντιστάσεις της αριστερας, κοινοβουλευτικης και μη.  Το βασικο επιχειρημα θα είναι «εμεις αυτά τα ξερουμε, το ζητημα είναι να μας ακολουθησετε για το παραπερα» ( ποιο ? ).  Το δευτερο επιχείρημα ( οπου και η εσωτερικη ρωγμη στην αριστερα ) θα είναι ότι «αυτά στοχευουν στον εξωραϊσμο» κι όχι στην πραγματικη αλλαγη.  Ο στοχος φυσικα θα είναι η συγκαλυψη της απουσίας διεξοδης πολιτικης και τη διατηρηση του άχαρου ρόλου τους.  Ωστοσο, στην αριστερα, η οποία είναι ακρως αλλοτριωμένη αλλ' όχι εξωνημένη ( παρα την ορισμενη εξαγορα της μεσω των δημοσιων επιχορηγησεων στα κομματα, δηλ. τη δημοσια και προκλητικη συντηρηση των αντιστοιχων στελεχομηχανισμων ), όλα αυτά θα τροφοδοτησουν θετικες εξελίξεις.

γ) Τις εν γένει συντεχνίες κι ομάδες ειδικων συμφερόντων.  Προνομιουχες ή μη, οι ομαδες αυτές, και ιδιως οι πολυμορφα προνομιουχοι εκπροσωποί τους, θεωρουν μεσα στην αλλοτρίωσή τους φυσικό τους συμμαχο το σκότος.  Μη εχοντας ωστοσο ουσιαστικα επιχειρηματα, θα υπονομεύουν παντοιοτρόπως μια τέτοια εξέλιξη, παπαγαλίζοντας τα «ρεαλιστικα» επιχειρηματα του συστηματος και της αριστερας και τραυλιζοντας τα «ιδαίτερα οικονομικα δικαιώματά» τους.  Φυσικα εδώ τα ρηγματα και οι κατολισθησεις των επι της αμμου κτισματων, θα είναι μεγαλα και δημιουργικα.

15.   Η  εσωτερική  φωτοφοβία

Εκτός αυτων, ο «μεσος πολίτης» ( δηλ. η ιδια η κοινωνία στην περαν των επι μέρους συστημικων, κομματικων και συντεχνιακων χαρακτηριστικων της ), μεσα από μια τετοια διαφάνεια, θα βρεθει συντομα αντιμέτωπος με τον ιδιο του τον εαυτο, κυρίως στα πιο κατω ζητηματα.  Για να απαντησει θετικα στα ζητηματα αυτά θα χρειαστει ιδιαίτερη βοήθεια απ' την οργανική διανόηση της χώρας, η οποια εδώ οφειλει να ανοιξει ιδιαιτερο και μεγάλο κεφάλαιο, λογο για τον οποιο επεκτεινόμαστε λιγο, στα σχετικα σημεια :

α) Συντομα θα κατανοησει το μειζον διαρθρωτικο προβλημα της οικονομίας ( Τι παραγουμε και Πως ) καθως και θα διακρινει το δικό του ( ο καθένας ) στίγμα μεσα στο γενικό τοπίο.  Και σήμερα βέβαια εχει ορισμένη, αν κι όχι πλήρη, επίγνωση.  Ωστόσο το θολό τοπίο, επιτρέπει «βολικές» αυταπάτες, τις οποίες επίσης γνωρίζει μερικως, αλλα νομιζει πως δεν εχει τη δυνατοτητα, και πάντως δεν εχει και την ξέβολη προθυμια να αντιμετωπίσει. Γι αυτό αλλωστε, ιδιωτεύει κι αποδέχεται την κοροϊδία της ρεπούμπλικας, ελπίζοντας παραλληλα σε ούριο πολιτικοκοινωνικο ρεύμα που θα τον συμπαρασύρει.  Στο διστακτικο αυτό «τραβατε με κι ας κλαίω», οσο το φως απειλει εγκατεστημενα διαρθρωτικα βολεματα, η απροθυμια θα ενισχυεται.   Γενικως, το φως στα διαρθρωτικα, ανοιγει ειδικο κεφαλαιο στο θεμα «βολεμα» με ορους που δεν εξαντλουνται ουτε στο λαϊκιστικο χειροκροτημά του ουτε στον εκσυγχρονιστικο εξορκισμο του. Το βόλεμα, εν μερει ευλογο κι αναγκαιο, εν μερει παρασιτικο κι εν μερει φαντασιακο, είναι κρισιμο βιοτικο θεμα κι απαιτει αναλογη προσεγγιση.

β) Συντομα θα συνειδητοποιησει την ειδικοτερη κοινωνικη αναγκη του «επιχειρειν», την αναγκη δηλ. για αναληψη ευθύνης-πρωτοβουλίας, ειτε ως εργοδοτης, ειτε ως αυτοεργοδοτης, ειτε ως μισθωτός.  Ο «μεσος πολίτης» ασαφως μεν αλλα σε σημαντικο βαθμο, κατανοει ηδη την αναγκη και τη δυνατοτητα της ανω συστημικης αλλαγης.  Δεν τη φοβαται «πολιτικα» όπως φοβαται τα τριτοδιεθνιστικα, σε μεγαλο του ωστοσο μερος, φοβαται κάθε ουσιαστικό παραγωγικο-βιοτικο βημα.  Ακόμα κι αν ξημεροβραδυαζει στο μαγαζί του, περισσοτερο αν από μια τετοια ευθυνη προτιμαει τη διπλοβάρδια, και πολύ περισσότερο αν εχει βολευτει καπως αλλοιως, δεν είναι πρόθυμος να δεχτει το «επιχειρειν», να «εσωτερικευσει» ( = να λυσει, προοπτικα ) τη συγκρουση επιχειρηματία - μισθωτου.  Φοβαται την αποκάλυψη ότι ο «εργοδότης» ( πέρα απ' οσα μύρια μπορει κανείς να του καταλογήσει ) εχει βάρη πού ο ιδιος ισως δεν αντεχει.  Επιθυμει ετσι ( όχι σε επιπεδο πρωταρχικα πολιτικο, αλλα βασικων παραγωγικων σχέσεων ), την διατήρηση των πραγμάτων συν ολίγη ΓΣΕΕ (πχ).  Ο φόβος αυτός μπροστα στη Ελευθερία, η «μισθωτη» αυτή ροπη, της οποίας κορύφωση αποτελει το γνωστο κρατικοεργοδοτικο φετίχ, συνιστα τελικα κρατικη ροπη, ροπη στηριξης του αλλότριου κράτους.  Ετσι η μεταβατικη διαρθρωση της εργασιας, περα απ' τα κρατικα προτυπα, περα απ' την κλασικη καπιταλιστικη επιχειρηση και πέρα απο ισοπεδωτικες απαιτήσεις του «επιχειρειν» για τον καθενα, χρειαζεται ιδιαίτερη επεξεργασία.

γ) Συντομα θα πιεσθει στα τρέχοντα ατομικιστικα συνειδησιακα του στοιχεια, και αλυσιδωτα σε μεγαλο μερος της βαθειας του αλλοτριωμένης ιδεολογίας.  Η βαθυτερη αυτή ιδεολογοπολιτικη προκληση θα απαιτησει για τη θετικη της απαντηση, ευρυτερη πολιτισμικη παρεμβαση απ' την οργανικη διανοηση της κοινωνίας.

Γενικως, η διαφανεια στα πολιτικο-οικονομικα ζητηματα, αποκαλυπτοντας πλευρες των κοινωνικων σχεσεων και προσωπικων στάσεων που σοβουν κατω απ' την αοριστία τη διαστροφή και τη συνενοχη, θα αποτελέσει ισχυρο παραγοντα αυτοσυνειδησίας.  Το φωτοσόκ αυτό, φυσιολογικο οσο κι αναγκαιο σε μια κοινωνία αλλοτριωμένη,  απαιτει για τη θετικη του αξιοποιηση, την καταλληλη πνευματικη βοήθεια στην κοινωνια.

16.   Καφενείον  «το Υπ. Οικονομίας»

Είναι γνωστο, ότι όλα τα ελληνικα καφενεια και ταβερνες, είναι ( ακομα ) καφενεια «η Βουλη», και κατά περιπτωση Σεισμολογικα Κεντρα ή Ιολογικα Ινστιτουτα.  Καθολου κακο, μπροστα στα ριαλιτυ-γκοσιπ δελτια ειδήσεων, ή μπροστα σ' ό,τι γινεται αλλου.  Είναι επισης γνωστο ότι τα χειροτερα καφενεια είναι τα τηλεοπτικα πάνελ με πολιτικα θεματα, πολιτικους και σχολιαστες.  Με εξαιρεση τις συσκεψεις σε υπουργεια και κομματα που αποτελουν ισως τα χειριστα καφενεια.

Η τυχον ενσταση για τη δυνατοτητα της υπερ-θεσμικης κοινωνίας, του «απλου πολιτη»,  να συζητησει, κατανοησει και τελικα παρεμβει ουσιαστικα σε τετοια δυσκολα θεματα όπως η  Οικονομικη Πολιτικη στηριζεται σε μια λαθος παραδοχή.  Οτι η οικονομικη πολιτικη αποτελειται από Ειδικα Τεχνικα Μετρα για τα οποια ο απλος πολίτης δεν εχει τις απαραιτητες γνώσεις.

Αναμφίβολα, τα οικονομικα θεματα εχουν τεχνικες διαστασεις, δυσπροσιτες σε οσους δεν εχουν ειδικη καταρτιση.  Όπως δυσκολες τεχνικες διαστασεις ειχε πχ.  και το σχέδιο Αναν, στην επεξεργασία του οποίου συμμετειχε ο σημερινος υφυπουργος Εξωτερικων ως ειδικος τεχνικός.  Αυτό όμως δεν εμπόδισε καθόλου τον κυπριακο λαό να το κατανοει και να εχει αυτονοήτως δίκιο, τους δε λοιπούς ειδικούς αδικο.  Κι αυτό είναι φυσικο, για τον πολύ απλο λόγο ότι στα πολιτικα θεματα, οι τεχνικές διαστάσεις είναι δευτερεύουσες, κι αυτό ισχύει και για την οικονομία ιδιαίτερα.  Για τον ιδιο αλλωστε λόγο στη βουλη δεν εκλεγονται περιοριστικα «ειδικοι» όπως δεν προϊστανται και στα υπουργεια ( αλλα κι όταν προϊστανται γνωρίζουμε τα εργα τους ), παρα βοηθουνται απλως από ειδικούς.

Η αναγωγη των πολιτικων σε τεχνικα ζητηματα, δεν γινεται μονο απ' τα συστημικα κεντρα για λόγους προφανεις, αλλα κυριαρχει γενικοτερα. Στην αντιληψη αυτή, το κυριο ζητημα πχ. στα οικονομικα, όπως και παντου στη ζωη, είναι «πρακτικο», και λιγο-πολύ αφορα τη «λυση» απέναντι σε «συγκεκριμενα» προβληματα, όπως η κρίση κτλ.   Προκειται για την αλλοτριωμενη θεση που ζητα απ' αλλου  ( ματαια ) «το αποτελεσμα» αρνούμενη να το δημιουργησει συμμετοχικα, γνωστικα και βιωματικα, δηλαδη μεσα απ' αυτά που αποτελουν την ανθρωπινη ζωη.

Η τεχνικη αντιληψη για τα πολιτικα ζητηματα, συνδεεται περαιτερω με τον παγανισμο της «τεχνοκρατιας».  Προκειται για την  εκχωρηση των βασικων βιοτικων αποφασεων στους «τεχνοκρατες», και τη συρρικνωση της ζωης στη μιζερη και πολυμορφη ιδιωτεία, το κυνηγι ενός (ψευδο)ευζωϊκού ονειρου, τους εγωϊστικους κι ανόητους ανταγωνισμους και διεκδικησεις, τα αδιεξοδα παραπονα και γκόσιπ σχολια, πολιτικα και μη.

Aς σημειωσουμε εδώ, ότι ο ορος «τεχνοκρατης», δεν υποδηλωνει την ειδικοτερη κι αναγκαια κατανομη γνωσης στην κοινωνικη ζωη, όπως αφορα πχ. τη χειρουργικη ή το πιλοταρισμα ή την καθορισμενη οικονομικη διαχειριση κτλ,  κατι που αποδιδεται με την εννοια του «τεχνικού».   Αντιθετα η «τεχνοκρατία» αποτελει πολιτικο ορο που υποδηλωνει το «κράτος» του τεχνικου, την μεσω της ειδικης γνωσης αιχμαλωσία της κοινωνίας ( πρβ. εδώ «στρατοκρατία», «μιντικρατία» κτλ.  Αξιζει ακομα να θυμηθουμε εδώ την από 35ετιας επισημανση του Ανδρεα Παπανδρεου, ότι  «τον ως τωρα ρολο του εθνικισμου στη χειραγωγηση της κοινωνιας θα αναλαβει πλεον η τεχνοκρατικη ιδεολογια» ).  Βεβαιως, και οι ιδιοι οι  «τεχνικοι» της αιχμαλωσίας αυτης, δεν εχουν τη σχετικη αποκλειστικοτητα, αποτελωντας απλως τα γκολντεν μποϋς του συστηματος, εναντι τοσο των τεχνικων υπηρεσιων τους, οσο και της «αντικειμενικοτητας-επιστημονικοτητας-αξιοπιστίας» με την οποία μεταμφιέζουν την κοινωνικοπολιτικη αιχμαλωσία.

Κατά τα αλλα, η οικονομικη πολιτικη δεν απαρτιζεται από τεχνικα μετρα, αλλα εφαρμοζεται μ' αυτά, αφου πρωτα ορισει πολιτικα επιθυμητους και εφικτους στοχους, προτεραιοτητες κτλ, θεμα στο οποιο ο ειδικος τεχνικος ειχε παντα αποκλειστικα συμβουλευτικο ρολο προς το σωμα των μη ειδικων που αποφασιζει.

Παραπερα, η γενικη δυσκολια ορισμενων πολιτικων αποφασεων ( μαζι και ορισμενων οικονομικων ) είναι δεδομενη, όπως συχνα και προσωπικων ή οικογενειακων, πλην αυτό δεν αφορα ειδικη γνωση, αλλα βιοτικη επιλογη.  Δεν θέλει ντοκτορά στα οικονομικά η απόφαση να ελέγχεις και να φρενάρεις τα δανεικά σου, αν και είναι δυσκολη απόφαση όταν τα χρειάζεσαι, ουτε πτυχίο πολιτικων επιστημων η εγκαιρη διαφωνια μ' αυτους που βρίζεις και μαυρίζεις, να σε υπερχρεώνουν.  Αυτό αλλωστε υπογραμμιζουν και οι σχετικες κομματικες ή κι ενδοκομματικες διαφωνιες.  Οσο για την τεχνικη πλευρα των οικονομικων, δεν είναι ουσιαστικα δυσκολη, τουλαχιστον ως το σημειο που απαιτει ο κοινωνικος ελεγχος της οικονομικης πολιτικης.  Τα πραγματικα δυσκολα ζητηματα, οπου βεβαια εχουμε ειτε παραλήρημα ειτε σιωπη των ειδικων, αφορουν τη μετα ταυτα περιοχη, τη δυσκολη πολιτικη κατευθυνση, τη μη εκχωρούμενη ευθύνη του πολίτη για το μέλλον των παιδιών του.

Η πολιτικη φυση κι ιδιαιτεροτητα των οικονομικων, σχετιζεται όχι τοσο με το αμεσο βάρος τους στην κοινωνικη ζωη, οσο με το γεγονος της ειδικης διάχυσής τους σ' αυτή, με το γεγονός της ιδιαίτερης διαπλοκής τους με τις κοινωνικες σχέσεις και την πολιτική διαμόρφωσής τους.  Χωρίς να επεκταθουμε εδώ, ας θυμισουμε άλλη μια φορα, ότι η «οικονομία», ορίζεται μόνον ως «πολιτική οικονομία» από μακρου, δεξια κι αριστερα, κι απ' τους πρωτοετεις φοιτητές εως τους μεγαλους οικονομολογους.  Ας θυμίσουμε ακόμα, ότι δεξια κι αριστερα, τα «οικονομικα» δεν αποτελούν «ακριβή επιστήμη» ( όπως πχ. τα μαθηματικα ) και μάλιστα δεν αποτελουν καν «επιστήμη» ( κατά τη θετικιστικη εννοια ) παρά μια ορισμένη επέμβαση στίς εκάστοτε παραγωγικές-κοινωνικές σχέσεις.  Μια επέμβαση με τη βοήθεια επι μερους «επιστημονικων» εργαλείων, με κυριο όμως χαρακτηριστικο τις «εξωεπιστημονικές» κατευθύνσεις και προτεραιότητες, καθως και με την απαραιτητη χρηση εξωοικονομικων εξουσιαστικων εργαλειων.

Ακριβως επειδη η πολιτικη φυση των οικονομικων είναι δεδομένη, κατά τα ανω,  ο ειδικοτερος πολιτικος χαρακτηρας τους, δηλ. οι θεωρήσεις και κατευθύνσεις τους, είναι μαχητές και διεκδικούμενες, όπως σε κάθε πολιτικη.  Εδώ η απαντηση εχει δοθει από αιωνων και είναι η δημοκρατία, η εξουσία-ευθύνη των πολιτων για τις αποφάσεις.  Δεν προκειται για το συμβιβασμο διαφωνουντων ειδικων μεσω της πλειοψηφικης ρητρας αλλα για τη μη εκχωρηση των αποφάσεων σε αλλότρια ευθύνη.

Βασικη ( αν κι όχι μοναδικη ) πολιτικη διασταση των «οικονομικων» είναι η ιδια η γνωστική τους κοινωνικοποίηση, μια κοινωνικοποίηση που σημερα βρίσκεται σε πρώϊμα στάδια οσο και σε πλήρη εξέλιξη.  Στη συγχρονη κοινωνία, μετα δαιδαλωδη (πολιτικοικονομικη παντα ) διαδρομη δυο αιωνων, η εξέλιξη αυτή εντείνεται (αντιφατικα) τα τελευταια χρονια, καλύπτοντας βαθμιαια το χαμένο εδαφος δεκαετιων, υπο τις πιέσεις της παγκοσμιοποίησης, της κρίσης, της καταρρευσης μυθων κτλ, κι εν τελει της κοινωνικης αναγκης υπερβάσεων του αδιέξοδου κοινωνικου τοπίου.  Αναγκη η οποία, ευλόγως κι ως προετάχθη, αναζητα-διαμορφωνει το συνειδητο ( αξιακα προσανατολισμενο και γνωστικα-πραξεολογικα ανελισσομενο ) υποκείμενό της, την κοινωνία των προσώπων.  Εχει απεναντί της βεβαια, τους απομενοντες συστημικους μυθους και τις ανανεούμενες συσκοτίσεις, καθως και την εκτεταμενη κοινωνικη αλλοτριωση, παρα τα βηματα που εχουν γινει.

Απεναντι στο σκοταδισμο αυτό, επισης είναι μεγάλες οι παρεμβατικές ευθύνες της οργανικης διανόησης.  Όμως ανεξάρτητα απ' τον τωρινο βαθμο ιδεολογικης χειραφέτησης της κοινωνίας, η αλήθεια που αποκρύβει η κυρίαρχη πολιτική, είναι πως την ιστορία τη γράφουν οι παρέες.

17.   Περί  διαφάνειας  στα  οικονομικά

Με μια εννοια, ηδη τα εθνικα και δημοσια οικονομικα είναι διαφανη.  Η διαφάνεια όμως αυτή είναι πλασματικη, όχι μονο για την κοινωνία αλλα και για τους ειδικους κι ακομα τους βουλευτες και τα κομματικα και κυβερνητικα στελεχη.

Δεν προκειται απλως για την τυπικη κι από μακρου πλαστογραφηση των στοιχειων, την οποια καταγγελει και η  ΕΕ, η οποία πολύ σωστα ξεκιναει την επιτηρηση απ' το σημειο αυτό.

Προκειται για μια διαφάνεια πολυπλευρα συσκοτιστικη, στα ορια των συστημικων αναγκων, και προορισμενη να κρατα μακρυα τα βλεμματα και το νου της κοινωνιας.  Προκειται ουσιαστικα για προπαγανδιστικη παραπληροφορηση, στην οποια συμμετεχουν γενικοτερα ολοι οι κομβοι του συστηματος, πολιτικοι, μιντιακοι, ακαδημαικοι, με κατά περιπτωση εξαιρεσεις.  Θα αναφερθουμε μονο ενδεικτικα σε ορισμενες τεχνικες της παραπληροφορησης αυτης, την οποια και πρεπει η διαφανεια να αντιμετωπίσει.

-  Ο ακαδημαϊσμος :  Το ακαδημαϊκο-τεχνοκρατικο περιτυλιγμα των οικονομικων πραγματων, αποτρεπτικο της ευρείας πρόσβασης στην ουσία τους.

-  Η αποσπασματικοτητα :  Τα ξεκαρφωτα στοιχεια, που συχνα δημοσιευονται ή γινονται αντικειμενο σχολιασμων, εχουν μικρη μονο ενημερωτικη αξια, αφου δεν αποτελουν μερος ενός συνεκτικου Ολου με νοημα.  Ακομα και στοιχεια βασικων οικονομικων ή δημοσιονομικων μεγεθων διατηρουν ένα τετοιο χαρακτηρα.

-  Η επιλεκτικοτητα :  Προκειται για παραπληροφορηση μεσω επιλεγμενων για το σκοπο αυτό στοιχειων.  Είναι οι αριθμοι που ευημερουν αντι των ανθρωπων, καθως ελεγε κι ο γερο-ΓΠ.

-  Ο ογκος :  Η υπερπληροφόρηση, ο πληθωρισμος δευτερευοντων στοιχειων, το μπουκωμα και η απουσια επικεντρωσεων, είναι γνωστη τεχνικη αποπληροφορησης.

-  Η ακυρωτικη παρουσιαση :  Αφορα τεχνικη, όπως στην παραθεση  πολυψηφιων κι απροσωπων αριθμων που χανουν το ουσιαστικο τους νόημα.

-  Η διαστροφικη παρουσιαση  :  Αφορα τεχνικη μετατροπης του Ασπρου σε Μαυρο. Αν πεις ότι στον αγωνα βγηκες δευτερος κι ο κυριος αντιπαλος προτελευταιος, φανταζεις νικητης.  Εκτος αν οι δρομεις ηταν μονο δυο.

-  Η αποτρεπτικη παρουσιαση :  Η δημοσιευση στοιχειων, με τροπο που ουσιαστικα δινει το μηνυμα του αναπόφευκτου και της αδυναμιας - αδρανειας.

-  Η εκτροπη :  Η δημοσιευση συγκυριακου ενδιαφεροντος αλλα αχρηστων ουσιαστικα στοιχειων, αποφασεων κτλ, εκτρεπουν την ουσιαστικη ενημερωση.

-  Ο ετεροχρονισμος  :  Η ανεπικαιρη δημοσιευση που αχρηστευει την ενημερωση.

Η διαφανεια δεν εχει απλως να αντιμετωπισει τετοιου ειδους γκεμπελισμους.  Πρεπει να προχωρησει πιο πέρα, σε αρκετα ακομα βηματα, όπως :

-  Την αναφορα σε Ουσιωδεις Συσχετισεις μεταξυ των στοιχειων και κυριως των σημαντικων οικονομικων μεγεθων, όπως τα εισοδηματα και η φοροι κατά εισοδηματικες ομαδες, η συσχετιση της ειδικης κλιμακωτης φορολογησης με τις επιπτωσεις στην ανεργια κτλ.

- Την αναφορα σε Ουσιωδεις Συσχετισεις μεταξυ οικονομικων μεγεθων και Πολιτικων Αποφασεων ή Επιπτωσεων, καθως και σχετικων εναλλακτικων.

- Την αναφορα σε στοιχεια που αφορουν ειδικες ομαδες του πολιτικου συστηματος όπως αποδοχες των πολιτικων, των στελεχων του δημοσιου τομεα, των δημοσιογραφων που πληρωνονται απ' το δημοσιο κτλ.

Το δευτερο αυτό επιπεδο διαφανειας, παρουσιαζει αρκετες τεχνικες δυσκολίες, ειδικα ως προς τη συσχετιση διαφορων στοιχειων, όπως πχ. ειδικης κλιμακας φορολογησης κι ανεργίας.  Στην πραγματικοτητα, οι δυσκολίες αυτές είναι θεωρητικές, αφορουν δηλ. την απουσία θεωρητικων εργαλείων και την ακολουθη ουσιαστικη δυσκολια των ειδικων να προσεγγισουν  τα ζητηματα, αποκαλυπτοντας εν προκειμενω και τις σχετικες αναπτυξιακες αερολογίες.  Υπαρχουν ωστοσο κατ' οικονομία τεχνικες λυσεις σε τετοια ζητηματα ( όπως σύνθετες προσεγγιστικες συσχετισεις κτλ ), ενώ το πιο σημαντικο είναι ότι οι αντιστοιχες προσπαθειες ουσιαστικων προσεγγισεων ανοιγουν νεα θεωρητικα κεφαλαια στα πολιτικο-οικονομικα ζητηματα.

Θα προκειται για την απαρχη μιας νεας οικονομικης θεωρησης, αντιστοιχης στο μεταβατικο πολιτικο συστημα, όπως την εχει αναγκη η κοινωνικη πορεια και προοπτικη.  Στην ουσία, θα προκειται για μια εν εξελιξει εμπρακτη «κριτικη της πολιτικης οικονομιας» ( για να θυμηθουμε γνωστους κλασικους τιτλους )  και αντιστοιχη εναλλακτικη οικοδομηση θεωρησης.  Ας φανταστουμε στο σημειο αυτό, την κατασκευη των αναγκαιων Εννοιων και Δεικτων που μπορουν να καταγραψουν ( απλα, ευαναγνωστα και για ευρεια κοινωνικη χρηση ), τα αναπτυξιακα προβληματα, τις εναλλακτικες αντιμετωπίσεις κτλ, όχι απ' την πλευρα της κερδοφορίας, ουτε απ' τη στενη πλευρα του «εργατικου εισοδηματος», αλλ' απ' την πλευρα της αναγκαίας σχεσης κερδοφορίας-γενικου βιοτικου επιπεδου, κεντρικο θεμα που παραμένει ουσιαστικα ακάλυπτο απ' τις οικονομικες θεωρησεις.  Ας ξεκαθαρισουμε στο σημειο αυτό για πασα χρηση και σκεψη, κατι κοινοτυπο και κοινοτυπα αγνοουμενο, ότι δηλ. κάθε νεα θεωρηση ( της προκοπης ), δεν παρακάμπτει αλλ' αντίθετα ενσωματωνει-υπερκαλύπτει κάθε προηγούμενη.

Προχωρωντας λιγο πιο περα, ας σημειωσουμε, επισης προς πασα χρηση και σκεψη, κατι που αφορα ειδικοτερα την εσωτερικη σχεση της διαφανειας στα οικονομικα, με το ιδιο το περιεχομενό τους, ή για να το πουμε αλλοιως, την αναγκαστικη «επιστημονικη» τους τροποποιηση, εκ του λογου της διαφανειας και μονο.  Στην πολιτικη οικονομία, η ιδια η οικονομικη συμπεριφορα των ανθρωπων ( παραγωγικη, καταναλωτικη και ειδικοτερη ) υπεισερχεται ως εξαρτημενη μεταβλητη διαφορων μικρο ή μακρομεγεθων.  Η ιδια η διαφάνεια, αλλαζει το χαρακτηρα της μεταβλητης αυτης, η οποία και τείνει να γινει ανεξάρτητη.  Αυτό, περαν του ότι πιστοποιει την αντιστοιχη κοινωνικη χειραφέτηση, τροποποιει ολοκληρο το θεωρητικο οικοδομημα, το οποιο ουσιαστικα αφορα τη διαχειριση ανθρωπων, σε οικοδομημα στηρικτικο της περαιτερω ανθρωπινης χειραφέτησης.

Φορεις μιας τετοιας προσπαθειας, από τεχνικη αποψη, μπορει να είναι πολλοι, ενδεχομενως και με καταλληλες συνεργασιες, ενώ από πολιτικη θα είναι φυσικα, οποιος συνειδητοποιει την αντιστοιχη αναγκη ή οποιος πειθαναγκαστει απ' την κοινωνια.  Το πολιτικο αυτό στοιχειο παρακαμπτεται, στην ακολουθη ενδεικτικη λιστα :  Ειδικη Υπηρεσια του Υπ.Οικ. ή της ΕΣΥΕ, Δημοσια Ερευνητικα Ινστιουτα όπως το ΚΕΠΕ, Ειδικη Ανεξαρτητη Αρχη, Επιστημονικα Επιμελητηρια, Επιστημονικοι Ομιλοι, Πανεπιστημιακα Ιδρυματα, Ινστιτουτα Συλλογικων Παραγωγικων Φορεων ( όπως πχ το ΙΟΒΕ, που σε προσφατο μανιφεστο του ανησυχει για κοινωνικη εκρηξη ), Συντακτικες Ομαδες του Τυπου και ιδιαιτερα του οικονομικου , και φυσικα τα Κομματα και τα κομματικα Ινστιτουτα.  Ακομα και μεμονωμενοι επιστημονες, θα μπορουσαν να χαλαλισουν τη γνώση κι ορεξή τους στην κατευθυνση αυτή, ως το σημειο που μπορουν τελοσπαντων. Ισως όμως ιδιαιτερα ενδιαφερον να είναι κατι τετοιο, για τα κομματα που διατεινονται ότι αφυπνιζουν και οδηγουν την κοινωνία, αλλα που στα καναλια τους ολημερις κι ολονυχτις διαφημιζουν μαξιλάρια.

Δ.Τ. - 26 / 01 / 10

	1. 04-02-2010 19:33
	Κουβέντα να γίνεται Χρήσιμο το άρθρο και αρεστά τα καλά του. Μαζί με αυτά όμως κουβαλάει και αρκετά επιβλαβή «λάθη»; που συσσωρευτικά σπρώχνουν τη μετάβαση από τη «φωτοφοβία» στην «επιληψία». Θα σταθώ σε λίγα μόνο από αυτά.   Λάθος 1. Τον «κίνδυνο για τη σταθερότητα» δεν αντιπροσωπεύει ο πληθωρισμός. Αυτή ήταν τη δεκαετία του 70 η κριτική της μονεταριστική σχολής του Φρίντμαν που έδωσε το βάρος στο περιορισμό της προσφοράς χρήματος . Αλλά:  -Η ανεξέλεγκτη ισχύς των πολυεθνικών ή υπερεθνικών μονοπωλίων.  -Η ανεξέλεγκτη ισχύς του «πλασματικού κεφαλαίου». Το τραπεζιτικό σύστημα «δομικά» εκτρέφει τις κερδοσκοπικές συναλλαγές (στοιχείο αστάθειας). Ειδικά στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη - ελεύθερη αγορά έχουμε κατάργηση κάθε («εθνικού-κρατικού») περιορισμού στο δανεισμό και στη διακίνηση των κεφαλαίων. Τα χρηματιστηριακά παιχνίδια, απάτες και «πιέσεις των (χρηματοπιστωτικών) αγορών» (θεσμικοί επενδυτές ,αμοιβαία κεφάλαια,hedge funds κ.α.) δεν επιτρέπουν κανένα περιθώριο σταθερότητας.   Λάθος 2. «Η σταθερότητα…για τους πιο ακραίους νεοφιλελεύθερους» βεβαίως και είναι «αυτοσκοπός». Για «ανάπτυξη μέσω επενδύσεων» μιλάνε οι άλλοι οι κρετίνοι οι κεϋνσιανοί. Οι νεοφιλελεύθεροι ρίχνουν καθοριστικά το βάρος στην «αντικυκλική» (σταθεροποιητική) οικονομική πολιτική (κυρίως κατασταλτική μισθολογική και περιοριστική πιστωτική) ώστε να διαμορφώνεται το «ευνοϊκό περιβάλλον» για την ανεμπόδιστη λειτουργία του «αυτόματου πιλότου», της «αοράτου χειρός».   Λάθος 3. Αφού αναγνωρίζει το άρθρο πως η παραοικονομία είναι στο 40 % του ΑΕΠ ε τότε ας μη κάνει ταυτόχρονα τη λαθροχειρία και βάζει στο 25 % του ΑΕΠ (έναντι 15-20 % σε ομόλογες χώρες-που δεν έχουν τέτοιας έκτασης παραοικονομία) τις δημόσιες δαπάνες. Διότι με την παραοικονομία αυτές πέφτουν στο 25/140 = 17,9 % του αληθινού και μη καταγεγραμμένου ΑΕΠ. Αν τώρα η παραοικονομία και η φοροδιαφυγή βασιλεύουν σε αυτό δεν φταίνε οι δαπάνες αλλά οι σοσιαληστές που από το 1981 πρωτοστήσανε τη «δουλειά» ώστε μετά να γίνει διακομματικό το άθλημα. Οι ίδιοι επίσης φταίνε που η σύνθεση των δημοσίων δαπανών στα κεκρυμμένα της αποκαλύπτει το τάισμα όχι τόσο των «ρετιρέ» των εργαζομένων (ας ρωτηθεί το ΕΚΚΕ πόσο θέλει μια 4 μελής οικογένεια να ζήσει) αλλά το τάισμα των παρασιτικών οικονομικών,εκδοτικών,πολιτικών ,πνευματικών «ρετιρέ» της άνισης κοινωνίας μας.  Λάθος 4.  Όχι δεν έχουμε κανένα «σοβαρό λόγο να παραοικονομούμε», όπως γράφεται στο άρθρο, πλην της παρασιτικής κλεπτοκρατικής και ανήθικης μετάθεσης των βαρών στα μόνιμα φορολογικά υποζύγια.  Λάθος 5. Ούτε «ελληνικός πρωταθλητισμός» υπάρχει στα δανεικά και ούτε το πρόβλημα θα λυθεί κυρίως με «σημαντική προσπάθεια και θυσίες…με κοκτεϊλ-σοκ μακράς διάρκειας κι εκποιήσεις εθνικής περιουσίας». Ως προς το Χρέος: Ελλάδα στο 99 % του ΑΕΠ αλλά το πραγματικό είναι 70,7 % αν συμπεριληφθεί η παραοικονομία. ΗΠΑ 100 %. Ιαπωνία 171 % ΑΕΠ. Ιταλία 115,1 %. Γαλλία 75,8 %. Ισπανία 74,3 %. Από το 1990-2010 το μέσο χρέος σε όλο τον ΟΟΣΑ έφτασε από 59 % αισίως στο 75 % του ΑΕΠ. Πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ λέει πως το 2017 το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ θα είναι 103 % του ΑΕΠ , της Ιαπωνίας 208 %, της Αγγλίας 125 %, της Γαλλίας στο 99 %. Ας γίνει αντιληπτό πως οι θυσίες των «από κάτω» εκτός του ότι δεν λύνουν το πρόβλημα χειροτερεύουν την ύφεση. Των «από πάνω» είναι αδύνατες ενόσω το απαγορεύει η Ε.Ε. Όσο και να μην καλοακούγεται η αντιμετώπιση του χρέους θέλει θυσίες από τους πάντες με βάση όχι τη δηλωτική αλλά την αληθινή φοροδοτική τους ικανότητα (πράγμα αδύνατο στα πλαίσια του υπάρχοντος ταξικού συστήματος) και επίσης θέλει ένα άλλο- μη ιδιωτικό -«παραγωγικό πρότυπο», πράγμα απολύτως αδύνατο στα πλαίσια του ευρωενωσιακού συστήματος που μεταξύ των πολλών αρνητικών απαγορευτικών όρων του αρνείται όχι μόνο τον οποιοδήποτε «οικονομικό ρόλο» του κράτους αλλά και μια μια αναγκαία φορολόγηση των μονοπωλίων και των τραπεζών.   Παρά τα φιλελεύθερα και (χρήσιμα αλλά ατελή) μαρξικά σχήματα ένα είναι σίγουρο. Ο κόσμος μας (και η Ελλάδα λοιπόν) υπόκειται στην ισχύ του διεθνούς κεντρικού τραπεζικού συστήματος. Στα πλαίσια του το κύκλωμα του κεφαλαίου έχει άλλες διαδρομές. Οι κεντρικές τράπεζες κατευθύνουν την χρηματοοικονομική διαδικασία όχι με βάση το κριτήριο της «παραγωγικής επένδυσης» του κεφαλαίου αλλά με βάση ένα κεντρικό «εισοδηματικό κριτήριο» που εξυπηρετείται με την χρηματιστική επέκταση και την επέκταση του χρέους. Το ηγεμονικό τραπεζιτικό καπιταλιστικό πρότυπο λέγεται «Κύκλωμα του Χρέους και είναι:   M –> L –> I –> M1 –> LID –> DB   όπου   M = Χρήμα  L = Δάνειο  I = Τόκος  M1 = Νέο Χρήμα  LID =Ο Χρεώστης δανείζεται Νέο Χρήμα για να πληρώσει Τόκο επί του Χρέους.  DB = Ο Χρεώστης πέφτει μέσα στη Χρεωστική Δουλεία και γίνεται υποχείριο του Πιστωτή.  Και αυτό είναι επίσης το σύστημα σταθερότητας του ευρωενωσιακού Μάστριχ. Λάθος 6.  Η συνθήκη του Μάστριχ δεν «στοχεύει σε ένα ενιαιο-σταθερο επενδυτικο περιβαλλον στην ενωμενη ευρωπη» ; Μήπως κυρίως στοχεύει στη Γερμανική ισχύ; Τα στοιχεία πολλά ας ψαχτούν...  Αν το σύμφωνο Σταθερότητας ήταν θέσφατο γιατί τότε όλα τα προηγούμενα χρόνια Οι πάντες (Κομισιον,Εκοφιν.Κεντρική Τράπεζα,Γιουροστατ κλπ) έκαναν πως δε βλέπανε την επέκταση των ελλειμμάτων και του χρέους εντός της Ε.Ε.; Μήπως γιατί πριν το 2009 βασίλευε η πιστωτική επέκταση και έτσι επίσης βόλευε τους Βόρειους εταίρους και ειδικά τους Γερμανούς ώστε να πουλάνε αβέρτα την παραγωγή τους και να κάνουν μπίζνες προς τους δανειζόμενους με αποτέλεσμα τα πλεονάσματα στο εξωτερικό ισοζύγιο των πρώτων να αυξάνουν και τα ελλείμματα των δεύτερων να μεγαλώνουν ; Αν τώρα η συγκυρία άλλαξε και κουνάνε απειλητικά το δάκτυλο είναι γιατί βρίσκουν τους ευρωπρόθυμους ευρώδουλους για να το κάνουν. Το άρθρο διακατέχεται από μια συγκαλημένη «συμφωνοσταθεροτητολαγνεία» ενώ ένα από τα βασικά μέτωπα στη περίοδο πρέπει να είναι η δημιουργία μαζικών κινημάτων για την υπόσκαψη αυτού του συμφώνου και αυτό όχι βέβαια επειδή το λέει και ο Αλαβάνος. Η κατάργηση του Μάστριχ και του συμφώνου σταθερότητας σε συνδυασμό με μια στρατηγική ένωση Ε.Ε. –Ρωσίας (αντί Ε.Ε. - Τουρκίας, Ισραήλ κλπ) θα ήταν οι όροι για τη μη αποδιάρθρωση της Ευρώπης στο προσεχές μέλλον.   Όμως αυτά έφτασαν να είναι μάλλον ευχολόγια (αν και κάποτε ήταν σωστές επισημάνσεις από τον Ζακ Αταλί ή το δικό μας Παναγιώτη Κονδύλη). Ο ευρωατλαντισμός δεν αποτελεί κάποια παρέκκλιση που ενδεχόμενα μπορεί να διορθωθεί. Αποχαρακτηρισμένα έγγραφα που δημοσιεύτηκαν το 2001 έδειξαν πως ότι η αμερικανική κοινότητα διεξήγαγε μεγάλη εκστρατεία στις δεκαετίες του πενήντα και εξήντα για να δοθεί ώθηση στην οικοδόμηση μιας ενωμένης Ευρώπης. Εκτός του Jean Monnet ένας από τους ιδρυτές του Ομίλου Bilderberg, ο Joseph Retinger, ήταν επίσης βασικός αρχιτέκτονας της ΕΟΚ και πρωτεργάτης της ιδέας για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Από το 1946 τόσο το Βρετανικό Βασιλικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων όσο και το Αμερικάνικο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (CFR- Rockefellers) εργάστηκαν άοκνα ώστε η Ευρώπη να αναδημιουργηθεί ως μια ομοσπονδιακή ένωση και οι ευρωπαϊκές χώρες να «εκχωρήσουν μέρος της εθνικής κυριαρχίας τους». Στη συνέχεια ο όμιλος Bilderberg διασύνδεσε «τις κυβερνήσεις και τις οικονομίες στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου». Ο κύριος στόχος της Bilderberg που ήταν η ενοποίηση της Ευρώπης με τη σημερινή μορφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτεύχθηκε (με τη βοήθεια πολλών εξαλλαγμένων «αριστερών» όπως εξάλλου και η αποδόμηση των εθνών.   Θα μπορούσαν να συνεχιστούν οι παρατηρήσεις αλλά ας μην καταχραστώ Το «δικαίωμα σχολίου». Ευχαριστώ.

Αερόμυθος

	2. 05-02-2010 07:46
	Κουβέντα να γίνεται (2) Στο τέλος του 2009 το ελληνικό δημόσιο χρέος ήταν 125 % του ΑΕΠ (αντί το 99 % που έγραψα εσφαλμένα και αφορούσε το 2008). Το ότι ο αναγκαίος περιορισμός του δημοσιονομικού ελλείμματος (κυρίως στο επίπεδο των «δαπανών σπατάλης» και αυτών που ευνοούν τις ελίτ= συστήματα προμηθειών και μεταβιβαστικών πληρωμών) δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το δημόσιο χρέος φαίνεται και από το εξής: Χρέος 2009 (με δημοσιον.έλλειμμα 12,5% ΑΕΠ)=300.000.000.000 ευρώ, Χρέος 2010 (με έλλειμμα 9,1% ΑΕΠ)=321.840.000.000, Χρέος 2011 (με έλλειμμα 7,0% ΑΕΠ)= 338.680.000.000, Χρέος 2012 (με έλλειμμα 5,0 % ΑΕΠ)=350.680.000.000, Χρέος 2013 (με έλλειμμα 3,0% ΑΕΠ)=357.880.000.000 κλπ κλπ.  Ο εστιασμός λοιπόν της κριτικής και της υπόδειξης - από τις ελίτ, τα μμε , τους Λάος-ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και τους φιλελεύθερους αριστερούς- για «χτύπημα των ρετιρέ του δημοσίου» και συρρίκνωση του σπάταλου κράτους (χωρίς να βγάζουν τσιμουδιά ούτε για τη φύση και σύνθεση αυτής της σπατάλης ούτε βεβαίως για τη φύση και σύνθεση των περιορισμένων φορολογικών δημοσιονομικών εσόδων) ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να αντιμετωπίσει την «Παγίδα Χρέους» μέσα στην οποία οι προαναφερόμενοι χώσανε μέχρι το λαιμό τον ελληνικό λαό (με τη συναίνεση του). Το παιγνίδι αλλού παίζεται αλλά είναι ακόμα…νύκτα. Και κατά πως γράφει στο «Βίοι ελάσσονες» ο Pierre Michon «η νύκτα είναι πρόσφορη για τους κιβδηλοποιούς».

Αερόμυθος

	3. 08-02-2010 09:09
	Περί επιληψίας Αερόμυθέ μου, θα σταθώ στα αναφερόμενα Σημεία (Σ) πριν καταπιαστώ με το πάπλωμα...  (ΣΗΜ. του Φυλλομάντη: Λόγω μεγέθους, και για τη διευκόλυνση του διαλόγου, δημοσιεύουμε την απάντηση του Δ.Τ. στη Στήλη " Η αλληλογραφία μας"

Δ.Τ.